ምስጢር ታሕጓስ (ኣስተንትኖ ቍጽሪ 2)

ሓደ ነጋዳይ፡ ወዱ ናብ ዝለበመ ሰብ ኣብ ዓለም ብምኻድ ምስጢር ሓጐስ ክመሃር ለኣኾ። እቲ ወዲ ንኣስታት ኣርብዓ መዓልታት ኣብ ምድረበዳ ዛወነ። ኣብ መወዳእታኡ እቲ ለባም ሰብኣይ ኣብ ዝርከቦ ዘግየጸ ርሻን (ካስትል) በጽሐ።

ናብቲ ርሻን ምስ ኣተወ፡ ማእለያ ዘይብሉ ንጥፈታት ተዓዘበ። ነጋዶ ይመጽኡ ይኸዱ፣ ሰባት ኣብ ሓደ ኵርናዕ ኰይኖም የዕልሉ፣ ንእሽቶ ጕጅለ ኦርኬስትራ ህዱእ ሙዚቃ ተስምዕ፣ ከምኡ’ውን፡ ጣውላታት ዝጠዓሙ መግቢታት ዝሓዙ ብያቲታት መሊኦም ነበሩ። እቲ ለባም ሰብኣይ ድማ ምስ ዝዀነ ሰብ ይዛረብ ነበረ። እቲ ወዲ ተራኡ ክሳዕ ዝበጽሖ ንኽልተ ሰዓት ዝኣክል ተጸበየ።

እቲ ለባም ሰብኣይ፡ እቲ መንእሰይ ንምንታይ ከም ዝመጽአ ብጽሞና ሰምዖ። እንተዀነ፡ ምስጢር ሓጐስ እንታይ ምዃኑ ክነግሮ ግዜ ከም ዘይብሉ ሓበሮ። ንግዜኡ፡ ነቲ ርሻን ክርእዮ ድሕሪ ክልተ ሰዓት ግን ክምለስ ከም ዝኽእል ሓበሮ።

“ክሳዕ ሽዑ ግን ሓደ ነገር ክሓተካ፧” ብምባል እቲ ለባም ሰብኣይ፡ ክልተ ንጣብ ዘይቲ ዝሓዘት ማንካ ኣቐበሎ፣ “እዚ ዘይቲ ከይፈሰሰ ነቲ ማንካ ሒዝካዮ ምሳኻ ዙር፡” በሎ።

እቲ ዘይቲ ንኸይፈሶ ነታ ማንካ እናጠመተ ንላዕልን ታሕትን እቲ ርሻን ኰለለ። ድሕሪ ክልተ ሰዓት እቲ ለባም ሰብኣይ ናብ ዝነበሮ ገዛ በጽሐ።

“መጺእካ፧” በለ እቲ ለባም ሰብኣይ፣ “እቲ ኣብ መመገቢ ክፍለይ ተንጠልጢሉ ዘሎ ናይ ፐርሽያ መመላኽዒ ርኢኻዮዶ፧ እቲ ንኽስራሕ ዓሰርተ ዓመት ዝወሰደ ጀርዲንከ ርኢኻዮዶ፧ እቲ ኣብ ቤት-ንባብ ዘሎ ጽቡቕ ብራናኸ፧” ሓተቶ።

እቲ ወዲ ሓፈረ። ዋላ ሓደ ከም ዘይርኣየ ከኣ ተናስሐ። እቲ ዘይቲ ከይፈሶ ኣቓልቦኡ ኣብታ ማንካ እዩ ዝነበረ።

“ኪድ ዳግማይ ተመለስ፣ ጽባቐ ዓለመይ ተዓዘቦ፡” በሎ እቲ ለባም ሰብኣይ፣ “ገዛኡ ዘይትፈልጦ ሰብ ክትኣምኖ ኣይትኽእልን ኢኻ፡” መለአ።

ነታ ማንካ ሒዙ ናብቲ ርሻን ተመሊሱ ኣብ ናሕስን መናድቕን ዘሎ ኵሉ ስራሓት ስነጥበብ ርኣየ – ነቲ ጀራዲን፡ ኣብ ከባቢኡ ዘሎ ጎቦታት፡ ጽባቐ ናይቲ ዕምበባታትን ንወከፍ ጽባቐ ክህቡ ዝተመርጹ ነገራት ተዓዘበ። ናብቲ ሰብኣይ ምስ ተመልሰ ድማ ዝርኣዮ ዘበለ ብምዝማድ ገለጸሉ።

“እቲ ዝሃብኩኻ ዘይቲ ደኣ ኣበይ ኣሎ፧” ሓተቶ እቲ ለባም ሰብኣይ። እቲ መንእሰይ ነታ ማንካ እንተ ርኣያ እቲ ዘይቲ ፈሲሱ ጥርሓ ነበረት። “ሓንቲ ምኽሪ ጥራሕ’የ ክህበካ ዝኽእል፡” በለ እቲ ለባም ሰብኣይ፣ “ምስጢር ሓጐስ፡ ንዅሉ ጽባቐ እዛ ዓለም ምስትምቓርን ነቲ ኣብ ማንካ ዝነበረ ዘይቲ ዘይምርሳዕን’ዩ፡” በሎ።

እቲ ቻይናዊ ሓረስታይ (ኣስተንትኖ ቍጽሪ 1)

ሓደ ግዜ ፈረስ ናይዚ ቻይናዊ ሓረስታይ ነፊጹ ናብቲ ጐቦታት ጠፍአ። እቶም ደቂ-ዓዱ፡ “እንታይ ሕማቕ ዕድል ደኣ ይበሃል’ዚ፡” ብምባል ከጸናንዑዎ ናብ ገዛኡ መጽኡ። እቲ ሓረስታይ፡ “ሕማቕ ዕድል ድዩ ወይስ ጽቡቕ ዕድል እንታይ ይፍለጥ!” ኢሉ ምላሽ ሃቦም።

ድሕሪ ሰሙን፡ እቲ ፈረስ ብዙሓት ዘይተገርሑ ናይ በረኻ ኣፍራስ ሒዙ ናብ ገዛኡ ተመለሰ። በዚ ግዜ’ዚ እቶም ደቂ-ዓዱ፡ “ጽቡቕ ዕድል፡” ክብሉዎ ናብ ገዛኡ መጽኡ። ሽዑ’ውን ከምታ ናይ ፈለማ፡ “ጽቡቕ ዕድል ድዩ ሓማቕ ዕድል እንታይ ይፍለጥ!” ኢሉ መለሰሎም።

ወዱ ነቲ ሓረስታይ ነቶም ኣፍራስ ክውጠሖም ኢሉ እናፈተነ ወዮ ምስራር ዘይለመዱ ኣፍራስ ረጊሖም እግሩ ሰበሩዎ። ዝዀነ ሰብ ድማ ሕማቕ ዕድል’ዩ ኢሉ ሓሰበ። እቲ ሓረስታይ ግን መልሱ ሓንቲ እያ – “ሕማቕ ዕድል ድዩ ወይስ ጽቡቕ ዕድል እንታይ ይፍለጥ!”

ድሕሪ ገለ ሰሙናት ወተሃደራት ናብታ ዓዲ መረሹ’ሞ፡ ዝኽእል ዘበለ ጐበዝ ናብ ውትህድርና ብሓይሊ ከተቡ። ወዱ ነቲ ሓረስታይ እግሩ ብምስባሩ ከም ዘይከደ ምስ ርኣዩ፡ “ጽቡቕ ዕድል፡” በሉ። እቲ ሓረስታይ ከኣ ከም ቀደሙ፡ “ጽቡቕ ዕድል ድዩ ሕማቕ ዕድል እንታይ ይፍለጥ፧” በለ።

ስነጽዋ፣ ቃለመሕትት ምስ ጆሴፍ ካምበል

ጆሴፍ ካምበል ኣብ ዓውዲታት ስነጽዋ (ሚትዮሎጂ)ን ሃይማኖታትን ዝተፈልጠ ሊቅ’ዩ። ካብ ግዜ ቍልዕነቱ ኣትሒዙ ድማ ኣብ ጥንታውያን ባህልታትን ልምዲታትን ተምሳጥ ኣሕደረ። ዕድመኡ ምሉእ ዝተፈላለያ ባህሊታት ኣብ ሓድሕደን ዘሎወን ዝምድና ኣብ ምምርማር ኣሕለፎ። ጆሴፍ ካምበል ማስተርስ ዲግሪ ምስ ረኸበ፡ ድኵትርና ንምምሃር ናብ ዩኒቨርስቲ ኣየምርሐን። ኣብ ክንድኡ ናብ ጫካታት ኒውዮርክ ብምኻድ ንሓሙሽተ ዓመታት መጻሕፍቲ ኣብ ምንባብ ተጸምደ። በዚ ከኣ ብዙሓት ባዕሉ ንነብሱ ከም ዝመሃራ ገይሮም ይርእዩዎ። ኣብ መዓልቲ ብውሕዱ ትሽዓተ ሰዓት እናንበበ ከኣ ፍሉይ ኣጠማምታ ኣብ ተፈጥሮ ከማዕብል ከኣለ። ብጻዕሩ ብዙሓት ቋንቋታት’ውን መለኸ። እዚ ጽሑፍ’ዚ፡ ምስ ቢል ሞይርስ ብ1985/6 ካብ ዝገበሮ ቃለ-መሕትት ብመልክዕ መጽሓፍ ካብ ዝተሓትመ ዝተወስደ’ዩ።

ጆሴፍ ካምበል – የማናይ፣ ቢል ሞይርስ – ብዓል መረጽየን

“ትርጕምካ፡ ህላወኻ እዩ”

* ስለምንታይ ጽዋ፧ ንምንታይከ ብዛዕባ ጽዋ ክንግደስ የድልየና፧ ምስ ህይወተይ ዘራኽቦ እንታይ’ዩ፧

= ቀዳማይ፤ “ቀጽል! ንህይወትካ ንበሮ። ጽቡቕ ህይወት’ዩ፣ ንበር’ምበር፡ ስነጽዋ ኣየድልየካን’ዩ፡” ዝብል እዩ። ሓደ ዓውዲ፡ “ኣገዳሲ’ዩ” ስለ እተባህለ ጥራሕ ኣገዳሲ ገይርካ ምጥማቱ ኣይድግፎን’የ። በቲ ንስነቱ፡ በቲ እንታይነቱ፡ ተደፊእካ ክትማረኽ ምኽኣል’የ ዝኣምን። ጽቡቕ ገይሩ ዘላሊ እንተ ረኺብካ ድማ ስነጽዋ ዝምስጥ’ዩ። እንተ ሒዙካ ከኣ እንታይ’ሞ ክገብር ዘይክእል፧!

ምስ ርቕቕ ዝበሉ መንፈሳውያን ነገራት ዘይተተሓሓዝና ምዃንና፡ ሓደ ካብ ናይዚ እዋን’ዚ ጸገማትና እዩ። ኣብ ዕለታዊ ዜናን ጸገማት ሓደ ሰዓትን ኢና እንግደስ። ቀጽሪ ዩኒቨርስቲ ነቲ ዕለታዊ ዜናታት ናብ ውሽጡ ካብ ምእታው ጋሪዱ ኣብ ውሽጣዊ ህይወትና ክነድህብ ክገብረና፡ ሃብቲ ደቂ-ሰብ ምስ ዝዀኑ ዓበይቲ ውርሻታት (ባህሊታት)፡ ፕላቶ፡ ኮንፊሸስ፡ ቡድሃ ወ ጎተ ምስ ሕመረት ህይወትና ዝኸዱ ካልኦት ዘልኣለማውያን ክብርታት ከራኽበና ይግብኦ። (…)

ግሪኽ፡ ላቲንን ቅዱሳት ጽሑፋትን ኣካል ወከፍ ትምህርቲታት ክዀኑ ይግበኦም። እዚኦም ክተርፉ እንከለዉ፡ ኵሎም ጽዋኣዊ ሓበሬታታት’ውን እዮም ዝጠፍኡ። እቶም ዛንታታት ኣብ ኣእምሮኻ ምስ ዝህልዉ ዝምድናኦም ኣብ ህይወትካ ምስ ዘጋጥሙኻ ፍጻመታት ክትርእዮም ኢኻ። ነቲ ዘጓንፈካ ፍጻመታት ከመይ ገይርካ ከም እትርእዮ ኣዒንቲ ክህበካ እዩ። ምስ ምጥፍኦም ካልእ ተካኢ ስነጽሑፍ ስለ ዘይብልና ከሲርና ኢና። እዞም ካብ ጥንቲ ኣትሒዞም ክሳለዩ ዝጸንሑ ቅንጥብጣብ ሓበሬታታት ንህይወት ደቂ-ሰብ ምስ ዝሕግዝ መልእኽቲታቶም – ስልጣነታት ሃኒጾም፡ ሃይማኖታት ንመዋእል መሪሖም፡ ምስ ዓሞቝቲ ውሽጣዊ ጸገማትን ውሽጣዊ ምስጢራትን ተጋጢሞምን ወሰናስን ጕዕዞታት ሓቢሮምን እዮም።

ኣብ መንገድኻ ዝህልዉ መራሕቲ ምልክታት ወይ ፋላት እንተ ዘይኣንቢብካዮም፡ ብጻዕሪ ንኸተናድዮም ኢኻ እትግደድ። እዚ ዓውዲ’ዚ እንተ መሲጡካ፡ ካብዚ ውርሻታት፡ ውሽጣዊ ሓበሬታታት፡ ህይወት ዝህቡ ነገራት ወዘተ ክትወጽእ ኣይክትደልን ኢኻ። ጽዋ ነዚ ዝመስል ስምዒታት ኣሎዎ።

* ስለዚ ምስ ዓለም ንምስናይን ንህይወትና ምስ ክውንነት ንምውህሃድን ኢና ዛንታታት ንጸዊ ማለት ድዩ፧

= እወ – ከምኡ እመስለኒ። ዓበይቲ ልብወለዳት ኣገደስቲ መራሕቲ ክዀኑ ይኽእሉ’ዮም። ኣብ ዕስራታትን ሰላሳታትን ዕድመይ ዋላ’ውን ኣብ ኣርባዓታት ጀምስ ጆይስ ወ ቶማስ ማን መምህራነይ ነይሮም። ዝጸሓፉዎ ዘበለ አንብብ ነይረ። ንጽሑፋቶም ጽዋኣዊ ውርሻ ብዝዀነ መገዲ እዮም ኣቕሪቦም። (…)

* ካብ መጻሕፍትኻ፡  ‘’The Hero with a Thousand Faces’  እትብል ምስ ኣንበብኩ፡ “ደቂ-ሰብ ኣብ መንጎኦም ዘሎ ዝምድና ብመገዲ ጽዋ ይግለጽ’ዩ፡” ዝብል ክርዳእ ክኢለ። ምእንቲ ሓቂ፡ ትርጕምን ኣገዳስነትን ኢልና ንዘመናት ዝኣክል ዝኣለሽናዮም እዮም – ጽዋታት። ኵልና ዛንታና ክንነግርን ዝርድኣልና ክንረክብን ንደሊ ኢና። ኵልና ንሞት ክንርድኦን ክንገጥሞን ንብህግ ኢና። ኵልና ካብ ምውላድ ክሳዕ ምማት ኣብ ዘሎ ጕዕዞና ክንሕገዝ ንሃርር ኢና። ኣብ ህይወትና ዘልኣለማውነት ክንዓትር፣ ምስጢራት ክግለጸልናን መን ምዃንና ክንፈልጥን ንደሊ ኢና።

= ሰባት፡ “ሃሰው እንብሎ፡ ትርጕም ህይወት ንምፍላጥ’ዩ፡” ይብሉ። እቲ እንደልዮ ግና ትርጕም ህይወት ኣይመስለንን። ኵልና እንደልዮ ምምኳር ህላወ (experiencing being alive) ይመስለኒ። ተመኵሮ ህይወትና ምስ ዝዓሞቐ ህላወናን ክውንነትና ክቃዶ እንከሎ፡ ብህላወና ዓሚቚ ሓጐስ ይስመዓና። እቲ መወዳእታ ከኣ ንሱ’ዩ። እቶም ኵሎም እንዶታት ወይ ኣፈናታት (clues) ድማ ኣብ ውሽጥና ንዘሎ ክንረኽቦ እዮም ዝሕግዙና።

* ጽዋታት እንዶታት ድዮም፧

= ጽዋታት ንዕቝር ነፍሳዊ ብርትዐ (ረቂቕ ዕቝር ሓይሊ) ህይወት ደቂ ሰብ ዘርእዩ ድዮም፧

* እወ ውሽጥና ክንፈልጠሉ ዘኽእለና ፍልጠትን ተመኵሮን።

= እወ

* “ንመአለሺ ትርጕም” ዝበሃል ዝነበረ ኣገላልጻ ጽዋ፡ ናብ “ተመኵሮ ትርጕም” ኢኻ ትቕይሮ ዘለኻ፧

= ተመኵሮ ህይወት። ምድላይ ትርጕም ናይ ኣእምሮ ስራሕ እዩ። ትርጕም ዕንበባ እንታይ እዩ፧ ኣብነት ዝዀነና ንቡድሃ ዝምልከት ዛንታ ናይ ዜን ኣሎ። ቡድሃ ከም ወዝቢ ዕንበባ ሓፍ ኣበለ። ሓደ ካብ ተመሃሮኡ ቡድሃ እንታይ ክብል ከም ዝደለየ ቆብ ኣበሎ’ሞ ብኣዒንቱ ምልክት ገበረሉ። ቡድሃ ነታ ሓፍ ዘበላ፡ “ዕምበባ” ብዝብል ዘይኰነ፡ “ሓንቲ ዝመጽአት/ ሓንቲ ዘላ” ብምባል’ዩ ጸዊዑዋ። ትርጕማ ኣይገለጸን። ትርጕም ኣድማስ እንታይ እዩ፧ ትርጕም ቃርማ እንታይ ድዩ፧ – እቲ ዘሎ – በቃ።

ናትካ ትርጕም እውን ህላወኻ እዩ። ካብ ግዳማዊ ነገራት ዕላማታት ክንደሊ ክንብል፡ ነቲ ምስ ህላወና ዝተሓሓዝ ውሽጣዊ ነገራትና ረሲዕናዮ።

* ነዚ ተመኵሮ’ዚ ብኸመይ ረኺብካዮ፧

= ጽዋታት ብምንባብ’የ ረኺበዮ። እቶም ጽዋታት ውሽጥኻ ክትርኢ እዮም ዝምህሩኻ። ብዝህቡኻ ምልክታት መልእኽቲ ክትርዳእ ትጅምር። ነቶም ናተይ እትብሎም ብመገዲ ፍጻመታት ገይርካ ስለ እትትንትኖም፡ ነቲ መልእኽቲታት ምእንቲ ክትርድኦ፡ ናይ ሃይማኖትካ ዘይኰኑ ናይ ካልኦት ኣህዛብ ጽዋታት ኣንብብ። ጽዋ፡ ኣእምሮኻ ምስ ምምዃር ህላወ ንኽወሃሃድ ክሕግዞ እዩ። መርዓ ከም ኣብነት እንተ ወሲድና – እንታይ እዩ መርዓ፧ ጽዋ ናይ’ቶም ተፈላልዮም ዝነበሩ ህላወታት ዳግማይ ምርኻብ ምዃኑ ክነግረካ እዩ። መጀመርታ ሓደ ኢኻ ነይርካ፣ ኣብ ዓለም ክትመጽእ እንከለኻ ግና ክልተ ትኸውን። መርዓ ድማ ምግጣም ወይ ምርኻብ ናይ’ቶም ኪኖ ስጋ ዝዀኑ ኣካላት’ዩ። ካብ ፍቕራዊ ስሕበት ዝተፈልየ እዩ። ፍቕሪ ምስ መርዓ ዘተሓሕዝ የብሉን። ካልእ ተመኵሮ’ዩ። ኣብ ፍቕሪ ነዊሕ ብምጕዓዞም ጥራሕ እንተ ተመርዕዮም ቀልጢፎም ክፋትሑ’ዮም። ምኽንያቱ፡ ፍቕራዊ ምቅርራባት ብዘይ ዕግበት ስለ ዝውድኡ። መርዓ ግን መንፈሳዊ እዩ። ኣእምሮና ኣብ ቅኑዕ ሓዲድ እንተ ኣልዩ፡ ነታ ልክዕ መጻምድትና ይሓሪ። ብስምዒታዊ መስሕብ እንተ ተመሲጥና ግና ነታ ዘይልክዕና ክንምርዓዋ ኢና። (ጓል ንወዲ’ውን ከምኡ)…

* ነታ ልክዕ ሰብ ከመይ ገይርካ ክትመርጻ ይኽእል፧

= ልብኻ ይነግረካ’ዩ።

* ብውሽጣዊ ህላወኻ፧

= ንሱ ምስጢር እዩ።

* ነቲ ካልእ ጐድንኻ ዲኻ ተለልዮ፧

= እንታይ ፈሊጠ ኢልካኒ ኢኻ። ግና ዝመጽኣካ ብልጭታ ኣሎ። ነቲ ናትካ፡ ውሽጥኻ ባዕሉ ይፈልጦ እዩ።

ጽዋ፡ ምስ ዓበይቲ ጸገማት ወዲ-ሰብ ዝዋስኡ ፍጹማት ሕልምታት’ዮም

* ሕብረተሰብ ሓያል ስነጽዋ (ሚትዮሎጂ) እንተ ዘይወኒኑ እንታይ ይኸውን፧

= ከምዚ እንርእዮ ዘሎና ይኸውን። ሕብረተሰብ ብዘይ ልምዲ (rituals) እንታይ ከም ዝኸውን ክትፈልጥ እንተ ደሊኻ። መጽሔት ኒውዮርክ ታይምስ ኣንብብ።

* እንተ ኣንቢብካ እንታይ ትረክብ፧

= ኣብ ምዕቡል ሕብረተሰብ ከመይ ገይሩ ከም ዝዋሳእ ዝጠፍኦ መንእሰይ ዝፍጽሞ ዕንወትን ዓመጽን ዝገልጽ ዕለታዊ ዜና ትረክብ።

* ሕብረተሰብ፡ ኣባላቱ ዘዅኖም ልምዲታት ኣይቀረበሎምን። ቍልዕነቶም ንድሕሪት ሓዲጎም ኣብዛ ህልውቲ ዓለም ብርትዒ ንኽነብሩ ክልተ ሳዕ ክውለዱ ይግበኦም። ኣብ ቀዳማይ ቆሮንጦስ “ቈልዓ እንከለኹ፡ ከም ቈልዓ እዛረብ፡ ከም ቈልዓ እርዳእን ከም ቈልዓ እሓስብን ነበርኩ። እኹል ሰብ ምስ ኰንኩ ግና ቍልዕነተይ ንድሕሪት ገደፍኩዎ፡” ዝብል እዝክር።

= ልክዕ ኣለኻ – ከም ወዮ ዝበልካዮ እዩ። ንብጽሕና ጽንብል ዝግበረሉ በዚ ምኽንያት’ዚ እዩ። ኣብ ጥንታውያን ሕብረተሰባት ጽንብል ናይ ምስዳድ ስኒ፡ መስዋእቲ፡ ምኽንሻብን ካልእ ልምዲታትን ስለ ዘሎ፡ ቈልዓ ኴንካ ኣይትነብርን ኢኻ። ኵሉምልኻ ካልእ ኢኻ እትኸውን። (ከም ዝዓበኻ ትፈልጥ)

ቈልዑ እንከለና፡ ሓጺር ካምቻን ስረን ንመልስ ነበርና። ነዊሕ ስረ እትመልሰሉ እዋን ከም ዓቢ ኣጋጣሚ ገይርካ ኢኻ እትሓስቦ። ሎሚ ነዚ ክርድኡዎ ኣይክእሉን’ዮም። ደቂ ሓሙሽተ ዓመት ከይተረፉ ነዊሕ ስረ ገይሮም ይርኣዩ። እሞ ቍልዕነቶም ኣሕሊፎም እኹላት ከም ዝዀኑ ደኣ መዓስ ክፈልጡ’ዮም፧

* ሎሚ፡ ኣብ ከተማታት ዝዓብዩ ዘለዉ ጽዋኦም ደኣ’ሞ ካበይ ከምጽኡ’ዮም፧

= ባዕላቶም ይፈጥሩ። ስለዝዀነ ከኣ ኢና ኣብ መናድቕ ከተማታት ጽሕፈቶም ንርኢ ዘለና። እዞም ቈልዑ ናቶም ግሩፖ፡ ናቶም ተበጕሶን ሞራልን ኣሎዎም። ዝከኣሎም ከኣ ይገብሩ። እቲ ሕግታቶም ናይቲ ከተማ ስለ ዘይኰነ ግና ሓደገኛታት’ዮም። ዝገብሩዎ ናብቲ ሕብረተሰብ ኣይኰነን። (…)

* ሽዑ ከኣ እቶም ብዛዕባ ዘይፈልጡዎ ክዛረቡ ፍቓድ (ሊቸንሳ) ዝተዋህቦም ጋዜጠኛታት ይመጽኡ።

= ፍቓድ ጥራሕ’ውን ኣይኰነን። ኣብ ርእሲኡ፡ ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ኰይኑ ንኽመሃር’ውን ግዴታ ተዋሂቡዎ’ዩ።…

* ኣብ ሳራ ላውረንስ ንኣስታት 38 ዓመታት ስነጽዋ ምሂርካ ኢኻ። እተን ካብ ደጉማውያን ሃይማኖታት ዝመጽኣ መንእሰያት ደቀንስትዮ ማእከላይ ደርቢ ከመይ ረኺብካየን፧ ኣብ ጽዋ ክሳዕ ክንደይ ይግደሳ፧

= መንእሰያት ይቘልቡዎ’ዮም። ጽዋ እቲ ካልእ ገጽ ስነጽሑፍ። ቅብኣን ቅርጻን እንታይ ከም ዝዀነ ይምህረካ። ብዛዕባ ህይወትካ ይምህረካ። ስነጽዋ ዓብን መሳጥን ህይወት ዝህብን ዓውዲ’ዩ። ሚትዮሎጂ ምስ መድረኻት ህይወት ይዛመድ፡ ምስ ካብ ቍልዕነት ናብ ብጽሕና እትሰጋገረሉ። ካብ ዘይምርዕው ናብ ምርዕው እትዀነሉ ልማዳት ይተሓሓዝ። ምስቲ ኣብ ውሽጥኻ ዘሎ ክንሱ ጸኒሕካ እትፈልጦ፣ ምስቲ ንኣረጊት ጕሒፍካ ሓድሽ ናይ ምቕባል መስርሕን ምስግጋር ናብ ሓላፍነታዊ ሞያን ምትሕሓዝ ኣሎዎ።

ፈራዲ ናብ መጋባኣያ ክኣቱ እንከሎ፡ ወከፍ ሰብ ካብ መቐመጢኡ ሓፍ ይብል። ግናኸ ነቲ ተኸዲኑዎ ዘሎን ዝተሰከሞ ሓላፍነትን ደኣ’ምበር፡ ነቲ ውልቀ-ሰብ ኣይኰንካን ሓፍ እትብለሉ። … ነቲ ሚትዮሎጃዊ ገጸ-ባህሪ ኢኻ እትትሰኣሉ። ገለ ነጋውስ ኣብ ኣፍራስን ደቀንስትዮን ጥራሕ ዝግደሱ ስዲታት፡ ብላሻትን ክትቀርቦም ዘይትኽእልን ኰይኖም ይርኣዩኒ። ይኹን’ምበር፡ ነቲ ተላቢሶሞ ዘለዉ ሚትዮሎጃዊ ገጸ-ባህሪኦም’ምበር፡ ከም ውልቀ-ሰባት ኣይኰንካን እትሰምዖም።

ሓደ ሰብ ዳኛ ወይ ፕረሲደንት ናይ ሕ.መ.ኣ ክኸውን እንከሎ፡ ደጊም እቲ ሰብ ውልቀ-ሰብ ኣይኰነን። ወኪል ናይቲ ዘልኣለማዊ ቤት-ጽሕፈት ስለ ዝዀነ፡ ውልቃዊ ባህግታቱ ክስውእ ኣለዎ።

* ስለዚ ኣብ ሕብረተሰብና ገና ዝሰርሕ ዘሎ ልምዲታት ሚትዮሎጂ ኣሎ ማለት’ዩ። ውራይ ንመርዓ ሓደ ካብኡ’ዩ። ጽንብል ኣቀባብላ ፕረሲደንትን ዳኛን’ውን ካልእ’ዩ። ነዚ ናይ ሎሚ ሕብረተሰብ ዝጠቕሙ ካልኦት ልምዲታትከ ኣለውዶ፧

= ናብ ውትህድርና ተጸንቢርካ ምልባስ ወተሃደራዊ ክዳን’ውን ኣሎ። ውልቃዊ ህይወትካ ነቲ ኣካሉ ዝዀንካ ሕብረተሰብ ምሃብ። በዚ ምኽንያት ከኣ’የ ኣብ ግዜ ኵናት ንእተፈጸመ፡ ብሲቪላዊ ሕጊ ገይርካ ንሰባት ምፍራድ ዘይግባእ’ዩ ኢለ ዝሓስብ። ኣብቲ ግዜ ኵናት ከም ውልቀ-ሰባት ኣይኰኑን ዝንቀሳቐሱ። ህይወቶም ንምሃብ ድልዋት ብምዃን ወኪላት ናይቲ ካብኦም ንላዕሊ ዝዀነ ሓይሊ’ዮም። ውልቀ-ሰባት ከም ዝነበሩ ገይርካ ምፍራድ ቅኑዕ ኣይኰነን።

* ጥንታውያን ሕብረተሰባት ብስልጣነ ጸዓዱ ከመይ ዘይርጉኣት ከም ዝዀኑ ርኢኻ ኢኻ፣ ተመቓቒሎም፡ ተበቲኖምን ዘይርጉኣት ኰይኖምን። ንሕና’ውን ጽዋና ክጠፍእ ካብ ዝጅምር ተመሳሳሊ ዘጋጥመና ዘሎዶ ይመስለካ፧

= ብርግጽ ከምኡ እዩ ዝኸውን ዘሎ።

* ስለዝዀነዶ ኣይኰናን ዓቃባውያን ሃይማኖታት ነቲ ናይ ቀደም ሃይማኖት ዝጽውዓ ዘለዋ፧

= እወ። ሕጂ’ውን ዳግማይ ዓቢ ጌጋ ይፍጽሙ ኣለዉ። ናብቲ ንህይወት ዘየገልግሎም’ዮም ዝምለሱ ዘለዉ።

* ግና ኣየገልገለናን ድዩ፧

= ምግልጋል ደኣ ኣገልጊሉና’ባ።

* … ነዚ ናቱ ጽዋ ዘይብሉ ናይ ሎሚ ቈልዓ እንታይ የጋጥሞ ይህሉ ኢለ እግረም፧

= ከምቲ ኣቐዲመ ዝበልኩዎ፡ እታ ዘላቶ እንኮ ኣማራጺ ጋዜጣ ምንባብ’ያ – ነቲ ዕግርግር። ኣብዚ ህልው ደረጃታት ህይወትን ስርዓትን፡ ጽዋ ናይ ህይወት ኣብነታት’ዩ ዝህብ። እቶም ኣብነታት (ሞዴላት) ግና ምስቲ እትነብረሉ ዘለኻ ግዜ ክሳነዩ ይግባእ። ግዜና ብቕልጡፍ እናተለወጠ’ዩ ዝኸይድ ዘሎ። ቅድሚ ሚእቲ ዓመት ግቡእ ዝነበረ፡ ሕጂ ዘይግቡእ ክኸውን ይኽእል’ዩ። እቲ ናይ ቀደም ጽቡቕ ግብሪ ሕጂ ነውሪ ክኽውን ተኽእሎ ኣሎዎ። ቀደም ነውሪ ዝበሃሉ ዝነበሩ ሕጂ ኣገደስቲ ዝዀኑ ብዙሓት’ዮም። እቲ ሞራላዊ ግዴታ ምስቲ ኣብ ህልው ዘሎ ሞራላዊ ኣገዳስነት ክራኸብ ኣለዎ – ኣብዚን ሕጂን። እቲ ዘይንገብሮ ዘለና ከኣ እዚ’ዩ። እቲ ናይ ቀደም ሃይማኖት ናይቲ ካልእ ዘመን፡ ናይቲ ካልእ ህዝቢ፡ ናይቲ ካልእ ክብሪታትን ናይታ ካልእ ኣድማስን’ዩ። (…)

* ሓደ-ሓደ እዋን፡ ነዚ ዛንታታት’ዚ ኣቓልቦ ክትገብረሉ እንከለኻ፡ ኣብ ሕልሚ ካልኦት ተዕርቖ ከም ዘለኻ ትሓስብዶ፧

= ሕልሚ ናይ ካልኦት ሰባት ኣይሰምዕን’የ።

* እዞም ኵሎም ጽዋታትስ ሕልሚ ናይ ካልኦት ሰባት እንድዮም፧

= ኣይፋሉን። ኣይኰኑን። ሕልሚ ዓለም’ዮም። ምስ ዓበይቲ ጸገማት ደቂ-ሰብ ዝዋስኡ ፍጹማት ሕልምታት’ዮም። ናብቲ መወዳእታኦም ክቐርብ እንከለኹ ይርድኣኒ’ዩ። ኣብ ቅልውላው ዘይዕግበት ወይ ሓጐስ፡ ውድቀት ወይ ዓወት ክበጽሕ እንከለኹ ጽዋ ብዛዕባኡ ይነግረኒ’ዩ። ኣበይ በጺሐ ከም ዘለኹ ይሕብረኒ።

ስነጽዋ መዝሙር እዩ

* እዞም ዘለና ንተፈጥራዊ ግልጸታት ዓለም ንቕንጥጦ ኢና ዘለና። እዚ ክብል እንከለኹ፡ ዛንታ ናይቲ ብጥዑም ደርፊ ገይሩ ንሓንቲ ዑፍ ካብ ጫካ ናብ ገዛኡ ዘምጽኣ ፒግሚ ቈልዓ እዝክር።

= ገዛኡ ምስ በጽሐ ንኣቦኡ መግቢ ከምጽኣላ ተማሕጸኖ። ኣቦኡ ንሓንቲ ዑፍ ክምግብ ስለ ዘይተራኣዮ ኣበዮን ቀተላን። እቲ ተረት ከም ዝብሎ፡ ነታ ዑፍ እቲ ሰብኣይ’ዩ ቀቲሉዋ። ምስታ ዑፍ ድማ ነታ ጥዕምቲ ደርፊ ቀተላ። ምስታ ደርፊ ከኣ ንነብሱ ቀተላ። ሞት’ዩ ጸዊዑ፣ ምሉእ ሞት – ሞት ንዘልኣለም።

* ደቂ-ሰብ ንኸባቢኦም እንተ ኣዕንዮሞ እንታይ ከም ዝዀኑ ዝነግር ዛንታዶ ኣይኰነን፧ ምዕናው ዓለሞም፧ ምዕናው ተፈጥሮን ጸጋታት ተፈጥሮን፧

= ናቶም ተፈጥሮ እውን’ዮም ዘዕነዉ። መዝምሮም’ዮም ዝቐተሉ።

* ስነጽዋ (ሚትዮሎጂ) ዛንታ ናይ መዝሙርዶ ኣይኰነን፧

= ስነጽዋ መዝሙር እዩ። ብሓይልታት ኣካል ዝነቅሕ መዝሙር ስእለ-ኣእምሮ። ሓደ ግዜ ሓደ ናይ ዘን መምህር ኣስተምህሮ ንምሃብ ኣብ ቅድሚ ተመሃሮኡ ብድድ በለ። ኣፉ ክኸፍት እናበለ ከኣ ሓንቲ ዑፍ ዘመረት’ሞ፡ “እቲ ኣስተምህሮ ድሮ ጀሚሩ ኣሎ፡” በለ።

ዑፍ ስፍኒክስ/ፍኒክስ

_________

* ኣብ ማእከላይ መዋእል፡ ዓለም እትህበካ መልእኽቲ ስለ ዘሎዋ ኣንብባ ዝብል ኣምር ነይሩ።

= እወ ልክዕ’ዩ። ጽዋ ከኣ ነቲ መልእኽቲታት ንኸተንብቦ’ዩ ዝሕግዘካ። ነቲ ቀንዲ ተኽእሎታት ይነግረካ።

* ኣብነት ሃበኒ፧

= ካብ ጽዋ ዝመጽእ ሓደ ንኣብነት፡ ኣብ መወዳእታ ናይ መከራ ደሃይ ምሕረት ይመጽእ ዝብል’ዩ። ጸልማት እዋናት ለውጢ ይመጽእ ከም ዘሎ ዝሕብሩ መልእኽቲታት’ዮም። ድሕሪ’ቲ ዝጸልመተ እዋን ብርሃን ይመጽእ።

* ከምቲ ኣብ ግጥሚ ናይ ሮትኽ፡ “ኣብ ጸልማት እዋን ዓይኒ ክርኢ ይጅምር፡” ዝብል ዘሎ ማለት’ዩ። ጽዋ ከምዚ ዝኣመሰለ ንቕሓት የምጽኣልካ ኢኻ ትብል ዘሎኻ።

= ምስ ከምዚኦም ዝዓይነቶም ጽዋታት’የ ዝነብር፣ ኵሉ ግዜ ከኣ ነዚ ይነግሩኒ። እዚ ሽግር ብውከላዊ መገዲ ምስቲ ኣብ ውሽጥኻ ዘሎ ክርስቶስ ክዛመድ ይግብኦ። እቲ ኣብ ውሽጥኻ ዘሎ ክርስቶስ ኣይመውትን’ዩ። እቲ ኣብ ውሽጥኻ ዘሎ፡ ሞትን ትንሳአን’ዩ። ወይ’ውን እንተ ደሊኻ ምስ ሺቫ ከተዛምዶ ትኽእል ኢኻ። ኣነ ሺቫ እየ – እዚ እቲ ዝለዓለ ኣስተንትኖ ናይ ዮጋውያን ኣብ ሂማልያ እዩ።

* ዋላ’ውን መንግስተ ሰማይ፧ እቲ ብዙሕ ሰብ ሃረር ዝብሎ ኣብ ውሽጥና’ዩ ዘሎ፧

= መንግስተ ሰማይን ገሃነምን ኣብ ውሽጥና’ዩ ዘሎ፣ ዋላ’ውን እቶም ኵሎም ኣማልኽታት (gods)። እዚ ኡፓንሻዳውያን ናይ ህንዲ ኣብ ታሽዓይ ዘመን ቅ.ል.ክ ዝዓበየ ዝተረድኡዎ’ዩ። ኵሎም ኣምላኻት፡ መንግስተ-ሰማያት፡ ኮታ ኵሎም ዓለማት ኣብ ውሽጥና’ዮም ዘለዉ። ኵሎም ዝደመቑ ሕልምታት’ዮም። ሕልምታት ከኣ ሓይሊታት (energies) ናይ ኣካልና ኣብ ሓድሕዶም ኣብ ዝገብሩዎ ግጭት ብቕርጺ ምስሊ ዝግለጹ እዮም። ጽዋ ዝበሃል እዚ’ዩ፣ ጽዋ ብውከላዊ ምስሊ። ብውስጠዘኣዊ ምስሊ ዝግለጽ ሓይሊታት ኣካል ኣብ ሓድሕዶም ዝገብሩዎ ግጭት’ዩ። ሓደ ህዋስ እዚ ይደሊ። እቲ ካልእ እቲ ይደሊ። ሓንጎል ከኣ ሓደ ካብ’ቶም ህዋሳት’ዩ።

__________

* ንምንታይ ኢና ብኽልተ ኣንጻራት ንሓስብ፧

= ብኻልእ ክንሓስብ ስለ ዘይንኽእል።

* ናይ ግዜና ባህሪያዊ ክውንነት ማለት ድዩ፧

= ባህሪያዊ ናይ ተመኵሮና ክውንነት’ዩ።

* ሰብኣይ – ሰበይቲ፣ ህይወት – ሞት፣ ጽቡቕ – ክፉእ።

= ኣነ ወ ንስኻ፣ እዚ ወ እቲ፣ ቅኑዕ ወ ግጕይ – ወከፎም ናቶም ኣንጻር ኣሎዎም። ይኹን’ምበር፡ ሚትዮሎጂ ዲሕሪ እዚ ኣንጻር ክልተ ጫፋት ካልእ ሓደነት ከም ዘሎ ይእምት’ዩ። ገጣሚ ዊልያም ብሌክ፡ “ዘልኣለማውነት ምስ ውጽኢታት ግዜ፡ ኣብ ፍቕሪ’ዩ ዘሎ” ኢሉ ነይሩ።

* እንታይ ማለት’ዩ፧

= ምንጪ ናይዚ ሓላፊ ዝዀነ ናይ ዓለም ህይወት’ዚ ዘልኣለማዊ’ዩ። ዘልኣለማውነት ባዕሉ ናብዛ ዓለም ይወርድ። ኣማልኽቲ ብዙሓት ዝዀንሉ ናይ ጽዋ ቀንዲ ምኽንያት ካብ’ዚ’ዩ። ኣብ ህንዲ ኣብ ውሽጠይ ዝርከቡ ኣማልኽቲ “ነበርቲ” ናይ ኣካል እዮም ዝበሃሉ። ምስ ቅድስና ምእንቲ ክትፋለጥ፡ እቲ ዘይመዋቲ ክፋልካ ምስ ቅድስና ክራኸብ ኣለዎ።

ዘልኣለማውነት ኪኖ ኵሉ ዝርዝር ሓሳባት’ዩ። እዚ ኣብ ኵለን ናይ ኦሬንታል ሃይማኖታት ኣገዳሲ ነጥቢ’ዩ። ብዛዕባ ኣምላኽ ክንሓስብ ንደሊ። ኣምላኽ ሓሳባት’ዩ። ኣምላኽ ስም’ዩ። ኣማላኽ ሓሳብ’ዩ።…

ብመገዲ ኣዒንቲ፡ ፍቕሪ ልቢ ረኺቡ…

* ፍቕሪ ገፊሕ ኣርእስቲ’ዩ። ናባኻ መጺአ፡ “ብዛዕባ ፍቕሪ ንዛረብ” እንተ ዝብለካ፡ ብምንታይ ምጀመርካ፧

= ኣብ 12 ዘመን ብዝነበሩ ‘ትሩባዶራት’ ምጀመርኩ።

* እንታይ ዝዀኑ’ዮም፧

= ተቐማጦ ናይ ፕሮቨንስ’ዮም። ጸኒሖም’ውን ኣብ ካልኦት ቦታታት ፈረንሳን ኤውሮጳን ዝነበሩ’ዮም። ኣብ ጀርመን ‘ዘመርቲ ፍቕሪ’ ተባሂሎም’ዮም ዝጽውዑ።

* ናይ እዋኖም ገጠምቲ ድዮም፧

= እወ! ናይ ሓደ ዝተወሰነ ገጸ-ባህሪ ገጠምቲ’ዮም። ግዜኦም ኣብ 12 ዘመን’ዩ ዝነበረ። ኵሉ ልምዲ ‘ትሩባዶራት’ ኣብ ፕሮቨንስ ብ1209 ‘ኣልቢጀንሽያን ኵሩሰድ’ ተባሂሉ ኣብ ዝጽዋዕ ዝነበረ ብጳጳስ ኢናሰንት ሳልሳይ ዝተላዓለ’ዩ ጠፊኡ። (ኣብ ታሪኽ ኤውሮጳ ዘስካሕክሕ ኵሩሰድ ከም ዝነበረ ይፍለጥ)

ዋላ’ኳ ምንቅስቓስ ኣልቢጀንሽያን ተቓውሞ ኣንጻር ኣብ ቤተ-ክርስትያን ዝግበር ዝነበረ ብልሽውና እንተ ነበረ፡ ትሩባዶራት ኣብቲ ግዜ’ቲ ዘይእገዱ (ዘይክልከሉ) ምስ ዝነበሩ ምንቅስቓስ ኣልቢጀንሽያን ክተሓሓዙ ጀመሩ። ስለዝዀነ፡ ትሩባዶራውያንን ምስግጋር ሓሳባቶም ኣብ ፍቕሪን፡ ብዝተጠናነገ መገዲ ምስ ሃይማኖታዊ ህይወት ተሓዋወሰ።

* ምስግጋር ፍቕሪ፧ እንታይ ማለትካ’ዩ፧

= ትሩባዶራውያን፡ ኣብ ሳይኮሎጂ ናይ ፍቕሪ ኣዝዮም ዝግደሱ ነበሩ። ኣብ ምዕራብ ንመጀመርታ ግዜ ከምዚ ሎሚ እንገብሮ ዝምድና ውልቀ-ሰብ ምስ ውልቀ-ሰብ ዝሓሰቡ’ዮም።

* ቅድመኡ ደኣ ከመይ ነይሩ ማለት’ዩ፧

= ቅድመኡ፡ ፍቕሪ በቃ ‘ኢሮስ’ እዩ ነይሩ፣ ንፍትወት ግብረስጋ ዝደፍእ ኣምላኽ (god)። እዚ ከምቲ ትሩባዶራውያን ዝርድኣኡዎ ኣብ ፍቕሪ ናይ ምውዳቕ ተመኵሮ ኣይኰነን። ‘ኢሮስ’ ካብ ኣብ ፍቕሪ ምውዳቕ ወጻኢ፡ ዝያዳ’ኳ ደኣ ስምዒት-ሰብ ዘይብሉ’ዩ። ርኢኻ – ሰባት ብዛዕባ ‘ኣሞር’ ይፈልጡ ኣይነበሩን። ‘ኣሞር’ እቶም ትሩባዶራውያን ዘለለዩዎ ናይ ሰብ ነገር’ዩ (ስምዒት ዘሎዎ)። ‘ኢሮስ’ን ‘ኣገፕ’ን ዘይ ናይ ሰባዊ ፍቕሪ’ዮም።

* ግለጾ፧

= ‘ኢሮስ’ ባያሎጅያዊ (ጾታዊ) ድፍኢት’ዩ። ህዋሳት ኣብ ሓድሕዶም ዝገብሩዎ ኵቱር ባህጊ ወይ ፍትወት’ዩ። እቲ ናይ ሰብ ነገር ኣየገድስን’ዩ።

* ‘ኣገፕ’ከ፧

= ‘ኣገፕ’ – ንጐረቤትካ ከም ነብስኻ ኣፍቅሮ – ዝብል መንፈሳዊ ፍቕሪ’ዩ። እቲ ጐረቤትካ መን ምዃኑ ከኣ ኣየገድስን’ዩ።

* ከምቲ ‘ኢሮስ’ ዝጠልቦ ውዕውዕ ስምዒት (passion) ኣይኰነን። ከም ዝመስለኒ ርህራሀ (ኮምፓሽን) እዩ።

= እወ – ርህራሀ’ዩ። ምኽፋት ልቢ እዩ። ግናኸ ከም ‘ኣሞር’ ውልቃዊ ኣይኰነን።

* ‘ኣገፕ’ ከኣ ኣይማኖታዊ ድፍኢት’ዩ።

= እወ – ግና ‘ኣሞር’ እውን ኣይማኖታዊ ድፍኢት ክኸውን ይኽእል’ዩ። ትሩባዶራውያን ኣሞር ዝበረኸ መንፈሳዊ ተመኵሮ ምዃኑ ኣለልዮሞ እዮም። ርኢኻ – ‘ኢሮስ’ ከምዚ ኣሳሪ ወይ ቀያዲ ዓይነት’ዩ። ኣብ ህንዲ፡ ናይ ፍቕሪ ኣምላኽ ገዚፍ፡ ቀስቲን ፈጣን ፍላጻን ዝሓዘ ደርማስ ሓይሊ ዘሎዎ መንእሰይ’ዩ። ኣስማት ናይቲ ፍላጻ፡ ‘ሞት ዘምጽእ ስቅያት’፡ ‘ከፋቲ’ ወዘተ ዝብል’ዩ። ሓቂ ከኣ’ዩ። እዚ ነገር’ዚ ናባኻ እንተ ኣትዩ ናይ ኣካላውን ሳይኮሎጂያውን ምሉእ ምፍንጃር’ዩ።

እቲ ካልእ ፍቕሪ – ኣገፕ – ምፍቃር ንጐረቤትካ ከም ነብስኻ’ዩ። ብተወሳኺ፡ እቲ ጐረቤትካ መን ምዃኑ ኣየገድስን’ዩ። ጐረቤትካ ስለ ዝዀነ እቲ ዓይነት ፍቕሪ’ቲ ክትህቦ ኣለካ።

ኣብ ‘ኣሞር’ ግና ናይ ውልቀ-ሰብ ፍቕሪ ጥራሕ’ዩ ዘሎና። ትሩባዶራውያን ከም ዝብሉዎ ተመኵሮ ውልቀ-ሰብ ምስ ውልቀ-ሰብ’ዩ፣ ዓይኒ ምስ ዓይኒ ካብ ምግጥጣም ዝመጽእ ጥምረት።

* ኣብ ሓንቲ ካብ መጻሕፍትኻ ብዛዕባ’ዚ ምግጥጣም ኣዒንቲ፡ “ስለዚ ብመገዲ ኣዒንቲ/ ፍቕሪ ልቢ ረኺቡ…” እትብል ሓንቲ ግጥሚ ኣላ።

= እዚ ጠቕላላ ኣንጻር ናይቲ ኣብያተ ክርስትያናት ቈይሞናሉ ዘሎዋ’ዩ። ናይ ሰብን ውልቃዊ ተመኵሮን’ዩ። እቲ ብዛዕባ ምዕራብ ዝበለጸን ካብ ኣነ ዝፈልጠን ሕብረተሰባት ዝፈልዮን እመስለኒ።

* ስለዚ ንምፍቃር ምትባዕ። ናይ ውልቂ ተመኵሮ ኣንጻር ባህሊ (ናይ ቤተ-ክርስትያን ባህሊ) ንምክያድ ምትባዕ ኰይኑ ማለት’ዩ። ኣብ መስርሕ ምዕራብ ንምንታይ’ዩ’ዚ ኣገዳሲ ኰይኑ፧

= ውልቀ-ሰብ፡ ካልኦት ሰባት ብዝሃቡዎ ቃል ዘይኰነስ ኣብ ገዛእ ተመኵሮኡ እምነት ክህሉዎ ዝብል ኣብ ምዕራብ ንውልቀ-ሰብ ኣገዳስነት ይህቦ’ዩ – ኣንጻር ጥሙር ዝኣረኣእያኡ ስርዓት። ኣብ ኣገዳስነት ተመኵሮ ውልቀ-ሰብ፡ ሰብኣውነት እንታይ ምዃኑ፧ ህይወት እንታይ ምዃና፧ ክብሪታት ወዘተ ይጸቅጥ። እቲ ጥሙር ዝኣረኣእያኡ ስርዓት ናይ ማሽን ዝርዓት’ዩ። ወከፍ ማሽን ካብ ሓደ ቤት-ዕዮ ዝመጽአት ኰይና ልክዕ ከም ካልኦት ማሽናት’ያ እትሰርሕ።

* “ኣብ ምዕራብ ሮማንቲክ ፍቕሪ ምጅማር ማለት ‘ሊቢዶ (libido) ኣብ ልዕሊ ክሪዶ’ (crido) እዩ ነይሩ” ኢልካ ክትጽሕፍ እንከለኻ እንታይ ማለትካ’ዩ፧ (መብርሂ። ሊቢዶ – ወሲባዊ ባህጊ ክኸውን እንከሎ፡ ክሪዶ ከኣ ውልቃዊ እምነት ወይ ዕላማ ማለት’ዩ)

= ብሪዶ፡ “ኣነ እኣምን” እዩ ዝብል። ኣብ ሕጊታት ጥራሕ ዘይኰነ፡ ከምኡ’ውን፡ እቶም ሕጊታት ብኣምላኽ ከም ዝተነድፉ’ዩ ዝኣምን። ምስ ኣምላኽ ዘካትዕ የሎን ድማ ይብል። እዞም ሕጊታት እዚኣቶም ኣብ ልዕለይ ሚዛኖም ዓቢ’ዩ። ዘይምምእዛዞም ድማ ሓጢኣት’ዩ። ምስቲ ዘልኣለማዊ ባህረይ ከኣ ምትእስሳር ኣሎዎ – ይብል።

* እዚ ክሪቶ ድዩ፧

= እዚ ክሪቶ እዩ። ትኣምን’ሞ ዳሕራይ ናብ ንስሓ ትኸይድ። ካብ ዝርዝር ሓጢኣትካ ተጕድል። ንነብስኻ ከኣ ብመንጽሮም ትርእያ። ናብ ካህናት ኬድካ፡ “ኣብዚ ሰሙን’ዚ ስለ ዝነፋዕኩ ባርኸኒ ኣቦ” ኣብ ክንዲ ምባል፡ ኣብ ሓጢኣትካ ሱባኤ (መዲተሽን) ትገብር’ሞ፡ ኣብ ሓጢኣትካ ብምስትንታን መሊስካ ኣብ ህይወትካ ናይ ብሓቂ ሓጢኣተኛ ትኸውን። ከም ሓቂ፡ ናይ ህይወት ድላይ ኵነኔ’ዩ። እዚ’ዩ ክሪቶ።

* ሊቢዶኸ፧

= ሊቢዶ ናይ ህይወት ድፍኢት’ዩ፣ ካብ ልቢ ከኣ ይምንጩ።

* እታ ልቢ ከኣ…

= …እታ ልቢ ካልእ ንኸተእቱ ዝተኸፍተት ህዋስ እያ። ምስ ርእሰ-ኣገዳስነት ዝተሓሓዝ ኣገዳሲ ብልጫ ደቂ-ሰብ’ዩ – ዘይ ከም እንሳሳታት።

* ስለዚ፡ ምስ ህርፋን ወይ ውዕዉዕ ስምዒት ወይ ሓፈሻዊ ሃይማኖታዊ ኣረኣእያ ዝጻረር ብዛዕባ ሮማንቲካዊ ፍቕሪ ኢኻ ትዛረብ ዘለኻ፧

=  እወ። ልሙድ መርዓ ኣብ ያታውያን ባህሊታት፡ ስድራ ብዘምጽኦ’ዩ ዝካየድ። ውልቀ-ሰብ ምስ ውልቀ-ሰብ ብዝገበሮ ውሳነ ኣይኰነን።  (…)

__________

* ኣብ ናይ ዳንተ ኢንፈርኖ (ገሃነም) ከም ዝዝክሮ፡ ነቶም ኣብ ታሪኽ ፍቕሪ ዓለም ዝዝከሩ ዓበይቲ ኣፍቀርቲ ከም ሄለን፡ ኪልዮፓትራን ትሪስታን ኣብ ገሃነም ኰይኖም’ዮም ዝርኣዩዎ ንዳንተ። ኣገዳስነት ናይ’ዚ እንታይ’ዩ፧

= ዳንተ ንናይ ቤተ-ክርስትያን ኣረኣእያ ገሃነም’ዩ ወሲዱ፣ ኣብኡ ከኣ ይሳቐዩ። ኣብ ግዜኡ ዝነበሩ ክልተ መንእሰያት ፍቑራት ደቂ ዓዱ ፓሎን ፍራንቸስካን ከም ዝርኣየ ዘክር። ፍራንቸስካ ሓዉ ንሰብኣያ ምስ ዝዀነ ፓሎ ፍቕራዊ ህይወት ነበራ። ዳንተ ከም ማሕበራዊ ስነ-ፍልጠተኛ፡ “ፍቕርተይ! እዚ ከመይ’ሉ ኾን ኣጋጠመ፧ እዚስ እንታይ ኣምጽኦ፧” በለ። ብድሕሪኡ ከኣ ኣዝያ ህብብቲ ዝዀነት ሓረግ ናይ ዳንተ መጽአት። ፍራንቸስካ፡ ፓሎን ንሳን ኣብ ሓደ ልሙዕ ጀርዲን ኣብ ትሕቲ ገረብ ኮፍ ኢሎም ዛንታ ላንቸሎትን ጕነቨርን የንብቡ ከም ዝነበሩ ትዛረብ። “ብዛዕባ’ታ ቀዳመይቲ ምስዕዓሞም ምስ ኣንበብና ሓድሕድና ተጠማመትና’ሞ፡ ብድሕሪኡ ኣብታ መዓልቲ ካብታ መጽሓፍ ፈጺምና ኣየንበብናን።” መፈለምታ ናይ ምፍቓሮም እዚ’ዩ ነይሩ።

ነዚ መሳጢ ተመኵሮ ከም ሓጢኣት ክዅነን ከኣ’ዮም ትሩባዶራውያን ኣይፋል ዝበሉዎ። ትርጕም ህይወት ፍቕሪ’ዩ፣ ናይ ህይወት ዝበረኸ ነቝጢ።

* ቫግነር ኣብታ ዓባይ ኦፔራኡ ብዛዕባ ትሪስራንን ኢሶልድን፡ “ኣብዛ ዓለም፡ ዓለመይ ይሃልወኒ፣ ሓደው ክጠፍእ ሓደው ክድሕን” ክብል እንከሎ ከምኡ ማለቱ ድዩ፧

= እወ፣ ልክዕ ከምኡ እዩ ኢሉ ትሪስታን።

* ናተይ ፍቕሪ፣ ናተይ ህይወት እደሊ ማለቱ ድዩ፧

= እወ! እዚ ህይወተይ’ዩ። ምእንታኡ ድማ ዝዀነ ቃንዛ ክስከም ድልዊ እየ።

ጅግና ዝበሃል ካብኡ ንዝዓቢ ዕላማ ህይወቱ ዝህብ’ዩ

* ኣብ ስነጽዋ ሓያሎ ዛንታታት ብዛዕባ ጅግና ዘሎ ንምንታይ’ዩ፧

= ክጸሓፈሉ ዝግባእ ዛዕባ ስለ ዝዀነ’ዩ። ዋላ’ውን ኣብ ህቡባት ልብ-ወለዳት፡ እቲ ቀንዲ ገጸ-ባህሪ ልዕሊ ዝውቱር ዓቐን ወይ ገደብ ዓወትን ተመኵሮን ዝኸይድ ጅግና እዩ/ያ። ጅግና ዝበሃል ካብኡ ንዝዓቢ ዕላማ ህይወቱ ዝህብ’ዩ።

* ስለዚ እቲ ጅግና ዝላበሶ ናይ ዓዱ ክዳን ብዘየገድስ፡ እንታይ’ዩ ዝገብር፧

= ዝገብሮም ክልተ ነገራት ኣለዉ። ሓደ ኣካላዊ ተግባር’ዩ፣ እቲ ጅግና ኣብ ኵናት ይኹን ካልእ ህይወት ንምድሓን ዝገብሮ ትብዓት’ዩ። እቲ ካልኣይ መንፈሳዊ ተግባር’ዩ፣ ናይ ወዲ-ሰብ ዝለዓለ መንፈሳዊ ህይወት ንኽምኰር ክመሃርን መልእኽቲ ሒዙ ክምለስን ምኽኣል’ዩ። ዝነበሮ ክሕደግ እንከሎ ወይ’ውን ኣብ ኣባላት ሕብረተሰቡ ክህሉ ዝነበሮ ተራ ተመኵሮ ዘየሎ ምዃኑ ክስመዖ እንከሎ’ዩ – እቲ ዝውቱር ጕዕዞ ጅግና ዝጅምር። ሓደው ዝጐደለ ንምምላእ ወይ’ውን ህይወት ዝህብ መቐዪሮታት (ምስግጋራት) ንምድህሳስ’ዩ ብልዕሊ ዝውቱር ኣካይዳ ኣብ ቀጻሊ ጕዕዞ ዝኣቱ። ኵሉ ሳዕ ኣብ ዑደት’ዩ – ናይ ምኻድን ምምላስን።

ናይዚ ጕዕዞ’ዚ ቅርጹን መንፈሳዊ ትርጕሙን ኣብ ቀቢላውያን ሕብረተሰባት ብመገዲ ዝገብሮኦ ናብ ድርኩኺት ብጽሕና ናይ ምርጋጽ ልምዲታት ኣቐዲምካ ክርአ ይከኣል’ዩ። ብመገዱ ከኣ እቲ ቈልዓ ቍልዕነቱ ሓዲጉ በጽሒ ክኸውን ይግደድ። እዚ ከም ምማት ክርአ ይከኣል’ዩ። ባህርያትን ኣተሓሳስባን ቍልዕነትካ ቀቲልካ እኹልን ሓላፍነታውን ኴንካ ትውለድ። እዚ፡ ወከፍ ሰብ ክዀዶ ዝግባእ መሰረታዊ ስነ-ኣእምሮዊ ምስግጋር’ዩ። ን14 – 21 ዓመታት ኣብ ሕቝፊ ካልኦት ኴንና ብናይ ካልእ ምክልኻልን ኣልያን ኢና ኣብ ቍልዕነት እንነብር ዘለና። ናይ ዶክትሬይት ትምህርትና እንተ ቀጺልና ከኣ’ሞ ክሳዕ 35 ዓመት ክምጠጥ ይኽእል። በዚ መዳይ’ዚ ከኣ ብዝዀነ ይኹን መለክዒ ናይ ነብስኻ ተሓታቲን ናጻ ኣካልን ኣይኰንካን፣ መቕጻዕቲን ሞሳን ዝጽበን ዝቕበልን ምእዙዝ ጽግዕተኛ ኢኻ። ካብዚ ዘይብጽሕና ስነ-ኣእምሮ ናብ ትብዓት ርእስኻ ምኽኣልን ምርግጋጽን ንኽትሓኵር ምማትን ምትንሳእን የድሊ። ናይ ጅግና መሰረታዊ ድርኺት ዓለምለኻዊ ጕዕዞ’ዩ – ንሓደን ውሱንን ኵነታት ጠንጢንካ ናብ ዝዳዕኰነን ሃዋሃዋ ብጽሕና ዝህብ ምንጪ ህይወትን ምርካብ።

ናይ ጅግና ስነጽዋኣዊ ጕዕዞ

* ኣብዚ እናተመልሰ ዝመጽእ ዘሎ ሕብረተሰብ፡ ጀጋኑ ክንከውን’ኳ እንተ ዘይከኣልና፡ ነቲ ጕዕዞ፡ ኣብ ውሽጥና ብመንፈሳውን ሳይኮሎጂያውን ክንጓዓዞ ኣሎና።

= ልክዕ ኣለኻ። ኦቶ ራንክ ኣብታ ንእሽቶን ኣገዳሲትን፡ “The Myth of the Birth of the Hero” እትብል መጽሓፉ፡ ወከፍ ሰብ ኣብ ኣወላልዳኡ ጅግና ምዃኑ’ዩ ዝገልጽ። [ኣብ ኣወላልዳኡ] ኣዝዩ ብዙሕ ሳይኮሎጂያውን ኣካላውን ምስግጋር’ዩ ዝገብር። ካብ ንእሽቶ ኣብ ማሕጸን ዝነብር ማያዊ ፍጥረት ክሳዕ ኣየር ዘስተንፍስ ዝጠብው ሕጻን። እዚ ሓያል ምስግጋር’ዩ። ብኣፍልጦ ዝግበር እንተ ዝኸውን ዓቢ ተግባር ጅግና ምዀነ። ኣብቲ ነዚ ኵሉ እተምጽእ ናይ ኣደ ወገን’ውን ናይ ጅግና ተግባር ኣሎ።

* ስለዚ ጀጋኑ ደቂ-ተባዕትዮ ጥራሕ ኣይኰኑን፧

= ኣይፋሉን! ብምኽንያት ናይ ህይወት ኵነታት፡ ደቂ-ተባዕትዮ ዝበዝሕ እዋን ዝጥመት ግደ ስለ ዘሎዎም ጥራሕ’ዩ። ንሱ ናብ ግዳም’ዩ ዝወጽእ። ጓለንስተይቲ ግና ኣብ ውሽጢ ገዛ እያ ዘላ። ንኣብነት፡ ብዅነታት ኣማውታ ንነፍሶም ኣብ መንግስተ-ሰማያት ዝምድቡ ሓያሎ መንግስተ-ሰማያት ዘሎዎም ኣዝተክስ (Aztecs) እንተ ርኢና ግና፡ እቲ መንግስተ-ሰማይ ነታ ክትሓርስ ዝሞተት ኣደን ኣብ ኵናት ዝሞተ ተዋጋኢን ሓደ’ዩ ዝብጽሖም። ነፍስኻ ንህይወት ካልእ ምሃብ ስለ ዝዀነ። ምውላድ ሕጻን ተግባር ጅግንነት’ዩ።

* እዚ ሓቂ’ዚ ኣብ ሕብረተሰብና ዝኸሰርናዮዶ ይመስለካ፧ ደቅኻ ካብ ምዕባይ ንደገ ወጺእካ ብዙሕ ገንዘብ ምእካብ ዝብል ከም ጅግንነት ዝውሰድ ዘሎ ይመስል።

= ምጥራይ ገንዘብ ብዙሕ ምውዕዋዕ’ዩ ዝረክብ ዘሎ። እቲ፡ “ከልቢ ንሰብ እንተ ነኺሱ ዛንታ የሎን። ሰብ ንኸልቢ እንተ ነኺሱ ግና ዛንታ ረኺብካ ኣለኻ፡” ዝብል ናይ ቀደም ኣበሃህላ ትፈልጦ ኢኻ። ነገራት ብምድግጋም እናሻዕ ዝካየድ እንተዀይኑ፡ ዋላ ደኣ ተግባር ጅግና ይኹን’ምበር ዜና ኣይኰነን። ኣደነት’ውን ፍሉይነቱ እናጥፍአ ይመጽእ ኣሎ ክበሃል ይከኣል።

* ይኹን’ምበር – ኣደ ከም ጅግና – ደስ ዘብል ምስሊ ኣሎዎ።

= ንዓይ ኵሉ ሳዕ ከምኡ ’መስለኒ። ጽዋታት ካብ ምንባብ ዝተመሃርኩዎ ከኣ’ዩ።

* ጕዕዞ’ዩ – ነዚ ንኽትፍጽም ካብቲ ውሕስነት ዘሎዎ ልሙድ ነገር ክትወጽእ ኣለካ።

= እዚ ብዙሕ ሓደጋታት ዘሎዎ ዓቢ ለውጢ እዩ።

* ካብ ጕዕዞኻ ምስ ተመለስካ ከኣ ምስ ሕጻንካ ትምለስ፣ ነዛ ዓለም ሓደ ኣምጺእካላ ኣለኻ።

= ንሱ ጥራሕ ዘይኰነ ናይ ህይወት ስራሕ’ውን ኣብ ቅድመኻ ኣሎካ። ኦቶ ራንክ – ምውላድካ ንኣኽብሮትን ድጋፍን መላእ ሕብረተሰብ ኢሉ ዝሓስብ ህዝቢ ኣሎ – ዝብል ዘልዓሎ ነጥቢ ኣሎ።

* ግና ገና’ውን ብድሕሪኡ ዝስዕብ ጕዕዞ ኣሎ።

= ብዙሕ ፈተነታት ዝካየዶ ዓቢ ጕዕዞ ኣሎ።

* ናይቲ ምፍታናት (trial)፡ ፈተነታትን ተጻዋርነትካ ብዝፍትን ምሕላፍን ናይ ጅግና ኣገዳስነቱ እንታይ’ዩ፧

= እቲ ዝበሃል ዘሎ ናይ ብሓቂ ጅግና ድዩ ንምርኣይ ተባሂሉ ዝተዳለወ’ዩ – እቲ ፈተናታት። ነቲ ፈተና (risk) ብሓቂ ዝገጥሞ ድዩ፧ ነቲ ሓደጋ ክሓልፎ ይኽእል ድዩ፧ ከገልግሎ ዝኽእል ትብዓት ወይ ቈራጽነት፡ ፍልጠትን ዓቕምን ኣሎዎ ድዩ፧ (…)

* መራሒ ካብ ጅግና ብኸመይ’ዩ ዝፍለ፧

= እዚ ሕቶ ቶልስቶይ ኣብ “War and Peace” (ኵናትን ሰላምን) ዘልዓሎ’ዩ። ናፓልዮን ንኤውሮጳ ኣዕንዩ ንሩስያ ክወራ ተቓሪቡ። ቶልስቶይ ድማ ሕቶ ኣቕረበ፡ “እቲ መራሒ ናይ ብሓቂ መራሒ ድዩ ወይስ ኣብ ቅድሚት ናይቲ ማዕበል ደው ስለ ዝበለ ጥራሕ’ዩ፧” ብሳይኮሎጂያዊ ቃላት፡ መራሒ ዝበሃል እንታይ ክርከብ ይከኣል ኢሉ ዝሓስብን ዝገብርን’ዩ።

* ከም ዝበሃል መራሒ ነቲ ዘይተርፍ ዝገጥሞን ኣብ ቅድሚት ዝስራዕን’ዩ። ናፓልዮን መራሒ’ዩ፣ ጅግና ኣይነበረን። እቲ ዝገበሮ ንወዲ-ሰብ ኢሉ ስለ ዘይኰነ – ምእንቲ ፈረንሳ፡ ንግምጃ ፈረንሳ’ዩ።

= ፈረንሳዊ ጅግና’ዩ። ኣይኰነን ድዩ፧ ናይ ሎሚ ጸገም ከኣ እዚ’ዩ። ኣብዚ ኵላ እዛ ፕላኔት ናይ ግዳሰና ጐልጐል ክትኰነሉ ዝግባእ ግዜ፡ ጅግና ናይ ሓንቲ ሃገር ወይ ህዝቢ የድልየና ድዩ ሎሚ፧ ናይ 19 ዘመን ናፓልዮን ካልእ ገጽ ናይ 20 ዘመን  ሂትለር’ዩ። ናይ ናፓልዮን ዕንወት ንኤውሮጳ ኣሰቃቒ’ዩ።

(ኣብ 2008 ወይ 2009 ኣብ ጋዜጣ ሓዳስ ኤርትራ ዓምዲ ‘ሕብራዊት ብርዒ’ ብኽፍላት ኣቕሪበዮ ዝነበርኩ እዩ)

ሄለን ጓል ትሮይ፡ ውግእ ዓሰርተ ዓመት

ሄለን ጓል ትሮይ ሓንቲ ካብ’ተን ብመገዲ ድራማ፡ ግጥሚ፡ ሙዚቃ፡ ቅብኣ… ብዙሕ ዝተባህለለን ዕሉላት ጠባያት እያ። ነዚ ኣብ ውሽጡ እተፈላለየ ጅግንነት፡ ውሳነታት፡ ፍቕሪ ወዘተ. ዝሓዘለ ዛንታ ኲናት፡ መጀመርታ ብጽሑፍ ዘስፈሮ ሆመር እዩ። ካብዚ ተበጊሶም ከኣ ሓያሎ ስነ-ጥበበኛታት ውሽጣዊ ድፍኢቶም ብመገዱ ገሊጾም እዮም። ኤርትራዊ ደራሲ በየነ ሃይለ’ውን ኣብታ “ትጽቢት ባህጉ” ዝሰመያ ዳሕረወይቲ መጽሓፉ (ገጽ 17)፡ “… ዕላማ ስነ-ጽሑፈይ ንደቂ ሃገረይ ምሕጓስ እዩ። ክስሕቁ እየ ዝደልዮም። ብምኽርታት ከቝስሎም ኣይደልን። መን መኻሪ መን ተመካሪ ከይከውን ኢልካዮ፧ እንተ ኰይኑለይ፡ ሰብ ዝዀንዎም ጠባያት ኣብ መጽሓፈይ ክገድፈሎም እደሊ። ከመቲ ሆመር ንደቂ ዓዱ ብዓል ኣጋሜምኖን፡ ኣኪሊስ፡ ሄክቶር፡ ወዘተ. ዝገደፈሎም፡ ኣነ ከኣ ኣዝማድ ከውርሶም ምደለኹ። ካልእ ይትረፍ ፍንጫል በረኻኦምን ጎቦታቶምን ዝዀኑ ኣማልኽቲ፡ መላእኽቲን ጻድቃናትን ክፈጥረሎም እብህግ። ብሕልፊ ግን ምስ ኣማልኽቲ ባሕሮም፡ ዋላ ምስ ብዓል ፓሰዲዩን ወይ ኔፕቱን ከራኽቦም እሞ ናይ ጥንቲ ዘኪሮም ምስ ስድራቤት ኣማልኽቲ ባሕሪ ይቕረ ተበሃሂሎም ብዘይ ስክፍታ ባሕሪ ከም ገዛኦም ምእንቲ ክነብሩሉ ከፋቕሮም ምደለኹ። ንናይ መጻኢ ትውልዲ ስነ-ጥበበኛታት ኣብ ሸኻታት፡ በረኻታት፡ ሩባታትን በዓትታትን ወዘተ. ምስ ዝርከባ ዝተፈላለያ ተውህቦ ዘሀብትማ ሃገራውያን ስርኤላት፡ ዛርትታት፡ ቆለታትትን ደቂ-ሕድርትናን ከላሊ እምነ…” ክብል ፍቕሩ ገሊጹ ኣሎ። ገለ ኣንበብቲ መዝገበ ጥበብ ኣማኑኤል ተረኺቡ፡ ገዛ ጉዕላይ ተራእያትኒ፡ ንትርሓስ ዛርቲ ትመስል ጓል ጐኒፋትኒ ወዘተ. ክብሉ ይስምዑ ብምህላዎም ሕልሚ ደራሲና እግሪ ዝተክል ዘሎ ይመስል። ከምቲ ግሪኻውያን ንጠባያት ሆመር እናተንተኑ፡ ስምዒቶም እናወሰኹ ዘልኣለማውያን ዝገበሩዎም፡ ንሕና’ውን ንጠባያት ዓድና ውሽጥና ብምሃብ ከነምቘም፡ ኣለና ምሳኹም ክንብሎም ኣገዳሲ’ዩ። በዚ ዓይኒ’ዚ ከኣ ዛንታ ትሮይ ሆመራዊ ጥራሕ እዩ ክበሃል ኣይከልን። ንብዙሕ ዘመናት ብስምዒታት ኣንበብቲ ማሚቝ እዩ።

ትሮይ ቅድሚ ኣርባዕተ ሽሕ ዓመት ዝነበረት ከተማ ምዃና ይንገረላ። ኣብ ሞንጎ ኤውሮጳን እስያን ስለ እትርከብ፡ ኣቀማምጣኣ፡ ሓንቲ ካብ’ተን ዓበይቲ ማእከል ምዕባለ ጥንታዊ ስልጣነ ክትከውን ኣኽኢሉዋ ነበረ። ብዙሓት ሰባት ኣብ ጽዋታትን ብሂላትን እንተ ዘይኰይኑ፡ ኣብ ሓቂ ከም ዘይነበረት’ኳ ይኣምኑ እንተ ነበሩ፡ እቲ ኣብ 19 ዘመን ዝተኻየደ ስነ-ጥንታዊ መጽናዕትታት ግና ነቲ ኣብ ልብወለዳት ሆመር ዝተባህለ ህይወት ክህቦ ክኢሉ። እዛ ኣብ ዘመነ-ኣስራዚ ዕልልቲ ከም ዝነበረት ዝንገረላ ከተማ፡ በዚ ህሉው ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ ኣብ ቱርኪ እያ እትርከብ። ትሮይ፡ ኣብ ካልኣይን ሳልሳይን ሚለንዮም ቅድሚ ልደተ ክርስቶስ ማእከል ባህሊ ነበረት። ድሕሪ ከቢድ ናይ ዓሰርተ ዓመት ውግእ ከኣ ብኸቢድ ዓነወት። ኣገዳስነታ እናሃሰሰ ጠፍአ። ብመገዲ’ቶም ዓበይቲ ጠባያት ከም ሄለን፡ ኣጋሜምኖን፡ ሄክቶር፡ ፓሪስ፡ ኣኪሊስ…ወዘተ. ግና ኣብ ጥንታዊ ኮነ ዘመናዊ ስነ-ጽሑፍ ላዕለዋይ ቦታ ረኺባ ትርከብ።

ቀጥታዊ ጠንቂ ናይቲ ዓሰርተ ዓመት ዝወሰደ ውግእ ሄለን ምዃና’ዩ ዝፍለጥ። ሄለን’ውን ኣይኰነትን ጽባቐኣ እዩ። ጽባቐ ሄለን’ውን ኣይኰነን – እታ ወርቃዊት ሜለ እያ። እታ ሜለስ እንታይ ኣቢሳ – ዘይ እሪስ ዝሰንደወታ። ዘይሩ ዘይሩ ግና ጽባቐ ዝፈጠሮ ሰበብ ምዃኑስ እንታይ ክተርፎ ኢሉ።

ሓወልቲ ሄለን

ሓንቲ ካብ ግሪኻውያን ኣማልኽቲ ዝዀነት እሪስ ኣብ መርዓ ንጉስ ፐሉስን ንግስቲ ባሕሪ ዘቲስን ብዘይምዕዳማ ተቐየመት። ሓይላ ንምርኣይ ከኣ ሓንቲ ወርቃዊት ሜለ ናብ ማእከል’ቲ ውራይ ሰንደወት። ኣብታ ወርቃዊት ሜለ፡ “ነታ ዝጸበቐት” ዝብል ተጻሒፉዋ ነበረ። ኵለን ኣማልኽቲ፡ እቲ ጽሑፍ ንዕአን ከም ዝምልከተን እኳ እንተ ሓሰባ፡ ዝተባኣሳላ ግና ሄራ፡ ኣቴናን ኣፍሮዳይትን ነበራ።

እቲ ናይ ‘ኣነ እጽብቕ’ ውድድር መዕለቢ ክገብረሉ ንንጉስ ኣማልኽቲ ዝዮስ’ዩ ተሓዲግሉ። ሄራ ብዓልቲ-ቤቱ ብምዃና ግን ፍርዲ ካብ ምሃብ ተቘጠበ። ኣብ ክንድኡ ፓሪስ እተባህለ ጽባቐ ዘስተማቕር ጓሳ፡ ፍርዲ ክህብ ከም ዝኽእል ጠቈመ። ኣብቲ እዋን’ቲ፡ ኣብ ጎቦ ኣይዳ ዝጓሲ ዝነበረ ፓሪስ፡ ብሓንቲ ጥየል ተመሪሑ ናብ ሓደ በዓቲ ኣተወ። ሰለስተአን ኣማልኽቲ ተራኣየኦ’ሞ፡ ፍርዱ ቅድሚ ምሃቡ ንኸፍትዋኦ ነናተን መብጽዓ ኣተዋሉ። ሄራ፡ ንኣ እንተ ሓርዩ ናይ መላእ እስያ ገዛኢ ከም እትገብሮ፡ ኣቴና ኣብ ዝዀነ ኲናት ዕውት ኰይኑ ክወጽእ ከም እተኽእሎ፡ ኣፍሮዳይት ከኣ እታ ካብ ዓለም ዝጸበቐት ጓለንስተይቲ ከም እትህቦ… ነናተን ተዛረባ። ፓሪስ ገዛኢን ጅግና ውግእን ምዃን ሓዲጉ ጽባቐ ሓረየ – ንሄለን።

ጽባቐ ሄለን ብዝዀነ ወዲ ተባዕታይ ዝጽወር ኣይነበረን። ገና ጓል ዓሰረተ ዓመት እንከላ ብሓደ ቴሰስ እተባህለ ንጉስ ተጨውየት። ኣሕዋታ ተቓሊሶም ከኣ ናብ ገዛኣ መለሱዋ። በቲ እዋን’ቲ፡ ሄለን ኣብ ግሪኽ ውርይቲ ኰነት፣ ብዛዕባ ጽባቐኣ ምዕላል ከኣ ዘይምኖ ነበረ። ፓሪስ ብኣፍሮዳይት ዝተኣትወሉ መብጽዓ’ምበኣር፡ እዛ ኣብ ኣዕንቲ ብዙሓት ዝኣተወት ሄለን ነበረት።

ፓሪስ ካብ ሄለን ኣዝዩ ርሒቑ’ኳ እንተ ዓበየ፡ ተመሳሳሊ ተመኵሮ ግና ነበሮም። ፓሪስ ካብ ኣቦኡ ንጉስ ፕርያምን ኣደኡ ሄኵባን’ዩ ዝተወልደ። ኣደኡ (ኣብ ገለኡ ጽሑፍ ሓፍቱ ይብል’ዩ) ፓሪስ እንተ ዓብዩ ንትሮይ ዕንወት ከውርደላ ምዃኑ ሓለመት። ክመውት ብምትስፋው ከኣ ኣብ ጎቦ ኣይዳ ሰንደወቶ፣ ግናኸ ኣይሞተን። ሓደ ጓሳ ወሲዱ ከም ወዱ ኣዕበዮ። ፓሪስ ምስ ጐበዘ ናብ ስድራኡ ተጸንበረ። ፓሪስ ነቲ ፍርዲ ናይ ጽባቐ ዝሃበ ከኣ ቀቅድሚ ናብ ስድራኡ ምሕዋሱ እዩ። ሄለን ኣብቲ እዋን’ቲ ምርዕውቲ ነበረት።

ኣቦኣ ትንዳርዮስ ንሄለን ምምርዓው ቀሊል ኰይኑ ኣይረኸቦን። ሄለን ንምውሳድ ኣብ ሞንጐ ግሪኻውያን ነጋውስ ባእሲ ከይለዓል ብምስጋእ ምስ ኦዲሰስ መኺሩ ኵሎም ፈተውታ ኣቐዲሞም ከም ዝምሕሉ ገበረ። ሄለን ምስ ተመርዓወት ብህርፋን ዝምነያ ምእንቲ ከይርከብ’ሞ ኣብ ግጭት ከይኣትዉ ማሕላ ፈጸሙ። ሄለንን ሰብኣያን ገለ ሕማቕ ምስ ዘጋጥሞም ኣብ ጐድኖም ደው ከም ዝብሉ ከኣ ኣምሓሎም። ዓቢ ወርቂን መሬትን ዝቐረበ ከም ዝወስዳ ድማ ኣፍለጠ። እቶም ካብ ዝተፈላለየ ግዝኣታት ግሪኽ ዝተኣከቡ ሓያሎ ነጋውስ ህያባቶም ቀረቡ። ብኣካል ክርከቡ ዘይከኣሉ ከኣ ወከልቶም ሰዲዶም ነበሩ። ሓው ጅግና ተዋጋኢ ኣጋመምኖን ዝዀነ መነሎስ፡ ዓቢ ህያብ ብምሃብ ንሄለን ቆንጆ ኣብ ኢዱ ኣእተዋ። ሄለን ግና ብዙሕ ትፈልጦ ከም ዘይነበራ’ዩ ዝግለጽ።

ገለ ጽሑፋት ከም ዝሕብሩዎ፡ ኣብ ቀዳሞት ዓመታት መርዓኦም ስፓርታ ብብርቱዕ ሕማም ተጠቒዓ ነበረት። ንጉስ ስፓርታ መነሎስ፡ ናብ ትሮይ ብምዃድ ንመቓብር ሉቃስን ቺማሮስን ክበጽሕ ብኦራክል ምኽሪ ተዋህቦ’ሞ፡ ከም ዝተባህሎ ገበረ። በጺሑ ክምለስ እንከሎ፡ ፓሪስ ናብ ስፓርታ ኣሰነዮ። ፓሪስ ኣብ ውድድር ጉያ እግሪ ናይ ዝተቐትለ ዓርኩ ኵነታት ንምጽራይ እዩ ናብ ስፓርታ ዝኸደ (ገለ ጽሑፋት ከኣ ነታ ወርቃዊት ሜለ ንኽህባ ምዃኑ ይገልጹ)። ኣብ ስፓርታ ብሓባር ድሕሪ ምቕናዮም፡ መነሎስ ቀብሪ ኣባሓጎኡ ንምርካብ ናብ ክሬት ኣርሒቑ ገሸ። ፓሪስ ጽቡቕ ዕድል ረኸበ። ሄለን ንፓሪስ ብዓል ግርማን ወናኒ ሓያል ውቃበን ኰይኑ ስለ ዝረኸበቶ ፈተወቶ። ፓሪስ’ውን ካብ ዝርእያ ኣትሒዙ ኣብ ፍቕራ ጠሓለ።

ፓሪስ ኣብታ ዘምጽኣቶ መርከብ ሒዙዋ ናብ ትሮይ ተመልሰ። ትሮይ ብጽባቐ ሄለን ተደነቐት። ስነ-ስርዓት መርዓኦም ግዜ ከይወሰደ ተኻየደ። እቲ መርዓ ኣዝዩ ፍሉይ ነበረ። ሄለን ካብ ንፓሪስ ንትሮይ ተመርዕያታ ምባል ድማ ይቐልል።

መነሎስ ካብ ክሬቶ ቀልጢፉ ተመልሰ። ብዓልቲ-ቤቱ ዘየላ ምስ ጸንሓቶ፡ ብሕርቃን ዝዀኖ ጠፍኦ። ንሓዉ ኣጋሜምኖን ሕነኡ ክፈዲ ለመኖ። ካብ ነጋውስ ግሪኽ እቲ ዝሓየለ ምዃኑ ዝእመነሉ ኣጋሜምኖን ተግባር ፓሪስ ጸርፊ ንስድራኡ ጥራሕ ዘይኰነ፡ ብፍሉይ ከም ናቱ ንዕቀት ገይሩ ርኣዮ። መጀመርታ ብሰላማዊ መገዲ ንኽትምለስ ወከልቲ ለኣኹ። እንተዀነ፡ ጥራይ ኢዶም ደኣ ተመልሱ። ብድሕሪኡ ኵላ ግሪኽ ንውግእ ተዳለወት። እቶም ዝመሓሉ ነጋውስ ዳርጋ ኵሎም መራኽቦም ሃኒጾም ዕጥቈም ዓጢቖም ተዳለዉ።

ሰራዊት መነሎስ ናብ እስያ ማይኖር ብምጅላብ ኣብ ሚስያ ኣጥቅዑ። ይኹን’ምበር፡ ዶባት ትሮይ ስለ ዝተጋገዩ ተጸፊዖም ተመልሱ። እቶም ኣብ ኡሊስ እተኣከቡ፡ ጕዕዞኦም ፈለሙ። ይኹን’ምበር፡ ንፋስ ስለ ዝበርትዖም ክስጕሙ ኣይከኣሉን። ጽቡቕ ዕድል ንኽጐንፎም ኣጋሜምኖን ፍቕርቲ ጓሉ ንመስዋእቲ ኣወፍዩ ተበገሰ። ብለዝበን ኣቢሎም ንቴንድሮስ ሓሊፎም ኣብ ኣፍንጫ ትሮይ ተጸግዑ። ትሮያውያን’ውን ካብ ካልኦት ወገናት ሓገዝ ረኺቦም ነበሩ።

ሰማይ ከበደ፣ ኣኽራናት ትሮይ ተሸቝረረ። ጩራ ጸሓይ ኣብ ሴፋት፡ ሄልመታት… ዓሊቡ ኣንጸባረቐ። ኣሽሓት ወተሃደራት ካብ ክልተ ወገን መራሕቶም ኣኸቲሎም ብህዱእ ስጕምቲ ተቐራረቡ። ናይ ወወከፎም ሰረገላታት ኣብ ማእከል ሜዳ ተራኸባ። ኣጋሜምኖን ካብ ግሪኽ፡ ትርዮጳስ ካብ ትሮይ ተራኸቡ። ክልተኦም ነጋውስ ካብ ሰረገላታቶም ብምውራድ ደረቶም ብንፉሑ ንኻልኢታት ተጠማመቱ። ኣጋመምኖን ብንዕቀት ፍሽኽ ድሕሪ ምባል ናብ ሰማይ ኣንቃዕረረ። ኣሞራ ሰማይ ይዝንብዩ ነበሩ።
“ሎሚ ነዞም ኣሞራ እምብዛ ጽቡቕ መዓልቲ’ዩ፡” በለ።
“ትማሊ ነጊረካ እየ። ሎሚ’ውን ክደግመልካ። ንሰራዊትካ ካብ መሬትና ኣውጽኣዮም፡” – ተዛረበ ትርዮጳስ። ኣጋሜምኖን ዳግማይ ፍሽኽ በለ። ክሳዱ ጠውዩ ናብቲ ኣኽራናት ጠመተ’ሞ፡ “መሬትኩም የድልየኒ’ዩ። ንጸንሕ ከኣ ‘መስለኒ። ወተሃደራትኩም’ውን የድልዩኒ’ዮም፡” በለ።
“ንዓኻ ኣይዋግኡኻን’ዮም።”
“መሰናውያን’ውን ከምኡ’ዮም ዝብሉ። እንተላይ ኣርካዳውያንን ኢፐያውንን። ግና ኵሎም ንኣይ እዮም ዝዋግኡኒ።”
“ንመላእ ዓለም ክትገዝእ ኣይትኽእልን ኢኻ ኣጋሜምኖን። ዓለም ኣዝያ ዓባይ እያ፣ ንዓኻ’ውን ትዓብየካ እያ፡” በለ ትርዮጳስ። ኣጋሜምኖን ንኣንጻር ሰራዊቱ ብኣዒንቱ ድሕሪ ምዅላል፡ “ካልእ ህልቂት ክርኢ ኣይደልን’የ። ነዚ ውግእ ብኸምቲ ናይ ቀደም ንወድኣዮ። ናትና ዝበለጸ ምስ ናትኩም ዝበለጸ ነግጥሞም፡” በለ። ትርዮጳስ ንፈለማ ግዜኡ ተስፋ ዝረኸበ መሰለ’ሞ፡ “ናተይ እንተ ስዒሩ፧” ሓተተ።
“እዚ ቦታ ንገድፈልኩም። ለጋስ ሰብ’የ። ናተይ ምስ ዝዕወት’ውን ኣኽሊልኩም ኣብ ርእሰኹም ኰይኑ፡ እዚ ቦታ ግን ኣብ ትሕቲ ግዝኣተይ ይኸውን። ኣብ ዝጸዋዕክኹም ኣብ ጐድነይ ኰንኩም ትዋግኡ፡” በለ። ትርዮጳስ ስም ጅግናኡ ብምርቋሕ ጸውዐ። ኣጋሜምኖን ከኣ “ኣኪሊስ” ኢሉ ነቲ ስሙ ክትጽውዖ’ኳ ዘፍርሕ ውሩይ ጅግና ተዳሃዮ።

ብዓልቲ-ቤት ንጉስ ስፓርታ ሄለን፡ ምስ ፓሪስ ናብ ትሮይ ከም ዝኸደት ምስ ተፈልጠ፡ ግሪኻውያን ቍጥዐኦም ውሒጦም፡ ብሰላማዊ መገዲ ክፈትሑዎ ወከልቲ ሰዲዶም ፍረ ኣይተረኽቦን። ሄለን ናብ ስፓርታ ኣይተመልሰትን። ሜነሎስን ኣጋሜምኖንን ነቶም ንሄለን ዝወሰደ ንጉስ ንኽከላኸልሉ ዝመሓሉ ካልኦት ነጋውስ ግዝኣታት ግሪኽ ኣኸቲሎም ትሮይ ኣትዮም ኣለዉ። ትሮያውያን ትክን ዓርሞሸሽ መራኽብን ምስ ርኣዩ ፍላጻታቶም ገቲሮም፡ ሴፎም ኣብሊሖም ይጽበዩ። ተፋሊሞም። ደም ከም ማይ ውሒዙ። ኲናት መዓልታዊ ቀጸለ። ሰራዊቶም ኣብ ሓጺር ርሕቀት ተፋጠጡ። ንትሮይ ዝወከለ ትሮጲያስን ላዕለዋይ ኣዛዚ ግሪኻውያን ኣጋሜምኖንን ኣብ ማእከል ተራኸቡ። ብንዕቀት ዓይኒ ንዓይኒ ድሕሪ ምጥምማት፡ ኣጋሜምኖን እቲ ኲናት ብጥንታዊ ኣገባብ ክዛዘም ሓሳብ ኣቕረበ። ሰጊኡ ዝነበረ ትሮጲያስ ሩፍታ ተሰምዖ።

ቦግሪዩስ ካብ ትሮይን ኣኪሊስ ካብ ግሪኽን ክገጥሙ’ዮም። ዓወት ናይ ሓደኦም፡ ዓወት ናይ ዝወከሎም ንጉስ ክኸውን’ዩ። ቦግሪዩስ እንተ ስዒሩ፡ ሄለን ናብ ሜነሎስ ተመሊሳ፡ ንግስነት ፕርያም ከኣ ኣብ ቦታኡ ብምዃን ኣብ ትሕቲ ኣጋሜምኖን ክኣቱ’ዩ። እቲ ዕሉል ተዋጋኢ ኣኪሊስ እንተ ስዒሩ ድማ ግሪኻውያን መራኽቦም ተጻዒኖም ዓዶም ክምለሱ’ዮም። ትሮጲያስ፡ “ቦግሪዩስ!” ብምባል ስም ጅግናኡ ጸውዐ። ወተሃደራት ትሮይ ምልክት ደገፎም ጓዘሙ። ጉልበቱ ክንዲ ሓርማዝ ዝኸውን ቈማት ቦግሪዩስ ካብ ዱር ከም ዝወጽአ ኣንበሳ ካብ መንጎ ወተሃደራት ትሮይ መሰስ ኢሉ ወጽአ። ትሮጲያስ፡ “እነሀ! እነሀ እቲ ጅግና!” እናበለ ፈከረ። ኣጋሜምኖን ከኣ ካብ ጽፍሪ እግሩ ክሳብ ጸጕሪ ርእሱ ጠመቶ’ሞ፡ “ኣ..ኪ..ሊ!” ኢሉ ተዳሃየ። ግሪኻውያን ስም ጅግናኦም ምስ ሰምዑ ብሓባር ሓንሓኑ። ደቓይቕ ሓሊፉ ኣኪሊስ ግን ኣይወጽአን።
“ንቦግሪዩስ ምስ ርኣዩ ምውጻእ ዝኣብዩ ኣደኦም ትቝጸሮም!” ተመክሐ ትሮጲያስ።
“ንመን ትጸርፍ ከም ዘለኻ ምስትውዓል የድልየካ’ሎ ንጉስ ትሮጲያስ፡” ተዛረበ ኣጋሜምኖን። ሓደ ካብ ኣዘዝቲ ሰራዊቱ ናብ ኣጋሜምኖን ቀሪቡ ኣኪሊስ ከም ዘይመጽአ፡ ይኹን’ምበር፡ ሓደ ንእሽቶ ወዲ ልኢኹሉ ከም ዘሎ ሓበሮ። ኣጋሜምኖን ብቝጥዐ፡ “ኣበይ ኣሎ ሕጂ፧” ሓተተ። ትሮጲያስ ሰሓቐ። እቲ ንእሽቶ ወዲ እናጋለበ ናብ መዓስከሮም በጽሐ። ኣኪሊስ ኣብ ሞንጎ ክልተ ደቀንስትዮ ደቂሱ ነበረ። እቲ ወዲ ከኣ ቀስ ኢሉ ነቕነቖ። ኣኪሊስ ብቕልጣፈ ሴፉ ብምልዓል ኣብ ክሳድ’ቲ ወዲ ኣንበራ። እቲ ወዲ ብፍርሓት፡ “ኣጋሜምኖን’ዩ ልኢኹኒ፡” በለ።
“ንግሆ ክረኽቦ’የ” ኢሉዎ መሊሱ ደቀሰ። እቲ ወዲ ከኣ ከም ዝወግሐን ይጽበይዎ ከም ዘለዉን ነገሮ። ኣኪሊስ ብኡንብኡ ናይ ኲናት ክዳውንቱ ኣብ ምልባስ ኣተወ። እቲ ንእሽቶ ወዲ ድማ ይሕግዞ ነበረ። “እቲ ብዛዕባኻ ዝበሃል ዛንታታት ሓቂ ድዩ፧ ኣደኻ ዘይመዋቲት (ኣምላኽ) ምዃና’ዮም ዘዕልሉ። እቲ ክትቅተል ከም ዘይትኽእል ዘዕልሉዎኸ ሓቂ ድዩ፧” ሓተቶ። ኣኪሊስ ምላሽ ከይሃቦ ፈረሱ ተወጥሐ። “ኣነ ግን ክትወጋእ ኣይምደለኹን፡” በሎ እቲ ወዲ። ኣኪሊስ ከኣ፡ “ስምካ ዝዝክር ከኣ ኣይህሉን’ዩ፡” መሊሱሉ ተመርቀፈ።
ኣጋሜምኖን ምስ መማኽርቱ ነጋውስ ከም ብዓል ኔስቶር ይላዘብ ነበረ። ግሪኻውያን ንኣኪሊስ ምስ ርኣዩ ጨደሩን ስሙ ብምጽዋዕ ግዓሩን።
“እዚ ኲናት ጽባሕዶ ክንገብሮ ነይሩና፡ ጽቡቕ ገይርካ ምስ ኣዕረፍካ፧” በለ ኣጋሜምኖን። ኣኪሊስ ነቲ ዘረባ ግዲ ከይሃበ ንቦግሪዩስ ኣትኵሩ ብምጥማት ይመዝኖ ነበረ።
“ዋጋ ናይዚ ንቕጽናኻ ክቐጽዓካ ኣለኒ፡” ወሰኸ ኣጋሜምኖን። ኣኪሊስ፡ “መን’ዩ ዝቐጽዕ፧!” ብምባል ሴፉ ዓትዒቱ ናብ ኣጋሜምኖን ጐየየ። ኔስቶር ኣብ ሞንጎኦም ደው በለ። ኣኪሊስ ናብ ኣጋሜምኖን ኣፍጢጡ ብምጥማት፡ “ንምንታይ ባዕልኻ ዘይተዋጋእካዮ፧” ኣጓጠጠሉ። ኔስቶር ህድእ በል ንምባል ደጋጊሙ ስም ኣኪሊስ ጸውዐ።
“ኣኪሊስ! ናብ’ቶም ዝጽበዩኻ ዘለዉ ሰራዊትዶ ጠሚትካ ኢኻ፧ ህይወቶም ብኣኻ’ዩ ዝድሕን። ነዚ መሪር ኲናት ብሴፍካ ገይርካ መወዳእታ ክትገብረሉ ተኽእሎ ኣለካ። ምእንቲ ክብርኻ ክንደይ ደርፊ ከም ዝደርፉልካ ዘክር። ይመለሱ፡ እወ ናብ’ተን ዝጽበያኦም ዘለዋ ኣንስቶም ይመለሱ፡” ኣንዊሑ ተዛረቦ ሄክቶር። እቶም ወተሃደራት ዓይኒ ዓይኒ ኣኪሊስ ይጥምቱ ነበሩ። መጠረሽታኡ ናብ ቦግሪዩስ ገጹ ሰጐመ። ኣጋሜምኖን ግና ብጽልኢ ይጥሞቶ ነበረ።
“ካብ ኵሎም’ቶም ብኣማልኽቲ ዝፍቀሩ ተዋጋእቲ ንኡ’የ እምብዛ ዝጸልእ፡” በለ ኣጋሜምኖን ንኔስቶር እናጠመተ። ኔስቶር ከኣ፡ “ይኹን’ምበር የድልየና’ዩ፡” በለ።
“በቃ! ንሕጂ ጥራሕ!” ጨደረ ኣጋሜምኖን።

ኣኪሊስን ቦግሪዩስን ተረሓሒቖም ነበሩ። ቦግሪዩስ ሴፉ ክብ ኣቢሉ ናብ’ቶም ወገኑ ጠምተ፣ ኵሎም ጨደሩሉ። ኣኪሊስ ከኣ ይቐርቦ። ቦግሪዩስ ብቝልጡፍ ተጠውዩ ሴፉ ናብ ኣኪሊስ ወርወረ። እታ ብኣስራዚ ዝተሰርሐት ሴፍ፡ ጩራ ጸሓይ ዓሊቡዋ ኣንጸባረቐት። ኣኪሊስ ነቲ ሃንደበታዊ መጥቃዕቲ ንምምካት ጭማራኡ ሓፍ ኣበለ። ወያ ሴፍ ንጭማራኡ በሲዓ ብምእታው ኣብ ጥቓ ገጹ ምስ በጽሐት ተሸኺላ መኸነት። ካልኣይቲ’ውን ደገመ፡ ከምታ ቀዳመይቲ ኰነት። ኣኪሊስ ስጕምቱ ቀጸለ። ቦግሪዩስ ሴፉ ሓፍ ከብል እንከሎ፡ ኣኪሊስ ብልዑል ፍጥነት ጐየየ። ብዘደንቕ ቅልጣፈ ኣብ ሞንጎኦም ንዝነበረ ርሕቀት ኣጽበቦ። ብዓቢ ክእለት ሴፉ ኣብ ደረት ቦግሪዩስ ሸኸላ። መሺቱ ብምውጻእ ንድሕሪት ግልጽ ከይበለ ናብ መስመር ትሮያውያን ሰጐመ። ኣብ ቅድመኦም ብምዃን ዓይኒ ዓይኖም ጠመተ። ደፊሩ ዝጥምቶ ግን ኣይተረኽበን።
“መን ኢኻ ንስኻ፧” ኢሉ ትሮጲያስ ሓተቶ።
“ኣኪሊስ ወዲ ፐልዩስ፡” ኢሉ መለሰሉ።
“ስምካ ፈጺመ ኣይክርስዖን’የ፡” ኢሉ ረዚን ወርቃዊ ስልማት ሃቦ። ዓው ብምባል ከኣ፡ “ኣኪሊስ ነዚ ስልማት ጨቢጡዎ ኣሎ። ንንጉስካ ሃቦ፡” በሎ። ኣኪሊስ ከኣ፡ “ንሱ ንጉሰይ ኣይኰነን፡” ኢሉ ነቶም ወተሃደራት ሰንጢቑ ከደ። እቶም ወተሃደራት ብዘይ ዝዀነ ድምጺ ብኣዒንቶም ይኽተሉዎ ነበሩ። ሄለን፡ ፕርያም፡ ዮኵባ ወዘተ. ከኣ ኣብ ግምቢኦም ኰይኖም ይዕዘቡ ነበሩ።

እቲ ኲናት ብግጥም ክልተኦም ሃድአ። ግሪኻውያን ኣብ ስፓርታ ዓቢ ድግስ ገበሩ። ብዓል ሄክቶር፡ ፓሪስ ኮታ ሓያሎ ወተሃደራት ትሮይ ዝርከቡዎም ኣብቲ ጽንብል ተረኸቡ፤ መግቢ፡ መስተ… ተቐሪቡ ብላዕ ወ ስተ ኮነ። ሜነሎስን ሄክቶርን ብሓንሳብ ኮፍ ኢሎም እናሰተዩ የዕልሉ፡ ኣብ ጸጕራ ዕንበባ ዝሰዅዐት ሄለን ከኣ ኣብ ሞንጎ ብዙሓት ኣንስቲ ኰይና ብጽባቐ ተብለጭልጭ። ሜነሎስ ብዛዕባ እቲ ዝሓለፈ ውግኣት ይዛረብ። ሄለንን ፓሪስን ኣብ ሞንጎ ይጠማመቱ።
“ስለ ሰላም ንስተ! ሰላም ኣብ ሞንጎ ትሮይን ስፓርታን!” ብምባል ሜነሎስ መስተኡ ይጭልጥ፣ “መላእኽትና ንወኻሩ ኣብ እምባታት፡ ንኣንስትና ኣብ ዓራት የንብሮም፡” መልአ። ዕዱማት፡ “ንስፓርታ! ንትሮይ!” ብምባል ብርጭቆታቶም የጋጭዉ። “ሰላም ምግባርና ንመላእኽትና ነመስግን፡” በለ ሜነሎስ። ሄክቶር’ውን ብወገኑ፡ “ብድሕሪ ሕጂ’ውን ኣብ ኲናት ከይንኣቱ እትስፎ፡” በለ። ሜነሎስ ከኣ ንሄክቶር ንወዲ ፐልዩስ ሓዲግካ ዝነፍዐ ብዓል ሴፍ ምዃኑ ወደሶ።
“ኣኪሊስ!” በለ ሄክቶር።
“እቲ ጽሉል፡ ንጉስ ኣማልኽቲ ዝዮስ እንተ ጸሪፉዎ፡ ሴፉ ክውርውር ይኽእል’ዩ፡” በለ ሜነሎስ። ቀጺሉ ኢዱ ናብ ሓንቲ ጓለንስተይቲ ብምምልካት፡ “እቲኣ ትርእያዶ ኣለኻ፧ ንኣኻ መሪጸልካ ኣለኹ፡” በሎ ንሄክቶር። እዚ ክገብር እንከሎ፡ ሄለን ትዕዘቦ ነበረት። “አመስግነካ ሜነሎስ። ሰበይተይ ኣብ ትሮይ ትጽበየኒ ኣላ፡” በለ ሄክቶር።
“ንኣይ’ውን ንሄለትካ ኣብቲ ትጽበየኒ፡” ናብ ሄለን እናኣመልከተ፣ “ኣንስቲ ንመፍረ’የን። ተረዲእካኒ፧ ንእሽቶ ልዑል ይወልዳ፡” ዘረባ ቀጸለ። ሄለን ምሉቕ ኢላ ካብቲ ኣደራሽ ወጽአት። ሜነሎስ ኣየስትውዓለላን። ብርጭቆኡ ናብ ሄክቶር ሓፍ ኣበለ። ሄክቶር ከኣ፡ “ስፓርታውያን ጽቡቕ ወይኒ ትሰርሑ ኢኹም፡” በለ። ብሓባር ሰተዩ። ፓሪስ ካብ መንጎ ትሮያውያን ተንሲኡ ይወጽእ ነበረ። ሄክቶር ብጎቦ ዓይኑ ጠመቶ። ብምውጽኡ ከኣ ሓረቐ።

እቲ ሄለን ዝነበረቶ ክፍሊ ብገዘፍቲ ቀንዴላት በሪሁ ነበረ። እቲ ኣብ ጸጕራ ተሰዂዑ ዝነበረ ዕምባባታት ኣውጺኣ ኣብ መቐመጢ ዕንባባ ተንብሮ ነበረት። ፓሪስ ብድሕሪኣ መጺኡ ኣብ ልዳት ደው በለ። ንንውሕ ዝበለ ደቓይቕ ብዘይ ዘረባ ተጠማመቱ።
“ፓሪስ ንምንታይ መጺእካ፧ ኣብዚ ክትርአ ጽቡቕ ኣይኰነን፡” በለቶ።
“ትማሊ’ውን ከምኡ ኢኺ ዝበልኪ።”
“ጌጋ’ዩ ነይሩ።”
“ቅድሚ ትማሊኸ፧” በለ ፓሪስ።
“ኣብዚ ሰሙን’ዚ ብዙሕ ጌጋታት’የ ፈጺመ።”
“ክኸይድ ዲኺ ትደልዪኒ፧”
“እወ።”
ፓሪስ ኢዳ ሒዙ ቀረባ። ሰዓማ’ውን።
“ናበይ’የ ክኸይድ፧” በላ። ኣብ ኣዒንቱ ክቱር ፍቕሪ ነበረ፣ ኣቕሪባ ሰዓመቶ።
“ኣርሒቕካ! ኣርሒቕካ!” – ምስዕዓሞም ቀጸሉ። ናብ ዓራት ወደቑ። ኣብቲ ድግስ ዝነበሩ ኵሎም ይሰትዩን ይዘናግዑን ነበሩ። ሜነሎስ ምስ ፓሊዶራ የዕልል፣ ኣብ እዝኑ ሕሹኽ እናበለት ከኣ ተስሕቖ ነበረት። ሄክቶር’ውን ኣብ ጐድኑ ኮፍ ኢሉ፡ ሓዉ ክሳዕ ሽዑ ዘይምምላሱ ሕጕስ ኣይነበረን።
“ንዓኺ ዝኸውን ሓደ ነገር ኣሎኒ፡” ኢሉ ፓሪስ ብሉል ባሕሪ ዝተሰርሐ ካቴና ስሒቡ ኣብ ክሳዳ ኣእተወላ።
“ዎው! እምብዛ ጽብቕቲ። ክመልሳ ዘይክእል ምዃነይ ግን እሓዝን። እንተ መሊሰያ ሜነሎስ ንኽልተና ክቐትለና’ዩ።”
“ኣይትፍርሕዮ!”
“ከይመውት ኣይፈርሕን’የ። ንኣይ ዘፍርሓኒ ጽባሕ’ዩ። ጽባሕ መርከብካ ተሰቒልካ ክትከይድ ኢኻ። ዘይትምለስ ምዃንካ ክሓስቦ እንከለኹ እፈርሕ። ናብ ስፓርታ ቅድሚ ምምጻእካ ባዶሽ’የ ነይረ። ይንቀሳቐስ፡ ይበልዕ፡ ኣብ ባሕሪ ይሕንብስ… ህይወት ግን ኣይነበረንን” በለቶ።
“ንጽባሕ ዘፍርሕ የብልክን። ቅረብኒ’ሞ…” – ንንውሕ ዝበለ ግዜ ተቐራሪቦም ተጠማመቱ።
“ብሓንሳብ እንተኼድና ውሕስነት ኣይክህልወናን’ዩ። ሰባት ክጸልኡናን ኣማልኽቲ ክረግሙናን’ዮም። እቲ ርግጽ ዝኸንኩዎ ግን ንዘለኣለም ከፍቅረኪ’የ፣ ክሳዕ ህይወተይ እትሓልፍ ከፍቅረኪ’የ፡” በላ። ሄለን ነቲ ዘይከኣል ዝመስል እና’ስተንተነት፡ ዓይኒ ዓይኒ ፓሪስ ትጥምት ነበረት። ወተሃደራት ትሮይ ከኣ ኣብ ሓዊ ከቢቦም የዕልሉ፡ ይሰትዩን ደርፍታት ትሮይ ይደርፉን ነበሩ። ሄክቶር ብድድ ኢሉ፡ ደጊም ኣብ ትሮይ ሰብኣያ እትስእን ሰበይቲ ምእንቲ ከይትህሉ ንኣምላኽ ባሕሪ ፖሰድዮን መስዋእቲ ክውፍየላ ንቴክቶን ሓበሮ። ኣብ ሞንጎ፡ ፓሪስ ክሓልፍ ርኣዮም’ሞ፡ “ፓሪስ! ፓሪስ!” ኢሉ ጸውዖ፡ “ፓሪስ ሕጂ ክትድቅስ ኣለካ። ድሕሪ ደጊም ንሰሙናት ኣብ መሬት ኣይክንድቅስን ኢና፡” በሎ።
“ኣብ ባሕሪ ክድቅስ ጸገም የብለይን። መርዓት ባሕሪ ከኣ ጥዑም መደቀሲ መዝሙር ትደርፈለይ እያ”
“ሎሚ ምሸትከ መን’ያ መደቀሲ መዝሙር ክትደርፈልካ ኣምስያ፧” ሓተተ ሄክቶር። ፓሪስ ንቝሩብ ደቓይቕ ሰገጥ ድሕሪ ምባል፡ “ሎሚ፧ ሰይቲ ሓደ ገፋፊ ዓሳ። ብሓቂ ከኣ ምጭውቲ ፍጥረት’ያ።”
“ተስፋ እገብር እቲ ገፋፊ ዓሳ ረኺብካ ከይከውን።”
“እምብዛ ዘገድሶ ምግፋፍ ዓሳ’ዩ፡” ብምባል ፍሽኽ ኢሉ ክስጕም በለ። ሄክቶር ግና ሓዞ።
“ናብ ስፓርታ ንምንታይ ከም ዝመጻእና ትፈልጥ ዲኻ፧”
“ንሰላም።”
“ንጉስ ስፓርታ ሜነሎስ ሓያል ንጉስ ምዃኑ ክትርዳእ የድልየካ። ሓዊ ንጉስ ኣጋሜምኖን ከኣ ጠቕላላ ኣዛዚ ናይ ሓይልታት ግሪኽ ምኻኑ ተረዳእ።”
“እዚ ምስታ ብዓልቲ-ቤት ገፋፊ ዓሳ እንታይ ዘተሓሕዝ ኣሎዎ፧”
“ፓሪስ! ዘፍቅረካ ሓወይ ኢኻ። ንትሮይ ኣብ ሓደጋ ዘውድቕ ተግባር ምስ እትፍጽም ግና ባዕለይ ክሳድካ ክቕንጥበካ’የ” ብምባል ንፓሪስ ኣብ ግንባሩ ሰዓሞ’ሞ፡ “ንግሆ ክንብገስ ኢና ሕጂ ደቅስ፡” ኢሉዎ ከደ።
ወጊሑ ጕዕዞ ተጀመረ። መራኽብ ትሮይ ማዕበላት እናሰንጠቓ ነዊሕ ተጓዕዛ። ሄክቶር ከኣ ኣብ ዕንጸይቲ ኣንበሳ ይጸርብ ነበረ’ሞ፡ ፓሪስ ተጸንበሮ።
“ብሩኽ መዓልቲ’ዩ። ፓሰድዮን ንመንገድና ባሪኻቶ’ያ፡” በለ ፓሪስ።
“ኣማልኽቲ ሓደ-ሓደ ግዜ ንግሆ ይባሩኽኻ’ሞ፡ ምሸት ከኣ ይረግሙኻ፡” በለ ሄክቶር።
“ሄክቶር ሓወይ ብልብኻ ተፍቅረኒ ዲኻ፧” ሃንደበት ሓተቶ ፓሪስ።
“ሕጂኸ እንታይ ኮን ኢኻ ገይርካ፧”
“ሓደ ነገር’የ ከርእየካ ደልየ፡” መሪሑዎ ከደ። ማዕጾ ናይቲ ገዛ ከፈቶ። ሄለን ኣብኡ ኮፍ ኢላ ትፈትል። ሄክቶር ንዝርኣዮ ክኣምን ኣይከኣለን፣ “ሓወይ እንተ ዘይትኸውን ኣብ ዘለኻዮ ብሴፈይ ምቐንጠብኩኻ ነይረ፡” ወጪጭሉ ወጽአ። ሄለን ከኣ ንፓሪስ ትጥምት ነበረት’ሞ፡ “ሰላም ኣይክህሉን’ዩ ማለት ድዩ፧” በለት።
“ሰላም ኣይደልን’የ፡ ንኣኺ’የ ዝደሊ፡” መለሰላ ፓሪስ።

ሜነሎስ ዓሰርተ ወተሃደራት ኣኽቲሉ ናብታ ሄለን ዝነበረታ ክፍሊ ከደ። ሄለን ሕጂ’ውን ኣይነበረትን። ምስ ፓሪስ ከም ዝኸደት ምስ ፈለጠ ብቝጥዐ ክነድድ ደለየ። መራኽቡ ድልዋት ክዀና ዓዘዘ። ናብ ካፒተይን ገጹ ብምድሃይ ከኣ፡ “ናብ ስፓርታ ተመለስ!” ኣዘዘ።
“ሓንሳብ! ሓንሳብ በጃኻ ስምዓኒ!” ክብል ፓሪስ ተጣርዐ።
“ኣታ በሃም! እንታይ ከም ዝገበርካዶ ትፈልጥ ኢኻ፧ ኣቦታትና ሰላም ከውሕሱ ክንደይ ዓመታት ከም ዝሰርሑ ትፈልጥዶ፧ ኣብ ዓውደ ውግእ ክንደይ ኣሕዋትና ከም ዝኸፈልና ትፈልጥዶ፧” ኣጓጠጠሉ ሄክቶር።
“አፍቅራ እየ!”
“ካልእከ ዘይትብል፧! እግርኻ ክሰብረካ’የ፧ ትጻወት ኢኻ ዘለኻ። ኣይኰነን ድዩ፧ ኣንስቲ ነጋዶን ካልኦትን እናተነጸፍካ ካብ ከተማ ናብ ከተማ እንተ ዓንደርካ፡ ፍቕሪ እትፈልጥ ድዩ ዝመስለካ፧ ፍቕሪ ኣቦኻኸ የብልካን ድዩ፧ በዛ መርከብ ሒዝካያ ክትምለስ እንከለኻ ጸርፊ ንኣቦኻ’ዩ። ፍቕሪ ናይ ሃገርካኸ የብልካን ድዩ፧ ምእንቲ’ዛ ጓል ክትብል ንትሮይ ከተባርዓ ኢኻ። ምእንታኣ ኢለ ከኣ ኲናት ዝገብር ኣይመስለካ፧!”
“ኵሉ ዝበልካዮ ቅኑዕ’ዩ። ዓጊበ እየ። ንኣቦይ በዲለዮ እየ። ንሄለን ናብ ስፓርታ ክትመልሳ እንተ ደሊኻ ከኣ ከም ድላይካ ይኹን። ግና ኣነ’ውን ምስኣ ክምለስ እየ።”
“ናብ ስፓርታ! ክቐትሉኻዶ ኰይኖም!”
“እናተቓለስኩ እመውት!”
“ምናልባት ጅግንነት ይመስለካ ይህሉ። ዝዀነ ሰብዶ ቀቲልካ ትፈልጥ፧ እስከ ንገረኒ፧”
“ኣይፋለይን!”
“ንምዃኑ ዋላ ኣብ ግጥምከ ሰብ ክመውትዶ ርኢኻ ትፈልጥ፧”
“ኣይፋለይን!” መለሰ ፓሪስ። ሄክቶር እምብዛ ሓረቐ።
“ሰባት ቀቲለ፣ ብዙሓት ክሞቱ ርእየ፣ ንብዙሓት እናመቱ ሸቲተ’የ። ዝዀነ መቐረት ኮነ ዓወት ግን ኣይረኸብኩሉን። ሓሳብካ፡ ምእንቲ ፍቕሪ ክትመውት’ዩ። እንተዀነ፡ ብዛዕባ ሞት እትፈልጦ ሓደ’ኳ የልቦን። ብዛዕባ ፍቕሪ’ውን እትፈልጦ ምንም የሎን።”
“ኵሉ ሓደ’ዩ፡ ምስኣ እኸይድ፡” በለ ፓሪስ ደኒኑ ገጽ ሓዉ ከይርኣየ። ሄክቶር ንነዊሕ ደቓይቕ ዝን ብምባል ሓሰበ። ናብ ካፕተይን ገጽ ግልጽ ድሕሪ ምባል ከኣ፡ “ናብ ትሮይ!” ኣዘዘ።


ሜነሎስ ገጹ ከሰል መሲሉ ናብ ሓዉ ኣጋሜምኖን ከደ፣ “ንሄለን ከይቀተልኩዋን ንትሮይ ናብ ሓሙዅሽቲ ከይቀየርኩዋን ኣይክዓርፍን’የ፡” በለ። ኣጋሜምኖን፡ “ምስ ትሮይ ሰላም ትደሊ ዲኻ፧” ክብል ሓተቶ ፍሽኽ እናበለ። ሜነሎስ ከኣ፡ “ዓቢ ሓወይ ኢኻ እትብሎ እሰምዕ፡” በሎ።
“ሰላም ናይ ደቂ-ኣንስትዮን ናይ ድኹማትን’ዩ። ዓበይቲ ግዝኣታት ብዂናት’የን ተሃኒጸን፡” በሎ።

ኣጋሜምኖን ግዝኣቱ ናይ ምስፋሕ ባህጉ ንምርዋይ ጽቡቕ ኣጋጣሚ ከም ዝረኸበ ተሰምዖ። ሓደ ካብ ቀንዲ ኣማኸርቱ ዝዀነ ኔስቶር ከኣ ሓይሊ ትሮያውያን ዓቢ ምዃኑ ስግኣቱ ገለጸ። ኣጋሜምኖን ግና ኣይተቐበሎን። ኣብቲ ጽንኩር ኲናት ኣኪሊስ ኣድላዪ ምዃኑ ኔስቶር ምስ ተዛረበ’ውን ኣጋሜምኖን ኣይተቐበሎን። ክምእዘዝ ከም ዘይክእል ድማ ተዛረበ። ኔስቶር ከኣ ክእዝዙዎ ከም ዘየድሊ፡ ንዂናት ስለ ዝተፈጥረ ከም ዘድልዮም ተዛረበ።
“እወ! ናይ ኲናት ሰብ’ዩ። ግና ንትእዛዛት ንጉስ ኣየኽብርን’ዩ። ግሪኽ ቅድመይ ዓዲ ሽማሙንቲ ኲናትን ዓዲ ጓሶትን’ያ ነይራ። ንዅሎም ግዝኣታት ግሪኽ፡ ኲናት ኣብ ዘድሊ ብዂናት፡ ሰላም ኣብ ዝከኣል ብሰላም ገይረ ናብ ሓደ ኣምጺአዮም እየ። ካብ ኣምለኽቲ ሓዊን በላዕቲ ኣትማንን ኣውጺአ ሃገር ሃኒጸ። መጻኢ እየ ሃኒጸ። ኣኪሊስ በቲ ዝተረፈ ሕሉፍ ኣገባብ’ዩ ዝኸይድ። ንባንዴራ ዝዋጋእ ኣይኰነን። ምእዙዝ ንሃገሩ ኣይኰነን፡” በለ ኣጋሜምኖን።
“ኵሉ ዝበልካዮ ቅኑዕ’ዩ። ግናኸ እዚ ኲናት ዛጊት ዓለም ካብ ዝርኣየቶም ውግኣት እቲ ዝዓበየ እዩ። እቲ ዝበርትዐ ተዋጋኢ ከኣ የድልየና’ዩ።”

ኣጋሜምኖን ነቲ ጉዳይ ሓሰበሉ። ኔስቶር ናብ ኢታካ መርከብ ለኣኸ። እቶም ልኡኻት ድማ ምስ ንጉስ ኢታካ ኦዲሰስ ተረዳድኡ። ኦዲሰስ’ውን ንኣኪሊስ ተዛረቦ። ግናኸ ኣብ ዘይረብሕ ስርሓት ነጋውስ ኢዱ ከም ዘየእቱ መለሰሉ።
“ምእንቲ ኣጋሜምኖን ተዋጋእ ኣይኰንኩን ዝብለካ ዘለኹ። ምእንቲ ግሪኽ ተዋጋእ’የ ዝብለካ ዘለኹ፡” በለ ኦዲሰስ።
“ትሮያውያን ዝገበሩኒ የብሎምን።”
“ትሮያውያን ንግሪኽ ጸሪፎማ እዮም።”
“ንሓደ ሰበይቱ ክሕዝ ዘይከኣለ ግሪኻዊ’ዮም ጸሪፎም። እዚ ምሳይ እንታይ ዘተሓሕዝ ኣሎዎ፧”
ኣኪሊስ ንዘረባ ኦዲሰስ ኣይሰምዖን። ተፈላለዩ።


ኣደኡ ኣብ ባሕሪ ዑንቂ ባሕሪ ትኣሪ ነበረት። ኣኪሊስ ከኣ፡ “ኣደ!” ኢሉ ተዳሃያ። ቁሊሕ በለት።
“ብዑንቂ ባሕሪ ገይረ ካቴና ክሰርሓልካ ስለ ዝደለኹ’የ መጺአ።”
“ካቴና ካብ ዘይገብር ነዊሕ ኣለኒ። ናብ ኲናት ክኸይድ ከኣ ይደልዩኒ ኣለዉ። ፓትሪኵልስ’ውን ክኸይድ ይደሊ ኣሎ።” ፓትሪኵልስ ዝፈትዎ ዘመዱ’ዩ።
“ኣብዚ ምሳይ ኣብ ገዛ እንተ ተሪፍካ፡ ነዊሕን ሰላም ዘሎዎ ህይወትን ክትነብር ኢኻ። ተመርዒኻ ክትወልድ ኢኻ። ደቅኻ’ውን ደቆም ክህልውዎም እዮም። ከፍቅሩኻ ድማ እዮም። ምስ ሞትካ ክዝክሩኻ’ዮም። ግናኸ ደቅኻ ሞይቶም፡ ደቆም’ውን ምስ ሰዓቡ ዝዝክረካ የሎን። ናብ ትሮይ እንተኼድካ ግና ልዕለኻ ክብሪ ዝረክብ ኣይክህሉን’ዩ። ሰባት ንኣሽሓት ዓመታት ዛንታታትካ ክጸውዩ እዮም። ዓለም ንስምካ ክትዝክሮ’ያ፡” ኣኪሊስ ዓይኒ-ዓይኒ ኣደኡ ይጥምት፡ ኣደኡ ዘረባኣ ትቕጽል፡ “ናብ ትሮይ እንተኼድካ ግን ገዛኻ ኣይክትምለስን ኢኻ። ኣብኡ ክትተርፍ ኢኻ” ንብዓት ቍጽርጽር በለት። ኣኪሊስ ከኣ ናብ ባሕሪ ቆው ኢሉ ይጥምት። “ኣቦኻ ካብ ኲናት ምስ ተመልሰ ከምኡ ኢሉ’ዩ ናብ ባሕሪ ገጹ ዘቋምት ዝነበረ። ነዊሕ’ውን ኣይጸንሐን።”
ኣኪሊስ ምስ’ተን ሓደ ሽሕ ዝበጽሓ ካብ ኢታካ ዝተበገሳ መራኽብ ተበገሰ። ዝፈትዎ ዘመዱ ፓትሪኵልስ’ውን ኣብ ጐድኑ ነበረ።


ንጉስ ትሮይ ፕሪያም ንሄክቶር፡ ፓሪስ፡ ሄለን ተቐበሎም፣ “ሒዝኩማ ምምጻእኩም ገሪሙኒ’ሎ። ኵሉ ብፍቓድ ኣማልኽቲ’ዩ። ኵሉ ኣብ ኢዶም’ዩ፡” ብምባል ንምምጻእ ሄለን ገለጾ። ሄክቶር ኣይተቐበሎን። ፕሪያም፡ “ናይ ሰላም ልኡኻትዶ’ሞ ክንሰድድ፡” በለ። ሄክቶር ግና ነቶም ልኡኻት ሜነሎስ ክሳዶም ከም ዝቕንጥቦም ተዛረበ።
“እንታይ እሞ ክገብር፧” ሓተተ ፕሪያም። ሄክቶር ከኣ መርከብ ጽዒኑ ንሄለን ናብ ዓዳ ክመልሳ ተዛረበ። ፕሪያም ቃል ቅድሚ ምውጽኡ ናብታ ከተማ ጠመተ።
“ደቀንስትዮ ንፓሪስ የፍቅርኦ’የን። ንሱ’ውን የፍቅረን’ዩ። ናይ ሕጂ ግን ፍሉይ’ዩ። እንተ ሰዲድናያ ክስዕባ’ዩ።”
“እዚ ዓደይ’ዩ። ደቂ ዓደይ ከኣ ኣለዉ። ምእንቲ ሓወይ ኢለ ደቂ ዓደይ ክሳቐዩ ክርኢ ኣይደልን። ደድሕረኣ ዝመጽኡ ዘለው ስፓርታውያን ኣይኰኑን። ሜነሎስ ንኣጋሜምኖን ክኸዶ’ዩ። ኣጋሜምኖን ከኣ ካብ ነዊሕ ኣትሒዙ ንትሮይ ናይ ምድምሳስ ባህጊ ኣለዎ፡” በለ ሄክቶር።
“ጸላእቲ ንዘመናት ክጥቅዑና ፈቲኖም’ዮም። ግምብና ግን ጸኒዑ እነሀ።”
“ኣቦ! እዚ ኲናት ክንዕወተሉ ኣይንኽእልን ኢና።”
“ኣፖሎ ጽላሉ ኣንቢሩልና ኣሎ። ኣጋሜምኖን ምስ ኣማልኽቲ ብዙሕ ቅድወት የብሉን”
ሄክቶር ኣይተቐበሎን። ግናኸ ነቲ ኣብ ኣማልኽቲ ዝኣምን ኣቦኡ ክሳዕ ክንድኡ ደፊሩ ጸቕጢ ክገብረሉ ኣይደለየን። ባሕሪ ትሮይ ነጻ ነበረ። እንታይ ይመጽእ ከም ዘሎ ግና ንሄክቶር ኣይጠፍኦን።


ኣሽሓት መራኽብ ወተሃደራት ጽዒነን ተቐልቀላ። ኣብ ትሮይ ሸበድበድ ኮነ። ነቲ ዝመጽእ ዘሎ ሓይሊ ንምምካት ሰብ ፍላጻ ቀስትኦም ገቲሮም፡ ሰብ ኣፍራስ ፈረሶም ቀሪቦም… ኵሎም ላዕልን ታሕትን ይብሉ። ኣኪሊስ ንዅለን መራኽብ መሪሑ ናብ ደንደስ ትሮይ ተቓረበ። ሄክቶር ፈረሰኛታት ሰራዊቱ ሒዙ ድልዊ ኮነ።
“ምሉእ ህይወተይ ብኮድ’የ ነቢረዮ። እቲ ኮድ ከኣ ቀሊል’ዩ። ንኣማልኽትኹም ኣኽብሩ፡ ንደቀንስትዮኹም ኣፍቅሩ ከምኡ’ውን ንሃገርኩም ተኸላኸሉ፡” በለ። እቶም ወተሃደራት ከኣ ሓንሓኑ። ኣኪሊስ ከኣ ንወገኑ፡ “ንሕና ናይ ሴፍ ኣሕዋት ኢና። ካብ ኣሽሓት ወተሃደራት ንላዕሊ ኣብ ጐድንኹም ኰይነ ክዋጋእ እንከለኹ ደስ እብለኒ፡” በሎም፡ ሴፉ ናብ ትሮይ ገጹ ብምምልካት ከኣ፡ “ኪኖ እዚ ገማግም ባሕሪ እንታይ ይጽበየኩም ከም ዘሎ ትፈልጡዶ፧ – ዘለኣለማውነት!” በለ። መርከቦም ኣብ ደንደስ በጽሐት። ትሮያውያን ፍላጻታቶም ወርወሩ። ኣኪሊስ ብጾቱ መሪሑ ይረጋረግ። ገና ኣብቲ ባሕሪ ዘለዉ ወተሃደራት ግሪኽ፡ “ኣኪሊስ! ኣኪሊስ!” እናበሉ ይጭድሩ። ኣጋሜምኖን ኣይተሓጐሰን።
ኣያክስ ዝመርሓ መርከብ ነቲ ውግእ ኣርከበትሉ። ኣኪሊስ ንቤት-መቕደስ ኣፖሎ ኣተዎ። ሄክቶር ፈረሱ ተወጢሑ ናብ ቤት መቕደስ ኣምላኽ ጸሓይ ኣፖሎ ገጹ ኣምርሐ። ኣቕሽሽቲ ተቐቲሎም ጸንሑዎ።
“ደድሕረይ ንበይንኻ እትመጽእስ ኣዚኻ ተባዕ ወይ ኣዚኻ ዓሻ ክትከውን ኣለካ። ሄክቶር ከኣ ክትከውን ኣለካ፡” በለ ኣኪሊስ። ኣብ ልዕሊ’ቶም ኣቕሽሽቲ ብእተፈጸመ ኣዝዩ ዝተቘጥዐ ሄክቶር ኣትኵሩ ጠመቶ። ኣኪሊስ ከኣ ይፈልጦ እንተዀይኑ ሓተቶ።
“እዞም ኣቕሽሽቲ ዝዓጠቑ ወተሃደራት ኣይኰኑን፧!” በለ ሄክቶር።
“ኣነ ኣይቀተልኩዎምን። ክሳድ ሽማግለታት ኣብ ምቝራጽ ክብሪ የሎን።”
“ክብሪ፧ እቶም ቈልዑን በሃማትን ዝዀኑ ምእንቲ ክብሪ ይቃለሱ። ኣነ ግን ምእንቲ ሃገረይ’የ ዝዋጋእ፡” በለ ሄክቶር። ንኽገጥሞ ከኣ ሓተቶ።
“እናወደቕካ ዝርእየካ ሰብ ኣብ ዘይብሉ ንምንታይ ይቐትለካ ልዑል ትሮይ!” ኢሉዎ ንውሽጢ ኣተወ። ሄክቶር ሰዓቦ፡ “ንምንታይ ናብዚ መጺእኩም፧”
“መጻኢ ወለዶታት ብዛዕባ’ዚ ኲናት’ዚ ንኣሽሓት ዓመታት ከዕልሉ’ዮም።”
“ኣብ ሽሕ ዓመት፡ ሓመድ ናይ ኣዕጽምትና’ውን ከይተረፈ ክጠፍእ’ዩ።”
“ልክዕ ኣለኻ ልዑል። እቲ ስምና ግን ክተርፍ’ዩ።”
ኢዶርስ ዝተባህለ መጺኡ ንኣኪሊስ፡ “እቶም ትሮያውያን መይቶም ኣለዉ፡” በሎ። ኣኪሊስ ከኣ ንሄክቶር፡ “ሕጂ ናብ ገዛኻ ኪድ። ገለ ወይኒ ሰቲኻ ምስ ሰበይትኻ ደቅስ። ጽባሕ ኲናት ክህልወና’ዩ፡” በሎ።
“ንዂናት ከም ጸወታ ገይርካ ትዛረበሉ ኣለኻ። ብዙሓት ደቀንስትዮ ትሮይ ግን ዳግማይ ንዘይምለሱወን ኣማኢት ሰብኡተን ይጽበያኦም ኣለዋ።”
“ከም ሓቂ’ኳ ሓውኻ ኣለወን። ኣንስቲ ካልኦት ጽቡቕ’ዩ ዘኳሽምዶ ኣይበሉዎን!”
ሄክቶር ፈረሱ ተወጢሑ ከደ። ኢዶርስ፡ “ንምንታይ ስቕ ኢልካ ገዲፍካዮ፡” በሎ። ኣኪሊስ ከኣ፡ “ልዑል ዝቕተለሉ ግዜ ኣይኰነን። ገና ንግሆ’ዩ ዘሎ፡” ክብል መለሰሉ። ኣጋሜምኖን ገና ካብ መርከቡ ኣይወረደን ነበረ። በቲ ‘ኣኪሊስ! ኣኪሊስ!’ ዝብል ናይ ናእዳ ድምጺ ሕጉስ ኣይነበረን። ኣኪሊስ ናብ ተሽኪሉ ክምለስ እንከሎ፡ ናይ ግሪኻውያን ነጋውስን ወተሃደራትን ሞገስ ተቐበለ።
ኣብ ቦታኦም ምስ በጽሑ፡ “ከነርእየካ እንደልዮ ነገር ኣሎ፡” በሎ ኢዶርስ። ኣኪሊስ ከኣ ደድሕረኡ ሰዓበ። ነቲ ቴንዳ ከፊቶም ንውሽጢ ኣተዉ። ኣብቲ ቤት መቕደስ ተሓቢኣ ዝጸንሓቶም ሓንቲ ጐርዞ ቀሪቦምሉ ጸንሑ። እታ ጓል ዘመድ ፓሪስ ዝዀነት ብሪስይስ እያ። ኣብ ገጻ ጽልኢን ፍርሒን ነበረ። ውሽጣዊ ክብሪን ጽንዓትን ከኣ ነበራ። ኣኪሊስ ርእይ ምስ ኣበላ ኣብ ኣዒንቱ ገለ ለውጢ ገበረ።
“መን’ዩ ስምኪ፧” ሓተታ። ኣይመለሰትሉን። ደም ተጸያዪቑ ምህላዉ ተፈለጦ’ሞ ገጹ ተሓጸበ። ንሳ ከኣ መውጽኢ ከም ዝደለየት በቲ ቴንዳ ኣሕሊፋ ተቋምት ነበረት።
“እመንኒ! ካብ ኣብ ደገ፡ ኣብዚ ቴንዳ ዝያዳ ውሕስነት ኣለኪ።”
“ንኣቕሽሽቲ ኣፖሎ ምሽ ቀቲልካዮም!”
“ኣብ ሓሙሽተ ሃገራት ሰባት ቀቲለ ኣለኹ። ኣቕሽሽቲ ግና ቀቲለ ኣይፈልጥን”
“ብጾትካ ቀቲሎሞም። ኣምላኽ ጸሓይ ባዕሉ ሕነኡ ክፈዲ’ዩ።”
“ሕጂ እንታይ ኢኺ ትጽበዪ ዘለኺ፧”
“ዘጥቅዓላ ግዜ እጽበ ኣለኹ።”
“ኣቕሽሽቱ መይቶም ኣለዉ። ከም ዝመስለኒ ኣምላኽኪ ፈሪሑኒ ኣሎ።”
“ፈሪሑኒ፧ ኣፖሎ ጐይታ ጸሓይ’ዩ። ንዝፈርሖ ድማ የብሉን።”
“ኣበይ ደኣ ኣሎ ሕጂ፧” ኣኪሊስ ዝተርከሰ ጨርቂ ገይሩ ደሙ ይሰድድ ነበረ።
“ንስኻ እንትርፎ ቀታሊ ዋላ ሓደ ኣይኰንካን። ስለዚ፡ ብዛዕባ ኣማልኽቲ እትፈልጦ ሓደ’ኳ የብልካን።”
“ዕስራ ክራማት ዘይርኣኺ ኢኺ። ልበይ ትፈልጥዮዶ ይመስለኪ፧ ካብቶም ዝምህሩኺ ኣቕሽሽቲ ንላዕሊ ብዛዕባ ኣማልኽቲ እፈልጥ፡” ኢሉ ጥምት ኣበላ’ሞ፡ “ካብ ንጉሳዊ ቤተ-ሰብ ዲኺ፧ ስምኪ መን’ዩ፧ ኣገልገልቲ ኣፖሎ’ውን ከይተረፉ ኣስማት ኣለዎም፧”
“ብሪስይስ።”
“ፈሪሕክኒ ዲኺ ብሪስይስ፧” ኣስቅጥ ኣቢላ ብፍርሒን ምግራምን ትጥምቶ። ኢዶርስ በቲ ቴንዳ ክሳዱ ኣቐልቂሉ፡ “ጐይታይ! ንጉስ ኣጋሜምኖን ጸዊዑካ ኣሎ።”
“እዚኣ ትርአ እናሃለወትኒ፡ ንኡ ክርእዮ ንምንታይ የድልየኒ፧”
“ኵሎም ነጋውስ ነዚ ዓወት ንምጽንባል ኣብኡ ኣለዉ፡” ኣኪሊስ ተንስአ።
“ቀልጢፈ ክምለስ’የ። ክትፈርሕኒ ከኣ የብልክን። ከምዚ ኢለ ዝዛረቦ ትሮያዊ ንስኺ ጥራሕ ኢኺ፡” ኢሉዋ ወጺኡ ከደ።

ገዘፍቲ ዋርድያታት ኣጋሜምኖን ኣብ ልዳት ነበሩ። ኣኪሊስ ፍቓድ ከይሓተተ ንውሽጢ ኣተወ። ኣጋሜምኖን ኣብ ልዕል ዝበለ ብወርቂ ዝተጠምዐ መንበር ኮፍ ኢሉ ነበረ። ነጋውስ ግሪኽ ከም ሜነሎስ፡ ኣያክስ፡ ኦዲሰስ… እውን ኣብኡ ነበሩ። ንጉስ ተሰሊዪ ትሮፒያስ ኣብ ብርኪ ኣጋሜምኖን ኢድ ነሲኡ፡ “ንጉስ ነገስታት! ዓቢ ዓወት ኢኻ ጨቢጥካ። ገማግም ትሮይ ብቐሊል ክተሓዝ’ዩ ኢሉ ዝገመተ ሓደ’ኳ ኣይነበረን፡” ብምባል ህያብ ወርቂ ሃቦ።
“ጽቡቕ ህያብ ትሮፒያስ። ጽባሕ ንጐደናታት ትሮይ ካብ ዝረግጹዎ ቀዳሞት ኢኻ።”
ኣኪሊስ ነቲ ልውውጥ ዘረባ ብጥርጣረ ርኣዮ። ምስ ኦዲሰስ ከኣ ተጠማመቱ። ንጉስ ኔስቶር’ውን ብተመሳሳሊ ወደሳኡ ኣስሚዑ ህያብ ሃበ። ኣጋሜምኖን ከኣ፡ “አመስግነካ ናይ ቀደም ዓርከይ። ጽባሕ ድራርካ ኣብ ቅርዓት ትሮይ ክኸውን’ዩ፡” በሎ። ተቐባቢሎም’ውን ነናቶም ወደሳን ህያባትን ሃቡ። ክወጽኡ እንከለዉ፡ ኦዲሰስ ንኣኪሊስ ብሞንኵቡ ስሒቡ ኣብ እዝኑ ብምጽጋዕ፡ “ኲናት፡ መንእሰያት ዝሞቱሉ፡ ዓበይቲ ከኣ ዝዛረብሉ ምዃኑ ትፈልጥ ኢኻ። ስለዚ፡ ነቲ ፓለቲካ ኣይትገደሰሉ፡” ኢሉዎ ናብ ደገ ወጽአ። ኣኪሊስ ግን ተረፈ። ኣጋሜምኖን ከኣ ንኡ ይጽበዮ ከም ዝነበረ ፈለጠ’ሞ፡ ነቶም ተለኣኣኽቱ ንኽወጽኡ ኣዘዞም።

“ዛጊት ንእሽቶ ዓወት ጨቢጥካ ኣለኻ፡” በለ ኣኪሊስ።
“ከም ሓቂ፡ ገማግም ትሮይ ንግሆ ንፕሪያም ናይ ምሸት ከኣ ንኣጋሜምኖን ምዃኑ ዘንጊዕካ ኢኻ።”
“ነቲ ገምገም ክትወስዶ ትኽእል ኢኻ። ናብዚ ምእንቲ ሑጻ ኢለ ኣይመጻእኩን።”
“ስምካ ንዘለኣለም ከተጸውዕ ኢልካ ኢኻ መጺእካ። ሎሚ ዓቢ ዓወት ተጨቢጡ ኣሎ። እቲ ዓወት ግን ናትካ ኣይኰነን። ነጋውስ ናብ ኣኪሊስ ኣይምብርከኹን’ዮም። ነጋውስ ንኣኪሊስ ክብሪ ዘውህብ ምኽንያት የብሎምን።”
“እቲ ዓወት በቶም ወተሃደራት’ዩ መጺኡ። መን ከም ዝተዋግአ ከኣ ይፈልጡ’ዮም።”
“ታሪኽ፡ ንነጋውስ ደኣ’ምበር ንወተሃደራት ኣይዝክርን። ጽባሕ መዓጹ ትሮይ ክስበር’ዩ። ኣብ ወከፍ ደሴት ግሪኽ ሓወልቲ ክሃንጽ’የ። ኣጋሜምኖን ከኣ ኣብ እምኒ ክጽረብ’ዩ። ስመይ ንዘለኣለም ክነብር’ዩ። ስምካ ኣብ ሑጻ ከም ዝጽሓፍ’ዩ። ማዕበል መጺኡ ከኣ የጥፍኦ።”
“መጀመርታ ግን ክትዕወት’ዩ ዘለካ፡” ኢሉ ኣኪሊስ ተገምጢሉ ክወጽእ ተበገሰ። ኣጋሜምኖን ከኣ፡ “ሓንሳብ! ወዲ ፐሉስ፡” ኢሉ ተዳህዮ።
“ስም ኣቦይ ካብ ኣፍካ ክሰምዖ ኣይደልን’የ፡” በሎ ኣኪሊስ። ኣጋሜምኖን ከኣ ነቲ ዘረባ ግዲ ከይሃበ፡ ኣብ ፈለሚ ኲናት ዝተረኽበ ነገራት ንንጉስ ከም ዝግባእ ተዛረቦ።
“ወርቂ ዲኻ ደሊኻ፧ ውሰዶ! ዝደለኻዮ ውሰድ።”
“ድሮ’ውን ወሲደዮ’የ። ንብሪስይስ’ውን ኣምጺአያ እየ። ሎሚ ለይቲ ነብሰይ ክትሓጽበኒ እያ። ብድሕሪኡ ከኣ… መን ይፈልጥ፧”
ኣኪሊስ ሴፉ ካብ ሰገባ መልሓ። እቶም ወተሃደራት’ውን ከምኡ። “ምሳኹም ባእሲ የብለይን – ኣሕዋት። እንተ ዘይሰዲድኩማ ግን ገዛኹም ዳግማይ ኣይክትርእዩዋን ኢኹም፡” በሎም። ሰገጥ ከኣ በሉ። ኣኪሊስ ናብኡ ሰጐመ። ኣጋሜምኖን ነቶም ዓጀብቱ ኣጓጠጠሎም’ሞ፡ ሴፎም መሊሖም ከበቡዎ። እቶም ወተሃደራት ንብሪስይስ እናተቐባበሉ ናብቲ ቦታ ኣምጽኡዋ። ክዳውንታ ከኣ ተቐዳዲዱ ነበረ።
“ፈንዉኒ!” ጨደረት ብቝጥዐ። ኵሎም ምሓዝ ገዲፎም ጠመቱዋ።
“ሎሚ ብዙሓት ሰባት መይቶም እዮም” በለት’ሞ፡ ነቶም ኣብቲ ገዛ ዝነበሩ ሰባት ጠመተቶም። ኣብ መወዳእታ ከኣ ናብ ኣኪሊስ ገጻ ገይራ ተዛረበት።
“እንኮ ተውህቦኻ ምቕታል እንተዀይኑ፡ መርገምካ እዩ። ኣነ ግን ምእንታይ ኢሉ ዝመውት ሰብ ኣይደልን’የ፡” በለቶ። ኣጋሜምኖን ክሳዕ ዝስሕቕ ከኣ ኣብቲ ገዛ ዝነበሩ ሰባት ስቕ ኢሎም ነበሩ።
“ሓያል ኣኪሊስ ብሓንቲ ግልያ ጓል ኣፉ ሒዙ፡” ኣባጨወ ኣጋሜምኖን።
“ግልያ ኣይኰነትን፡” ኣድመጸ ኣኪሊስ።
“ሕጂ ግልያ እያ፡” በለ ኣጋሜምኖን። ኣኪሊስ ከኣ ብሕርቃን ነደደ። ፈኪሩ ከኣ ወጽአ።

ግሪኻውያን ነቲ ዝስዕብ ውግእ ይዳለዉ። ትሮያውያን ከኣ ይመያየጡ። ኣብቲ ኣኼባኦም ብዙሕ ሓሳባት ፈልፈለ። ኣብ መወዳእታ ፓሪስ፡ “ኲናት ኣይክህሉን’ዩ። እዚ፡ ናይ ሃገራት ውግእ ኣይኰነን። ባእሲ ክልተ ሰብኡት’ዩ። ምእንታይ ኢሉ ዝመውት ትሮያዊ ክርኢ ከኣ ኣይደልን’የ። ጽባሕ ንግሆ ምስ ሜነሎስ ክገጥም’የ። ዝሰዓረ ንሄለን ይወስዳ። ዝተሳዕረ ጸሓይ ቅድሚ ምዕራባ ሬሳኡ ይነድድ፡” ብምባል ካብቲ ኣደራሽ ወጽአ። ጸጥታ ሰፈነ። ሓደ ተንሲኡ፡ “እሞ ናይ ምስዓር ዕድል ኣሎዎ ድዩ፧” ክብል ሓተተ። ሄክቶር ከኣ፡ “ኣጋሜምኖን በዚ ስለ ዘይዓግብ፡ ጽባሕ ሰራዊትና ድልው ክኸውን’የ ዝደሊ፡” በለ።
ኣብቲ ውቁብ ግንቢ፡ ፓሪስን ኣቦኡን ብሓንሳብን ብዝንታን ኮፍ ኢሎም ነበሩ።
“ኣቦ ኣጕህየካ እየ’ሞ ይቕረ በለለይ፡” በሎ።
“ተፍቅራ ዲኻ፧”
“ኣቦ! ዓቢ ንጉስ ዝዀንካ ንሃገርካ እምብዛ ስለ እተፍቅር’ዩ። ወከፍ ሳዕሪ፡ ሑጻን ከውሒን ወሓዚን…ኮታ ንዅላ ትሮይ ከም እተፍቅራ’የ ንሄለን ዘፍቅራ።”
“ኣብ ግዜይ ኣብ ሓያሎ ኲናት ተዋጊአ’የ። ገለኡ ምእንቲ መሬት፡ ገለኡ ምእንቲ ስልጣን፡ ገለኡ ምእንቲ ክብሪ። ምእንቲ ፍቕሪ ኢልካ ምቅላስ ከኣ ካብ ኵሎም ንላዕሊ ስምዒት ይህብ ‘ዝወደይ!”

ፓሪስ ብቓላት ኣቦኡ ተጸናኒዑ ከቢድ ጽዕነት ካብ ዝባኑ ከም ዝፈዀሶ ተሰምዖ። ኣቦኡ ካብ ጨርቂ ኣውጺኡ ናይ ትሮይ ማሕተም ዘሎዋ መስመስ እትብል ሴፍ ኣረከቦ።
“ኣቦይ ነዛ ሴፍ’ዚኣ ሒዙዋ ነበረ። ኣቦኡ ንኣቦይ’ውን ብተመሳሳሊ። ከምኡ እናበለት ክሳዕ መስራቲ ትሮይ ትቕጽል። ታሪኽ ህዝብና ኣብዛ ሴፍ ተጻሒፉ ኣሎ። ጽባሕ ሒዝካያ ኪድ፡” በሎ። ፓሪስ ነታ ሴፍ ንላዕሊ ሓፍ ኣበላ’ሞ፡ ብብርሃን ወርሒ ተሓጊዛ ኣንጸባረቐት። “መንፈስ ትሮያውያን ኣብዛ ሴፍ ኣሎ። ምስ ትሮያውያን ክሳዕ ዝሃለወት ከኣ መጻኢ ህዝብና ውሑስ’ዩ፡” በለ ንጉስ ትሮይ ፕሪያም። ሄክቶር ከኣ ኣብ ገዛኡ ኰይኑ ሕጻን ወዱ የጻውት ነበረ። ሰበይቱ ከኣ፡ “ጽባሕ ኣይትኺድ። ዛጊት ዝኣክል ተዋጊእካ ኢኻ። ካልኦት ሰባት ይኺዱ፡” በለቶ። ሄክቶር ድማ፡ “ክዋጋእ ዝደሊ ድዩ ዝመስለኪ – ፍቕርቲ፧ ወደይ ጐቢዙ፡ ደቀንስትዮ ደድሕሪኡ ክኸዳ ክርኢ እየ ዝደሊ፡” በላ።
“ኣብዚ ኲናት ሸውዓተ ኣሕዋተይ ስኢነ’የ። ንኣኻ’ውን ክስእነካ ጽቡቕዶ ‘መስለካ። ብድሕሬኻ ክነብር ኣይክእልን’የ፡” በለቶ። ንሱ ከኣ፡ “ጽንሒ ንሓወይ ረኺበዮ ክመጽእ’የ፡” ኢሉዋ ወጽአ። ናብ ፓሪስ እናኸደ እንከሎ፡ ሄለን መሊቛ ክትሃድም ርኣያ’ሞ፡ ጐዩ ኣርከባ፣ “ናበይ ትኸዲ ኣለኺ፧” ሓተታ።
“ግደፈኒ ክኸይድ፧” ክትፍንጽጎ ደለየት።
“ናበይ፧”
“ክቃጸሉ ርእየዮም! ክቃጸሉ! ናተይ ጌጋ እዩ፡” በለቶ ብሓዘን ድምጻ እናተቘራረጸ።
“ኖእ!”
“እዩ! ንስኻ’ውን ትፈልጥ ኢኻ። እዘን ኵለን ብዘይ ሰብኡተን ዝተረፋ ክሳዕ ሕጂ ቍዘማአን እሰምዖ ኣለኹ፡” ነብሳ ክትቈጻጸር እናፈተነት ብዕምቈት ኣስተንፈሰት፡ “ኣነ ኣብዚ ብምህላወይ ሰብኡተን ስኢነን። ናብ ሜነሎስ ኢደይ ክህብ’የ። እንተ ደልዩ ይቕተለኒ፣ እንተ ደልዩ ግልያኡ ይግበረኒ። ነዚ ካብ ምርኣይ ዘይሓይሽ የሎን።”
“ከምኡ ዝበሃለሉ ግዜ ሓሊፉ’ዩ። ኣጋሜምኖን ናይ ሓዉ ሓዳር ኣገዲሱዎ ዝመጽአዶ ይመስለኪ፧ ኣይኰነን። ናይ መን ሓያለ ኲናት’ዩ፣ ናይ ፍቕሪ ኣይኰነን።”
“ፓሪስ ጽባሕ ንግሆ ክዋጋእ’ዩ…”
“እወ።”
“ሜነሎስ ክቐትሎ’ዩ። ኣነ ነዚ ክርእዮ ኣይደልን’የ።” ሄክቶር ልቡ ተነኽአ።
“ውሳነኡ እዩ።”
“ኖእ! ኖእ! ንስለይ ዝዋጋእ ኣይደልን’የ። ኣነ ልእልቲ ስፓርታ ኣይኰንኩን።”
“ልእልቲ ትሮይ ኢኺ። ሓወይ ሎሚ ለይቲ ይደልየኪ እዩ፡” በላ። ሄለን ንሄክቶር ብምግራም ጠመተቶ። ቃላቱ ውሽጣ ተንከፋ’ሞ ተጠውያ ናብ ፓሪስ ተመልሰት።
ንጽባሒቱ ወጋሕታ፡ ኣሽሓት ወተሃደራት ግሪኽ ንዂናት ተቐረቡ። ኣኪሊስ ግና ኣብ ተሽኪሉ ነበረ። ኢዶርስ ዕጥቁ ዓጢቑ ናብ ቴንዳ ኣኪሊስ ተቐልቀለ፡ “ጐይታይ! እቲ ሰራዊት ይኸይድ ኣሎ።”
“ይኺድ! ንሕና ግን ክንጸንሕ ኢና።”
“ወተሃደራትና ተዳልዮም ኣለዉ።”
“ትማሊ ኣጋሜምኖን ኣብ ክብረይ ኣላጊጹ’ዩ። ነታ ጓል ኣብ ልዕሊኣ ዝዀነ ከም ዘየጋጥማ ቃል ኣትየላ ነይረ። ካባይ ሰሪቑ ወሲዱዋ። ሎሚ ከኣ ባዕሉ ንትሮያውያን ይዋጋኣዮም።” ናብ ፓትሪኵልስ ግልጽ ብምባል ከኣ፡ “ክትዋጋእ ድልው ዲኻ ዘለኻ፧” በሎ።
“እወ፡” መለሰሉ።
“ክትቀትል ተዳሊኻ ዲኻ ዘለኻ፧ ለይቲ ምስሊ ናይቶም ዝቐተልኩዎም’ዩ ዝርኣየኒ። ኣብ ሩባ ስታክስ ደው ኢሎም ይርኣዩኒ። ይጽበዩኒ’ዮም ዘለዉ፡” በሎ። ፓትሪኵልስ ቀስ ኢሉ ተንስአ። ኣኪሊስ ከምዚ ኢሉ ክዛረብ ሰሚዑዎ ኣይፈልጥን’ዩ።
“ሓደ-ሓደ ለይቲ ኣብ ሞንጎኦም ኰይነ ክኸይድ ይርኣየኒ። ምስ ተበራበርኩ’ውን ደሃዮም ይስምዓኒ’ዩ። ‘እንቋዕ ብደሓን መጻእካ!’ ክብሉኒ ይስምዓኒ፡” በለ’ሞ፡ ንፓትሪኵልስ መዋግእቱ ከይጸልእን ኵሎም ካብ ሞት ከም ዘየምልጡን ነገሮ። ንሱ ከኣ ንዋላ ሓደ ከም ዘይጸልእ ተዛረበ።
“ጽቡቕ!” በለ ኣኪሊስ፡ “ከመይ ገይርካ ከም እትዋጋእ ምሂረካ እየ። ንምንታይ ከም እትዋጋእ ግን ኣይመሃርኩኻን።”
“ንኣኻ ኢለ’የ ዝዋጋእ።”
“ኣነ እንተ መይተኸ ንመን ኢልካ ክትዋጋእ ኢኻ፧” ፓትሪኵልስ እንታይ ከም ዝምልስ ጨነቖ።
“መብዛሕትኦም ወተሃደራት ነቲ ርእዮሞ’ኳ ዘይፈልጡ ንጉስ ኢሎም ይዋግኡ። ዝተባሃሉዎ ይፍጽሙ፡ ንኽመቱ ክንገሩ እንከለዉ እዮም ዝሞቱ።”


ክልተኦም ወገናት ተፋጠጡ። ፓሪስ ንሜነሎስ ክገጥሞ ወዲኡዎ’ዩ። ሄክቶር ብሓው ርግጸኛ ኣይነበረን። ንኽልተኦም እትፈልጥ ሄለን’ውን ፓሪስ ንሜነሎስ ከም ዘይክእሎ’ያ እትርዳእ። ፓሪስ ናብ ሄለን ቀሪቡ ተፋነዋ። ኣብ ገጻ ፍቕሪን ስግኣትን ይንበብ ነበረ። ቀው ኢሉ ክጥምታ ድሕሪ ምጽናሕ ከኣ ግምጥል ኢሉ ከደ። ዓርሞሸሽ ሰራዊት ጸጥ ኢሉ ይከታተል ነበረ። ኣብ ጐድኒ ግሪኻውያን ዘይተሰለፉ ፓትሪኵልስ፡ ኢዶርስ… ኣብ ሓደ ኵርባ ኰይኖም ነቲ ውዕሎ ካብ ርሑቕ ይዕዘቡ። ግሪኻውያን፡ ኣኪሊስ ምስኦም ከም ዘይ ነበረ ፈለጡ።
ሄክቶርን ፓሪስን ኣፍራሶም ተወጢሖም ናብ ማእከል ቀረቡ። ኣጋሜምኖን ሜነሎስን’ውን ብተመሳሳሊ።
“ሜነሎስ ዝራብዕ’ዩ። ካባኻ ስለ ዝሕይል፡ ቀሪብካ ክትገጥሞ ኣይትፈትን። ርሕቀትካ መዘን፡” በሎ ሄክቶር ንፓሪስ። ናይ ክልተኦም ወከልቲ ተቐራረቡ። ኣጋሜምኖን ፈከረ። ሄክቶር ከኣ ናብ ዓዶም ክምለሱ ሓተተ። “ኣርሒቕና ኢና መጺእና ዝኸበርካ ልኡል፡” ብምባል ኣጋሜምኖን ኣባጨወ።
“ልኡል፧ እዚኦም ልኡላት ኣይኰኑን። ብምቕልልና ዝተጋበዘ፡ መግቢኻ በሊዑ፡ ነቢትካ ሰትዩ ክንሱ ለይቲ ኣጸልሚቱ ሰበይቲ እንዳማቱ ሰሪቑ ዝኸይድስ ልኡል ኣይኰነን፡” በለ ሜነሎስ።
“ሰበይትኻ ክትጥንጥነካ እንከላ ጸሓይ ትወጽእ ነይራ።”
“ኣብቲ ኰይና ምሽ ትርእየካ ኣላ። እናመትካ ክትርእየካ’ውን እደሊ እየ፡” ኢዱ ናብ ሄለን ኣመልከተ።
“ሕጂ ግዜኡ ኣይኰነን፡” በሎ ኣጋሜምኖን ንሓዉ። ቀጺሉ ናብ ሄክቶር ብምጥማት፡ “ክልተ ድሌታት ኣሎኒ። ህዝቢኻ ከይመተካ እንተ ደሊኻ መጀመርታ ንሄለን ናብ ሓወይ ምለሳ፣ ካልኣይ ትሮይ ኣብ ትሕቲ ግዝኣተይ ክትኣቱ ኣለዋ። ኣብ ዝጸዋዕኩዋ ከኣ ኣብ ጐድነይ ተሰሊፋ ትዋጋእ።”
“ሰራዊትካ ርእየ ክፈርሕ ትጽበየኒ ከይትህሉ፧! እርእዮም ኣለኹ። ምእንቲ ስስዐ ሓደ ሰብ ኢሎም ዝመጽኡ ሓምሳ ሽሕ ሰባት እርኢ ኣለኹ።”
“ተጠንቀ…ቕ! ምሕረት ገደብ ኣሎዎ፧!” ኣጓጠጠ ኣጋሜምኖን።
“ገደብ ምሕረትካ ርእየዮ እየ። ዝዀነ ውላድ ትሮይ ንናይ ግዳም ሓይሊ ኢዱ ከም ዘይህብ ንኽትፈልጥ እነግረካ ኣለኹ።”
“ወከፍ ውላድ ትሮይ ክመውት’ዩ።”
“ካልእ መገዲ ኣሎ፡” ኣቋረጾም ፓሪስ፡ “ንሄለን አፍቅራ’የ። ንማንም’ውን ኣይህባን። ክልተና ንግጠም፡ ዝሰዓረ ይወስዳ፡ በዚ ይወዳእ።”
“ጽቡቕ ትብዓት’ዩ። ግና እኹል ኣይኰነን፡” በለ ኣጋሜምኖን። ሜነሎስ ከኣ ንሓዉ ስሒቡ ንክቐትሎ ከፍቅደሉ ሓተቶ።
“ምእንቲ ምልክዕቲ ሰበይትኻ ኢለ ኣይመጻእኩን፣ ንትሮይ ደልየ እየ መጺአ።”
“ኣነ ስለ ክብረይ ኢለ’የ መጺአ። ወከፍ ምንቅስቓሱ ይጸርፈኒ ኣሎ። በጃኻ ክቐትሎ ነዚ ዕየት። ኣብ መሬት ክወድቕ እንከሎ፡ ኣነ ሕነይ ይፈዲ ንስኻ ናብ ከተማኻ ተጥቅዕ።”

ኣጋሜምኖን ኣፍቀደሉ። ክልተኦም ተቐራረቡ። ባእሲ ዘይለመደ ፓሪስ ብፍጥነት ጀመረ። ነቲ ግጥም ግን ሜነሎስ ዓብለሎ። ኣሰነፎ’ውን። ፓሪስ ወደቐ። ካብ ኣፉን ኣፍንጫኡን ደም ጸረር በለ። ሄክቶር ብዓቢ ስግኣት እናጠመተ፡ “ኣጆኻ ተንስእ!” ይብሎ። ኣያክስ፡ “እዚ ልኡል ትሮይ ክበሃል ድዩ፧ ኣዋልድ ይሕሻ፡” በሎ ንኦዲሰሰ። ሜነሎስ ሴፉ ክሸኽተሉ ናብ ፓሪስ ቀረበ፡ “ነዞም ኣሞራ ትርእዮምዶ ኣለኻ፧ ስጋ ልኡል ጥዒሞም ኣይፈልጡን’ዮም፡” በለ። ፓሪስ ሃዲሙ ኣብ እግሪ ሓዉ ተዓቝበ።
“ኣታ ፈራሕ ንዓ! ንዓ ግጠም። እተዘይ ኰይኑ ትሮይ ክትዓኑ’ያ!” ጨደረ ሜነሎስ።
“እቲ ግጥምኩም ኣብቂዑ’ዩ፡” በለ ሄክቶር።
“ኣየብቅዐን። ኣብ እግሪኻ ከሎ ክቐትሎ’የ።”
“ሓወይ እዩ።”

ሜነሎስ ሴፉ ንላዕሊ ሓፍ ኣበለ። ሄክቶር ብቕልጣፈ ሴፉ ሸኸለሉ። ሜነሎስ ወደቐ። ኣጋሜምኖን ብቝጥዐ ጨደረ። ክልተ ወገናት ብኸቢድ ተራጸሙ። ትሮያውያን ኣብ ግንቢኦም ኰይኖም ፍላጻታቶም ወርወሩ። ኣብ ልዕሊ ግሪኻውያን ሰፍ ዘይብል ጉድኣት ኣውረዱ። ሄክቶርን ኣያክስን ተራኸቡ። ናይ ክልተ ዕሉላት ተዋጋእቲ ግጥም’ዩ። ብልዑል ክእለት ነዊሕ ዝወሰደ ቃልሲ ኣካየዱ። መወዳእታኡ ሄክቶር ሴፉ ሸኸለሉ። እቶም ብማዕዶ ዝዕዘቡ ዝነበሩ ኣኪሊስ፡ ፓትሪኵለስ፡ ኢዶርስ … ክኣምኑ ኣይከኣሉን። ግሪኻውያን በቲ ዝወረዶም ሰንቢዶም ተመልሱ።
“ኣህዲምናዮም!” በለ ልይሳንደር።
“ፍላጻታትና ከመይ ከም ዝገበሮም ርኢኻዮ ኢኻ። ነቶም ዝወደቑ ብጾት ኣልዕሉዎም። ብድሕሪኡ ናብ ግሪኻውያን ልኡኽ ስደዱ። ምውታቶም ከልዕሉ ክንፈቕደሎም ኢና።”
ኣጋሜምኖን ኣብ ልዕሊ ሬሳ ሜነሎስ ቈይሙ ከም ልምዲ ግሪኻውያን ክልተ ሰናቲም ኣብ ኣዒንቱ ኣንበረሉ። “ቅድሚ ምኻደይ ከተማኦም ናብ ሓሙዅሽቲ ክቕይራ እየ። ቃል ይኣትወልካ ክቡር ሓወይ፡” በለ።


ኣብቲ ምሸት፡ ፓሪስ ንሄለን ከዕልላ ከበዶ፣ “ፈራሕዶ ኢልክኒ። ፈራሕ እየ። ከም ዝቐትለኒ ፈሊጠ ነይረ። ንስኺ፡ ኣቦይ፡ ሓወይ …መላእ ትሮይ ትርእየኒ ነይራ። ንኽነብር ክብረይ ወፍየ፡”
“ንዓቢ ተዋጋኢ ክትገጥሞ ምፍታን ትብዓት’ዩ” በለቶ።
“ከዲዐኪ፡ ኣሕፊረኪ!”
“ሜነሎስ ተባዕ’ዩ። ንኽዋጋእ ኢሉ’ዩ ዝነብር። ካብ ዝምርዓዎ ክሳዕ ዝመውት ፈትየዮ ኣይፈልጥን፡” ሄለን ክትስዕሞ ቀረበት፣ “ፍቕረይ! ጅግና ኣይደልን’የ። ምሳይ ኰይኑ ዘተኣርገኒ’የ ዝደሊ፡” በለቶ’ሞ፡ ስሒባ ሰዓመቶ።


ኔስቶር፡ ኣጋሜምኖንን ኦዲሰስን ካርታ ትሮይ ይዕዘቡ። ኣጋሜምኖን፡ “ኣብ ትሮይ ኰይኖም ኣብ ልዕለይ ይስሕቁ ኣለዉ። ፕሪያምን ካልኦትን ናይ ዓወት መስተ ይሰትዩ ኣለዉ። መርከበይ ተጻዒነ ዝምለስ መሲሉዎም ይኸውን፧!”
“ንሰይቲ ሜነሎስ ደሊና ከም ዝመጻእና’ዮም ዝሓስቡ። ሕጂ ከኣ ንሰበይቱ ኣይደልያን’ዩ።”
“ደም ሓወይ ክሳዕ ሕጂ ይዛሪ ኣሎ። ትጸርፈኒ ኢኻ ዘለኻ።”
“ንዝሞተ ‘ሞይቱ’ ምባል ምጽራፍ ኣይኰነን፡” በለ’ሞ ኦዲሰስ፡ “ክንጸንሕ እንተዄንና ቅኑዕ ምኽንያት ክህልወና ኣለዎ። ኣብዚ ዝጸናሕና ምእንቲ ግሪኽ ኢልና ኢና፡ ምእንቲ ክብሪኻ ኣይኰንናን። ውልቃዊ ቅጭትካ ምስ ኣኪሊስ የዕንወና ኣሎ።
“ኣኪሊስ ሓደ ሰብ’ዩ…”
“ሄክቶር’ውን እኮ ሓደ ሰብ’ዩ። ሎሚ እንታይ ከም ዝገበረና ግን ርኢኻዮ ኢኻ።”
“ሄክቶር ንሃገሩ’ዩ ዝዋጋእ፡ ኣኪሊስ ግና ንነብሱ ጥራሕ’ዩ ዝዋጋእ።”
“ናይ ሰብ ጅግንነት ኣየገድሰንን’ዩ። ኣብ ኲናት ናይ ምዕዋት ክእለቱ’ዩ ዘገድሰኒ።”
“ሓቁ’ዩ። ሞራል ናይ ወተሃደራትና ደኺሙ ኣሎ፡” ኣብ ሞንጎ ኣተወ ኔስቶር።
“ምድካም ጥራሕ፧ ናብ ገዛኦም ክኸዱ ድልዋት ኣለዉ።”
“ምስ ኣኪሊስ ሰላም ዋላ ክገብር እንተ ደለኹ ኣይሰምዕን’ዩ…” በለ ኣጋሜምኖን። ኦዲሰስ ከኣ ባዕሉ ከም ዝዛረቦ ሓበሮ።
“እታ ጓል ክትምለስ ግን ክደሊ’ዩ፡” በለ ኔስቶር።
“ክወስዳ ይኽእል’ዩ። ኣይተንከፍኩዋን’ውን።”
“ኣበይ ኣላ፧” በለ ኦዲሰስ።
“ነቶም ወተሃደራት ሂበዮም። ድሕሪ ሎሚ ገለ መዘናግዒ የድልዮም’ዩ፡” እቶም ወተሃደራት ድማ የላግጹላ ነበሩ።


ብሪስይስ ናብ ኣኪሊስ ተመሊሳ። ኣኪሊስ ኣብ ጥቓኣ ኮፍ ኢሉ ይርእያ ነበረ። ዝተቐዳደደ ክዳውንታ ቀዪራ ጽርይ ኢላ’ያ ዝነበረት። ፍሩታታትን ጥቡስ ስጋን ኣብ ቅድሚኣ ነበረ። ክትበልዕ ኣይፈተነትን።
“ክትበልዒ’ኮ ኣለኪ፧” ብሪስይስ ቃል ኣየምለቘትን። “ጐዲኦሙኺ ድዮም፧”
“እንታይ ይመስለካ፧”
“ክትቃለስዮም ይርእየኪ ነይረ። ትብዓት ኣለኪ።”
“ክጐድኣካ ንዝፈተነ ምቅላስ’ሞ ኣኽላባት’ውን እኮ ተመሳሳሊ ትብዓት ኣሎዎም።”
“ካብ ሰባት ንላዕሊ ንኣኽላባት’የ ዝፈቱ።”

ኣኪሊስ ምስ ብሪስይስ ብዙሕ ኣዕለሉ። ብሪስይስ ጽልኢ ኣብ ልዕሊ ግሪኻውያን ገና ኣይወጽኣላን። ንኣኪሊስ’ውን ከም ጸላኢኣ’ያ ትርእዮ ዝነበረት። ዓይኑ ሰም ምስ ኣበለ ካራ ሒዛ ክትቀትሎ ኣብ ክሳዱ ቀረበት። ኣኪሊስ ተዛንዩ፡ “ኣጆኺ ውዓልያ!” በላ። “ድሕሪ ሕጂ ብኣኻ ዝመውት ምእንቲ ከይርከብ ክቐትለካ’የ፡” በለቶ። እቲ ህይወት ንምንታይ ከም ዝመረጾ ሓተተቶ። ንሱ ከኣ በቶም ትኣምኖሎም ኣማልኽቲ ገይሩ ገለጸላ። ንብሪስይስ ኣይተረድኣን፡ ኣኪሊስ በብቝሩብ ሓሰኻ ፍቕሪ ከሕድረላ ጀመረ። ተቐራሪቦም ተሰዓዓሙ።


ኣኪሊስ ንግሆ ንብሪስይስ ብምርኣይ ዓይኑ ከፈተ። ጽብቕቲ ጐርዞ እያ፡ ተነቃፊት ከኣ። ብዓይኒ ፍቕሪ ጠመታ። ኢዶርስ ናብቲ ቴንዳ ተቐልቀለ። ኣኪሊስ ኣብ ልዕሊ‘ታ ምስኡ ዝሓደረት ብሪስይስ የስለምልም ነበረ። ንመጀመርታ ግዜኡ ልዕሊ ውግእ ህይወት ዓብዩ ተራኣዮ። ናብ ኢዶርስ ቍሊሕ ብምባል፡ “ዓድና ክንከይድ ኢና። ንብረትና ኣብ መራኽብና ጸዓኑዎ፡” በሎ። ኢዶርስ እምብዛ ተገረመ። ኣኪሊስ ካብ ቴንዳኡ ወጽአ። ኦዲሰስ ይጽበዮ ነበሩ።
“እታ ጐርዞ መጺኣትካዶ፧”
“እወ።”
“ጐዲኦማ ድዮም፧”
“ደሓንያ፡” ኣኪሊስ ናብ ባሕሪ ገጹ ብኣስተንትኖ ኣቋመተ። “ኦዲሰስ ንሰበይትኻ ትናፍቓዶ፧”
“ኵሉ ሳዕ!”
“ምሉእ ህይወተይ ንዝዀነ ሰብ ናፊቐ ኣይፈልጥን። ካልእ ሰብ ምሳኻ ክህሉ ምድላይ ድኻም ገይረ’የ ዝወስዶ ነይረ፡” በለ። ብሪስያስ ኣብ ልቡ ኣትያ እያ።
“ኵሉና ሰባት ንደሊ ኢና። ኣብዚ ግዜ’ዚ ከኣ ግሪኽ ትደልየካ እያ።”
“ቅድሚ ምውላደይ ግሪኽ ግሪኽ’ያ ነይራ። ምስ መትኩ’ውን ግሪኽ’ያ።”
“ብዛዕባ እቲ መሬት ኣይኰንኩን ዝዛረበካ ዘለኹ። እቶም ስንጭሮታት፡ ኣኽራናት… ብዛዕባ’ዚ ንገብሮ ዘለና ግዲ የብሎምን። ህዝቢ ግን ይደልየካ’ዩ። ትማሊ ዝነበረ ማሕረድቲ ክትርእዮ ነይሩካ።”
“ርእየዮ እየ። መን ናብ ማሕረድቲ ከም ዝመርሖም ርእየዮ እየ።”
“ኣጋሜምኖን ሕቡን ሰብ’ዩ። ጌጋ ክገብር እንከሎ ከኣ ይጠዓስ’ዩ።”
“ይቕረታኡ ከተብጽሕ ድዩ ልኢኹካ፧ ንሱ ሓበን ኣይፈልጥን’ዩ። እንታይ ኢኻ ትገብር ዘለኻ። ተሰካሚ ጽላል ናይ ንጉስ ዲኻ ትኸውን ዘለኻ፧”
“ዓለም ንዓኻ ቀላል ትመስለካ ኣላ ኣኪሊስ። ንጉስ ኴንካ ክትርእዮ እንከለኻ ሒደት ጉዳያት ጥራሕ እዮም ቀለልቲ። ኢታካ ከም ኣጋሜምኖን ዝኣመሰሉ ጸላእቲ ክትጻወር ኣይትኽእልን’ያ።”
“ክፈርሖ ኣለኒ ማለት ድዩ፧”
“ጸገምካ፡ ትፈርሖ ሰብ ዘይምህላውካ’ዩ። ፍርሒ ግን ኣገዳሲ’ዩ። ኣኪሊስ ኣብዚ ክትጸንሕ ኣለካ፡ ንዂናት ኢኻ ተፈጢርካ።”
“ህይወትካ ኲናት’ዩ ዲኻ ትብለኒ ዘለኻ፧”
“ተጋጊገየ ድየ፧”
“ክሳዕ ቅድሚ ሰሙን ሓቅኻ ነይርካ። ሕጂ ግና ነገራት ተቐያዪሮምኒ ኣለዉ”
“ደቀንስትዮ ነገራት ናይ ምጥንናግ ተኽእሎ ኣለወን።”
ኣኪሊስ ፍሽኽ በለ። ናብ ኦዲሰስ ገጹ ብምጥዋይ፡ “ልዕሊ ኵሎም ነጋውስ ግሪኽ ንኣኻ እየ ዘኽብር። ኣብዚ ኲናት’ዚ ግን ተገዛኣይ ኴንካ ኢኻ። ኣነ ከኣ መግዛእቲ ኣይቅበልን’የ።”
“ሓደ-ሓደ እዋን ምእንቲ ክትመርሕ ትግዛእ ኢኻ። እዚ ሓደ መዓልቲ ክርድኣካ ተስፋ ኣሎኒ፡” ኢሉዎ ከደ። ፓትሪኵልስ ኣብቲ ቴንዳ እዝኑ ጸልዩ ነቲ ዝርርብ ይከታተሎ ነበረ። ኣኪሊስ ከኣ ናብኡ ገጹ ከደ።
“ዓድና ክንከይድ ዲና፧” ሓተተ ፓትሪኵልስ።
“ሎሚ ፍርቂ መዓልቲ ክንብገስ ኢና፡” በሎ። ፓትሪኵለስ ኣይተቐበሎን። “ፓሰድዮን (ኣምላኽ ባሕሪ) እንተ ረጊሙና መራኽብና ክሰጥማ’የን። ሽዑ ኣብ ዓዲ ከይደ ዘዕልሎ እንታይ’ዩ ክኸውን፧ ደቂ ዓደይ ገዲፈ ክኸይድ…” እናበለ ኣምሪሩ ተዛረበ። ኣኪሊስ ከኣ “ደቂ ዓደይ” ምባሉ ኣይተፈተዎን። ፓትሪኵልስ ግን፡ “ኵላትና ግሪኻውያን ኢና። ብሓባር ባኒ ተማቒልና፡ ነቢቶም ሰትየ፡ ዋዛታቶም ሰሚዐ’የ። ብጾተይ’ዮም። ክንገድፎም ኣይግባእን፡” በሎ። በዚ ዝተላዕለ ኣኪሊስ ክሳብ ዝሓርቕ ተዛረቦ፣ “ደመይ ኣብ ደምካ እንተ ዘይህሉ ኣይምመሓርኩኻን ነይረ፡” ክሳብ ዝብሎ ኮነ። ፓትሪኵልስ ዝፈቱዎ ዘመዱ’ዩ።


ኣብ ትሮይ፡ ፕሪያም፡ ሄክቶርን ካልኦትን ዝርከቡዎ ብዛዕባ ዝስዕብ ኵነታት ውሳነታት ንምውሳድ ተኣከቡ። ኣብ ኣማልኽቲ ኵቱር እምነት ዝነበሮ ፕሪያም በቶም ጽቡቕ ፋል ርኢና ዝብሉ ተደፋፊኡ ነቲ ኣብ ልዕሊ ግሪኻውያን መራኽብ መጥቃዕቲ ምክያድ ዝብል ተቐበሎ። መብዛትኦም ከኣ፡ “ፍናኖም ተሃስዩ እንከሎ ነጥቃዓዮም’ሞ፡ ክሃድሙ’ዮም፡” ብምባል ኣነሃሃሩ። ሄክቶር ግን “መራኽቦም እንተ ኣዕኒናሎም ከይፈተዉ ሓድሕዶም ክሰምሩ’ዮም። ከጥቅዑ እንተዀይኖም ኣብ ግምብና ኴንና ንጸበዮም። ዓሪድና ጸኒሕና ክንመልሶም ኢና። ትማሊ ንዓቕምና ስለ ዘነኣኣሱዎ’ዮም ተሃስዮም። ንሕና ከኣ ተመሳሳሊ ግምት ክንወስድ የብልናን፡” ብምባል ነቲ ርእይቶኦም ነጸጎ። ንጉስ ፕሪያም ዘረባ ወዱ ምስ ሰምዐ ናብቲ ፈታሒ ፋል ብምጥማት፡ “ብዛዕባ ትርጕም’ቶም ጽቡቓት ፋላት ዝበልካዮም ርግጸኛ ዲኻ፧” በሎ። እወታዊ መልሲ ድማ ተቐበለ። ፕሪያም፡ “ኵሉ ድልው ይኹን። ፍርቂ መዓልቲ ከነጥቅዕ ኢና፡” ኢሉ ኣዘዘ።
“ኣቦ ጌጋ ውሳነ ኢና ንወስድ ዘለና፡” በለ ሄክቶር። ዝሰምዖ ግን ኣይነበረን።


ትሮያውያን ኣሽሓት ወተሃደራቶም ኣኽቲቶም ኣብ ልዕሊ ግሪኻውያን ሃንደበታዊ መጥቃዕቲ ኣካየዱ። ቅድመኡ ኣብ ዝነበረ ውግእ ዝተሃሰዩ ግሪኻውያን እምብዛ ተቘጥዑ። ኦዲሰስ ምስ ደቂ ዓዱ ኢታካውያን ኰይኑ ውግእ ክኣቱ ይጽበ ነበረ። ኣብ መስርዕ ግሪኻውያን ውጨጫ ሰምዐ’ሞ ቍሊሕ በለ። ሓደ ጅግና ምስ ምሉእ ዕጥቁ ናብቲ ኲናት ክጐዪ ርኣየ። ብኣከዳድናኡን ኣሰጓጉማኡን ይፈልጡዎ’ዮም። ኦዲሰስ ብምግራም፡ “ኣኪሊስ!” በለ። ግሪኻውያን ስሙ ብምጽዋዕ ሞገሶም ኣስምዑ። ኣጋሜምኖን ብሕውስዋስ ስምዒታት ይምልከቶ። ኢዶሮስ ምስ ርኣዮ ንወተሃደራቱ ድልዋት ክዀኑ ኣዘዘ። ትሮያውያን ነቲ ዝህንደድ ዝነበረ ሓይሊ ይፈልጡዎ’ዮም። ሄክቶር ሴፉ ናብ ግሪኻውያን ኣመልከተ። ብኸቢድ ተራጸሙ። ናይ ክልተኦም ፍላጻታት ንሰማይ መልኦ። ኣማኢት ግሪኻውያንን ትሮያውያንን ኣብ መሬት ተጸፍጸፉ። ብዝያዳ ግን ትሮያውያን ተሃሰዩ። ኣብ ቅድሚት ኰይኖም ዝዋግኡ ዝነበሩ ሰራዊት ኣኪሊስ’ዮም። ሄክቶር’ውን ኣብ ቤት-መቕደስ ኣፖሎ ኣትዮም ካህናት ዝቐተሉ ምዃኖም ዘከረ’ሞ፡ ስምዒቱ ገንፈለ፣ “ኣኪሊስ!” ኢሉ ከኣ ጸውዐ። ክልተኦም ግጥም ጀመሩ። ናይ ክልተ ዓበይቲ ተዋጋእቲ ግጥም’ዩ ክኸውን። እዞም ክልተ ጀጋኑ ልዑል ክእለት ምንቅስቓስ ሴፍ ዝውንኖ’ዮም። ንውሕ ዝበለ ግዜ ወሰዱ። ሄክቶር ኣሰኒፉዎ፡ ወቒዑ ኣብ መሬት ሰጥሖ። ግሪኻውያን ካብ መጠን ንላዕሊ ሰንበዱ። ሄክቶር ኣብ ልዕሊ’ቲ ዝሰዓሮ ደው በለ። ጸኒሑ ንሄልመት (ቆቢዕ) እቲ ዝሰዓሮ ካብ ርእሱ ኣለዮ። ኣኪሊስ ኣይነበረን። ፓትሪኵለስ’ዩ፡ ናይ ኣኪሊስ ዕጥቂ ዓጢቑ ኣደናጊሩዎም። ዳግማይ ካልእ ስንባደ ኮነ። ሄክቶር ነቲ ዝስሓግ ዝነበረ መንእሰይ ሴፉ ሓፍ ኣቢሉ ተኸለሉ። ኣብ ኣፍላ ንእስነቱ ብምዃኑ ሕማቕ ተሰምዖ።

ኣኪሊስ ናብ ዓዱ ንምኻድ ይዳሎ ነበረ። ንኢዶሮስ ምስ ርኣዮ ኣብ ኲናት ከም ዝወዓሉ ፈለጠ።
“ትእዛዛተይ ጥሒስካዮ…” ብምባል ክጥሕሮ ደለየ።
“ኣይፋልን! ጌጋ’ዩ ኣጓኒፉ።”
“ናይ ምንታይ ጌጋ፧ ክንከይድ ኢና ኢለ ነጊረካ እንድየ።”
“ኣነ ኣይመራሕኩዎምን።”
“መን ድኣ፧”
“ንስኻ መሲሉና።”
ነቶም ዝምለሱ ዝነበሩ ወተሃደራት ምስ ርኣየ፡ “ፓትሪኵለስ ኣበይ ኣሎ፧” ኢሉ ሓተተ።
“ኵሉ ዕጥቅኻ መሊሱ ምስ ርኣና ንስኻ መሲሉና ስዒብናዮ። ኣብኡ ከኣ ተሪፉ።”
“ሓሳዊ ኢኻ!”
“ኵሉ ነገሩ ንኣኻ’ዩ ዝመስል ነይሩ – ዋላ ኣይከያይዳኡ።”
“እዚ ዘይከውን’ዩ። ትሕሱ ኢኻ ዘለኻ።”
“ብትብዓት’ዩ ዝዋጋእ ነይሩ። ሄክቶር ግን ብድሕሪኡ መጺኡዎ።”
“መይቱ፧ መይቱ፧” ኢሉ ንኢዶርስ ብቡኛ ዘበጦ።
“ሄክቶር ክሳዱ ቈሪጹዎ።”

ኣኪሊስ ሴፉ ኣልዒሉ ናብ ባሕሪ ገጹ ከደ። እቶም ወተሃደራት ብኣዒንቶም ይስዕቡዎ ነበሩ። ማይ ፍርቂ ቍመቱ ክሳብ ዝበዝሕ ኣንጻር’ቲ ማዕበል ሰጐመ። ሴፉ መሊሑ ምስቲ ማዕበል ተባእሰ። ኣብ ልዕሊ ሄክቶር ሕነኡ ክፈዲ ተሃወኸ።


ኣኪሊስ ኣብ ኣዒንቲ ፓትሪኵልስ ሳናቲም ኣቐሚጡ ብቝጥዐ ይነድድ። ኣጋሜምኖን ካርታ ትሮይ ዘርጊሑ ክድምስሳ ምዃኑ ምልክት ይገብር። ፕሪያም ኣብ ፍቕያ ኰይኑ ከተማኡ የማዕዱ። ሄክቶር ኣብ ዓራት ኮፍ ኢሉ ንዝደቀሰ ወዱ ይጥምት። ሄለን ኣብ ዓራታ ኰይና እናሓሰበት ገለ ድምጺ ሰሚዓ ናብ መስኮት ገጻ ትኸይድ። ፓሪስ ብብርሃን ወርሒ ተሓጊዙ ቀስቱ ዘርጊሑ ፍላጻታት ናብ ዕላማ ይውርውር።

ኣኪሊስ ብኣዕጻው ዝተኸበ ሬሳ ፓትሪኵለስ ኣቃጺሉ ናብቲ ሓዊ ክጥምት ድሕሪ ምጽናሕ። ብህዱእ ሰጐመ። ኢዶርስ ኣብ መንገዲ ደቂሱ ጸንሖ’ሞ፡ “ኢዶርስ!” ኡሉ ተደሃዮ። ብድድ ኢሉ ተንስአ።
“ዕጥቀይ ቀርበለይ፧” ኣኪሊስ ብኢዶርስ እናተሓገዘ ዕጥቁ ዓጠቐ።


ሄክቶር ቀንዴል ሒዙ ንብዓልቲ ቤቱ መሪሑዋ ይኸይድ ነበረ’ሞ፡ “ናበይ ኢኻ ትወስደኒ ዘለኻ፧” በለቶ። ዓቢ ማዕጾ ክሳብ ዝረኽቡ ኣይተዛረባን።
“በየን ገይርና ኣብዚ ከም ዝበጻሕና ትዝክርዮዶ፧”
“እወ።”
“ድሕሪ ሕጂ በዚኣ ኢኺ ትመጽኢ። ዝዀነ መጥወዪ ስለ ዘይብሉ ክትጠፍኢ ኣይትኽእልን ኢኺ። ስቕ ኢልኪ ጥራሕ ቀጽሊ ኢኺ።”
“እንታይ ማለትካ ኢኻ ሄክቶር…”
“መወዳእታ ናይዚ፡ ብሰሜናዊ ወገን ጫፍ ናይ ወሓዚ ስካማንደር’ዩ። ጐቦ ኣይዳ ክሳብ እትርእዪ ሩባ ሩባ ገይርኪ ቀጽሊ ኢኺ። ንኣይዳ ንምዕራብ ሓዲግኪ ናብ ደቡብ ገጽኪ ቀጽሊ። ሽዑ ልይርነስስ ክትበጽሒ ኢኺ። ግሪኻውያን ክሳብ ኣብኡ ንውሽጢ ኣይበጽሑን’ዮም።”
“ተፍርሓኒ ኣለኻ፧ ንምንታይ ኢኻ ትነግረኒ ዘለኻ፧”
“እንድሕር ሞ..ይተ…”
“ኖእ!”
“እንድሕር ሞይተ፡ እዛ ከተማ ንኽንደይ ከም እትጸንሕ ኣይፈልጥን’የ።”
“በጃኻ ከምኡ ኣይትበለኒ፧!”
“ግሪኻውያን ሓጹርና ሓሊፎም እንተ ኣትዮም… ኵሉ ከብቅዕ’ዩ። ንዅሉ ሰብ ክቐትሉዎ’ዮም…”
“በጃኻ ሄክቶር!”
“ንኣረግቶት ካብ ዓራቶም ከጽድፉዎም፡ ንቘልዑ ካብዚ ግምቢ ክስንድውዎም’ዮም። ንደቀንስትዮና ግልያታቶም ክገብሩወን’ዮም። ንዓኺ ከኣ ካብ ግልያ ምዃን ሞት ይበልጸኪ።” ሰበይቱ እቲ ዝኸውን ቅጅል ኢሉዋ ከበሮ ዓይና ከደነት።
“ንምንታይ’ሞ ሕጂ ትነግረኒ ኣለኻ፧”
“ድልውቲ ኴንኪ ምእንቲ ክትጸንሒ’የ ዝነግረኪ ዘለኹ። ንወድና ሒዝኪ በዚ ገይርኪ ምእንቲ ክትወጽኢ። ብዝተኻእለኪ መጠን ብዙሓት ሰባት ምሳኺ ኣድሕኒ። በዚ መደያይቦ ገይርኪ ብምውራድ ኢኺ እትሃድሚ። ተረዲእክኒዶ፧” ናይ እወታ ርእሳ ነቕነቐት።
“ሎሚ ንንእሽቶ ወዲ’የ ቀቲለ – ኣዝዩ ንእሽቶ! እምብዛ ንእሽቶ!” ኣብ ኣእምሮኡ እናተሳእሎ ጓሂኡ ገንፈሎ።


ንጽባሒቱ ንግሆ ኣኪሊስ ኵሉ ዕጥቁ ዓጢቑ ተበገሰ። እቶም ወተሃደራት ንዅሉ ምንቅስቓሱ ብኣንኵሮ ይከታተሉዎ ነበሩ። ብኽልተ ኣፍራስ ዝስሓብ ሰረገላ ተሰቒሉ ተበገሰ። ኢዶርስ ክስዕቦ ፈቲኑ፡ “ተመለስ!” በሎ። ብሪስይስ ዓይና ብስእነት ድቃስ ደኺሙ ትጥምቶ። ኣኪሊስ’ውን ይጥምታ።

“በጃኻ ኣይትኺድ፧! ሄክቶር ሓወይ’ዩ። ጥዑይ ሰብ ከኣ’ዩ። ምሳኻ ተማላኣኒ’ምበር ምስ ሄክቶር ኣይትበኣስ። በጃኻ ኣይትበኣሶ። ነዚ መገዲ’ዚ እንተ ሓዲግካዮ ብሓንሳብ ክንነብር ንኽእል ኢና። ምውጋእ ክትሓድጎ ትኽእል ኢኻ። ብሓንሳብ ክንከይድ ንኽእል ኢና፡” በለቶ። ምስ ዘመዳ ሄክቶር ክጋጠሙ ዘፍርሓ ብሪስይስ። ኣኪሊስ ንዘረባኣ ውሒጡ ዝን ኢሉ ብምጽናሕ ሰረገላኡ ተወጢሑ ተዓዘረ።

ፕሪያምን ኣማኸርቱን ኣብ ፍቕያ ኮፍ ኢሎም ንኸተማኦም ይዕዘቡ ነበሩ። ሄክቶር ከኣ ብሓደ ኵርናዕ ኰይኑ ናብ ባሕሪ ገጹ ቀው ኢሉ ይጥምት። ኣኪሊስ ኣብቲ ጐልጐል ንበይኑ ይጋልብ። ሄክቶር ነታ እናቐረበት ትመጽእ ዝነበረት ሰረገላ ጠመታ። ኣብ ዝተወሰነ ሓጺር ርሕቀት ምስ በጽሐት ደው በለት’ሞ፡ ኣኪሊስ ወሪዱ ሄልመቱ ኣብ ኢዱ ሒዙ እናሰጐመ ቀረበ። ኣብቲ ሰጣሕ ጐልጐል ንበይኑ ደው ብምባል፡ “ሄክቶር! ሄክቶር!” እናበለ ጸውዐ። ኣሃዱ ፍላጻ ትሮይ ቀስቶም ገቲሮም ክውርውሩሉ ተዳለዉ። ሄክቶር ግና፡ “ደው ኣብሉ” ክብል ኣዘዞም።

ኣኪሊስ፡ “ሄክቶር! ሄክቶር!” እናበለ ይጭድር። መቓልሑ እናተራብሐ ኣብ ውሽጢ’ታ ከተማ ከይተረፈ ተሰምዐ። ገና’ውን ምጽዋዕ ኣየቋረጸን። ሄክቶር ናብ ኣቦኡ ቀሪቡ ተንበርኪኹ ኢዱ ሰዓመ፡ “ኣቦ ዝበደልኩኻ እንተ ኣልዩ እቕረ በለለይ። ዓቕመይ ዘፍቅዶ ኣገልጊለካ እየ።”
“’ዝወደይ መዓረይ! ኣማልኽቲ ምሳኻ ይኹኑ፡” ሄክቶር ግምጥል ኢሉ ተበገሰ። ፕሪያም፡ “ሄክቶር” ኢሉ ተዳሃዮ። ገጹ መለሰ’ሞ፡ “ከማኻ ዝኣመሰለ ብሉጽ ውላድ ዘሎዎ ኣቦ ዛጊት የሎን፡” በሎ። ሄክቶር ናብ ፓሪስ ገጹ ከደ። ፓሪስ፡ “ካብ ዝፈልጦም ሰባት እቲ ዝበለጸ ኢኻ፡” በሎ ንሓዉ። ሄክቶር ከኣ፡ “ልኡል ትሮይ ኢኻ። ከም እተዅርዓኒ እተኣመመን’የ፡” ኢሉዎ ኣንፈት ናይቲ መወራረዲ ሓዘ። ብዓልቲ-ቤቱ ደው ኢላ ነበረት፣ “ዝበልኩኺ ትዝክርዮ እንዲኺ፧” በላ። ሰበይቱ ግን ክኸይድ ኣይደለየቶን። መገዱ ቀጸለ፡ ገዚፍ ማዕጾ ተራሕዩ ምስ ኣኪሊስ ተጠማመቱ።

ሄክቶርን ኣኪሊስ ክቀራረቡ እንከለዉ ዝርኢ ዝነበረ ኵሉ፡ ካልኦት ህዋሳቱ ኣጥፊኡ ዓይኒ ጥራሕ ኮነ። መንከ ምዕይ ክብል። ሓንቲ ዑፍ’ውን ትኹን ተወዝ ትብል ኣይነበረትን። ግጥም ናይ’ዞም ክልተ ዓበይቲ ተዋጋእቲ ክትርኢ ዓለም ብምልእታ ደው ዝበለት መሰለ። ክልተኦም ኣጓብዝ ተቐራረቡ።
“ነዛ ህሞት’ዚኣ ኣብ ሕልመይ ርእየያ ነይረ’የ፡” በሎ ሄክቶር። ኣኪሊስ ዝዀነ ምንቅስቓስን ለውጢ ስምዒታትን ከይገበረ ደው ኢሉ ነበረ። ሄክቶር ዘረባኡ ቀጸለ፣ “መላእኽቲ ዝምስክርና ውዕል ክንገብር ኢና። እቲ ዝሰዓረ ነቲ ዝተሳዕረ ወግዓዊ ናይ ቀብሪ ስነ-ስርዓት ከፍቅደሉ ቃል ንእቶ፡” በሎ።
“ኣብ ሞንጎ ኣናብስን ሰባትን ውዕል የሎን፡” መለሰ ኣኪሊስ። ሄክቶር ሓንሳብ ስቕ ድሕሪ ምባል ሄልመቱ እናውጽአ፡ “ትማሊ ነቲ ወዲ ንስኻ መሲሉኒ’የ ገጢመዮ። ንስኻ ክትኰነለይ ነይሩካ። ነቲ ዝመተ ወዲ ክብሪ ናይ ቀብሪ ሂበዮ እየ።”
“ናይ ሴፍካ ክብሪ ኢኻ ሂብካዮ። ሎሚ ኣዒንቲ ኣይክህልዋኻን እየን። ንሞት ዒርካን ጸሚምካን ክትከዳ ኢኻ። ኵሎም ዝሞቱ ከኣ ከለልዩኻ’ዮም። ‘እዚ እቲ ዓሻ ሄክቶር’ዩ – ንኣኪሊስ ክቐትሎ ኢሉ ዝሓሰበ’ ክብሉኻ’ዮም፡” በሎ። ሴፉ ከኣ መልሐ። ሄክቶር’ውን ብተመሰሳሊ። እዞም ምስ ሴፍን ውግእን ዝዓበዩ መንእሰያት ኵሉ ጕዕዞ ህይወቶም ናብዚ ንምብጻሕ ድዩ ነይሩ፧ ምስ ክንደይ ሓያላት ገጢሞም ስዒሮም ወጺኦም’ዮም። ሕጂ ግና ናይ ሓደኦም መወዳእታ ክኸውን’ዩ። ሄክቶር ኣብ ሕልመይ ተራእዩኒ በሃላይ’ዩ። ንሰበይቱ’ውን መህደሚ ኣርእዩዋ ኣሎ። ኣኪሊስ ኣብ ውግእ ትሮይ ከም ዝመውት ኣደኡ ነጊራቶ ነበረት። ክልተኦም ድዮም ክመቱ፧ ኣኪሊስ እንተ ሞይቱ ግሪኽ ርእሰ-ኵሎም ተዋጋኢኣ ክትስእን’ያ። ምስ ሞራል ወተሃደራቶም ዝተኣሳሰረ ንዂናት ኢሉ እተፈጥረ ጅግናኣ ክትከስር’ያ። ሄክቶር እንተ ሞይቱ ንጉስ ፕሪያም ክልተ ኣዒንቱ ክነቍር’ዩ። ሄክቶር ጅግና ተዋጋኣይ ጥራሕ ኣይኰነን። ብሱል መራሒ፡ ካብ ስምዒት ርሒቑ ብዛዕባ ደቂ ዓዱ ዝሓስብን ኣብ ልቢ ወከፍ ትሮያዊ ኣትዩ ቃንዛኡ ዝሰምዕን ልኡል’ዩ።

ቅድሚ ሕጂ ወከፍ ዝሰደዱዋ ሴፍ ኣድማዒት’ያ ነይራ። ጌጋታቶም ኣጕዲሎም ናብ ፍጹምነት ዝቐረቡ ተዋጋእቲ’ዮም። ናይ ሓደ ንእሽቶ ጌጋ ናይ መወዳእታ ውድቀት ናይቲ ካልእ’ያ ከተስዕብ። ትሮያውያን ኣብ በሪኽ ግምቢኦም፡ ግሪኻውያን ኣብቲ ኣኽራናት ተቐልቂሎም፡ ክልተ ጀጋኑ ኣብቲ ሰጣሕ ጐልጐል ሴፎም ኣቕኒዖም ምሉእ ሓሳቦም ኣብ ሴፎም ኣቐሚጦም ይቀራረቡ። ሴፋቶም ተጋጭዩ። ዋልታኦም ነዂሉ። እቲ ሓደ ዝለኣኾ፡ እቲ ካልእ የስሕቶ። ወከፎም ሓድሕድ ይናበቡ። ቃልሶም ቀጺሉ። ኣብቲ ንውሕ ዝበለ ግዜ ዝወሰደ ግጥም፡ ሄክቶር ምልክት ድኻም ከርኢ እንከሎ፡ ኣኪሊስ ኣስተናፍሳኡ’ኳ ኣይለወጠን። ድሕሪ ብርቱዕ ቅልስ፡ ኣኪሊስ ንሄክቶር ኣብ መጻወድያ ኣእተዎ። ብሓያል ውቅዒት ድማ ሓጸል ኣበሎ። ሰበይቱ ልባ ክሞልቃ ደለየ። ዝፈልጦ ዘይነበሮ ሕጻን ወዱ ጸጕሪ ኣደኡ ሒዙ ይጻወት። ሄክቶር ዝከኣሎ ይቃለስ። ኣኪሊስ ነታ ዝረኸባ ብልጫ ተጠቒሙ ቃልሱ ይቕጽል። ብርቱዕ ወስታ ሰዲዱ ድማ ናብ ኣእማን ኣውደቖ። ኣኪሊስ ኣብ ልዕሊኡ ደው በለ።
“ልኡል ተንስእ። ዓወተይ ኣእማን ክወስዶ ኣይደልን’የ፡” በሎ። ሄክቶር ብድድ በለ። ሓይሉ ደኺሙ ከም ዝነበረ ጽቡቕ ገይሩ ኣስተብሂልሉ’ዩ። ሄክቶር ኵሉ ሓይሉ ኣብታ ዝሰዳ ናይ መወዳእታ ወስታኡ ኣእትዩ ናይ ድኻም ብዝመስል ይስንዱዎ ነበረ። ኣኪሊስ ገና ነቕ ኣይበለን። ሄክቶር ይከላኸል፡ ይከላኸል ግናኸ ኣይከኣለን። ወደቐ። ፕሪያም እቲ ውቅዒት ኣብ ልዕሊኡ ከም ዝወደቐ ተሰምዖ። ሄክቶር ንጸሓይ እናጠመተ ዓረፈ። ስቕ፡ ስቕ… ኮነ። እቶም ግሪኻውያን’ውን እንተዀነ ዓወት ወገኖም ንምግላጽ ኣይጨደሩን። ትሮይ እቲ ዓቢ ጅግናኣ ሰኣነት። ኣኪሊስ ናብ ሰረገላኡ ተመሊሱ ገመድ ሒዙ ተመልሰ። ብኣእጋሩ ጠሚሩ ምስታ ሰረገላ ብምእሳር እናጐተተ ወሰዶ። ፓሪስ ነዚ ምስ ርኣየ ገጹ ዕትብ በለ። ፕሪያምን ካልኦትን በቲ ተግባር ነብሶም ቅፍፍ በሎም።
“ወደይ! … ወደይ!” በለ ፕሪያም። ኣብቲ ስድራ ዓቢ ስንባደ ፈጠረ። ኣኪሊስ ሰረገላኡ ተወጢሑ ሬሳ ሄክቶር እናጓሰሰ ናብ መዓስከሩ በጽሐ። ግሪኻውያን ወተሃደራት ንሄክቶር ንምርኣይ ተኣከቡ። ኣኪሊስ ኣብ ኣፋፌት ቴንዳኡ ሓዲጉዎ ንውሽጢ ኣተወ። ብሪስይስ ተኾርምያ ኮፍ ኢላ ነበረት። ቅንዕ ምስ በለት ገጽ ኣኪሊስ ርኣየት’ሞ፡ እንታይ ከም ዘጋጠመ ኣይሰሓተቶን። ኣምሪራ ድማ በኸየት። ኣኪሊስ ተሓጻጺቡ ኣብ ስቕታ ጥሒሉ ሴፉ ይስሕል፡ ብሪስይስ ሓዲጋቶ ንግዳም ወጺኣ ነታ ምልእቲ ወርሒ እናረኣየት ኣብ ደንደስ ባሕሪ ኮፍ በለት። ኣኪሊስ ምስሓሉ ይቕጽል። ኣብ ቴንዳኡ ሓሸሽታ ሰምዐ’ሞ ቍሊሕ በለ። ነጸላ ዝተኸድነ ዓቢ ሰብኣይ’ዩ። ንውሽጢ ኣትዩ ነጸላኡ ቀልዐ። ንጉስ ትሮይ ፕሪያም’ዩ።
“መን ኢኻ፧” ፕሪያም ጭብጥ ኢሉ ነይሩ። ናብ ኣኪሊስ ቀሪቡ ድሕሪ ምንብርካኽ ኢዱ ስሒቡ ሰዓሞ። ኣኪሊስ ነዚ ኵሉ ብኣግርሞት ይከታተሎ ነበረ።
“ቅድሚ ሕጂ ማንም ዘይጸውሮ ተጻዊረ ኣለኹ። ወደይ ናይ ዝቐተለ ኢዱ ስዒመ፡” በለ።
“ፕሪያም፧!” በለ ኣኪሊስ ብምግራም። ፕሪያም ናይ እወ ምልክት ርእሱ ነቕነቐ። ኣኪለስ ንፕሪያም ንኽትስእ እናደገፎ ብድድ በለ።
“ንዋርድያ ሓሊፍካ ከመይ ገይርካ ኣቲኻ – ዓቢ ንጉስ፧”
“ንሃገረይ ካብ ግሪኻውያን ንላዕሊ ጽቡቕ ገይረ እፈልጣ – ከምኡ ‘መስለኒ።”
“ተባዕ ሰብኣይ ኢኻ። ኣጋሜምኖን ኣብዚ ከም ዘለኻ እንተ ዝፈልጥ ንርእስኻ ቈሪጹ ኣብ ብያቲ ምቐረቦ ነይሩ።”
“ኣብዚ እዋን ሞት ዘፍርሓኒዶ ይመስለካ፧ በዅሪ ወደይ ክመውት ርእየዮ። ንሱ ከይኣክል ብድሕሪ ሰረገላኻ ክጕተት ርእየዮ።” ፕሪያም ናብ ኣኪሊስ ኣተኵሩ ጠመተ። ኣኪሊስ ንመጀመርታ ግዜኡ ዓይኒ ሰብ በርቲዑዎ ናብ ካልእ ጠመተ።
“ሬሳኡ ሃበኒ። ክብሪ ብዘሎዎ ወግዒ ክፋኖ ግቡእ’ዩ። ትፈልጥ ከኣ ኢኻ። ወደይ ሃበኒ፧”
“ዘመደይ ቀቲሉለይ’ዩ።”
“ንስኻ ስለ ዝመሰሎ። ንሃገሩ ከኣ’ዩ ዝከላኸል ዝነበረ። ክንደይ ኣዝማድ ኣይቀተልካን ዲኻ፧ ክንደይ ውሉዳት፡ ኣቦታትን ኣሕዋትን ኣይቀተልካን ዲኻ፧ ክንደይ… ጅግና ኣኪሊስ፧ ምስ ኣቦኻ ንፋለጥ ነይርና ኢና። ቅድሚ ግዜኡ’ዩ ሞይቱ። በቲ ሓደ ወገን ብህይወቱ እንከሎ ወዱ እናወደቐ ካብ ምርኣይ ይሕሾ።” ኣኪሊስ ኣይመለሰን።
“ኵሉ ነገር ካባይ ወሲድካዮ ኢኻ። በዅሪ ዓይነይ. . ! ሓላዊ ንግስነተይ። ፍቓድ ኣማልኽቲ ሰለ ዝዀነ ንኽዉን ነገር ክቕይር ኣይክእልን’የ። ግን በጃኻ ሃበኒ፧” ኣኪሊስ ኣዒንቲ እዚ ዝሸምገለ ሰብኣይ ይጥምት። ፕሪያም ንብዓቱ ክመልስ ይቃለስ። ግናኸ ኣይኰነሉን።
“ንወደይ፡ ዓይኑ ካብ ዝኸፍት ክሳዕ ኣዒንቱ ባዕልኻ ትዕምተን ኣፍቂረዮ እየ። ነብሱ ክሓጽቦ፡ ክጽልየሉ፡ ኣብ ክልተ ኣዒንቱ ሳንቲም ከንብረሉ… ሃበኒ፧”
“ካብዚ ከም እትኸይድ እንተ ገይረ፡ ክትወስዶ እንተ ፈቒደልካ ዝልውጦ ነገር የሎን። ጽባሕ ንግሆ ጸላእየይ ምዃንካ ኣይተርፍን’ዩ።”
“ኣብዚ ምሸት’ዚ’ውን ጸላእየይ ኢኻ። ግናኸ ጸላእቲ’ውን ክብሪ የርእዩ’ዮም።” ኣኪሊስ ርእሱ ነቕነቐ።
“ንትብዓትካ አድንቖ’የ ዓቢ ንጉስ። ካብ ነዚ ሰራዊት’ዚ ዝመርሕ ዘሎ ንላዕሊ ዝበለጽካ ንጉስ ኢኻ። ሓንሳብ ኣብዚ ጽንሓኒ፡” በሎ። ኣኪሊስ ቀንዴል ሒዙ ሄክቶር ናብ ዘለዎ ሰጐመ። ኣብ ጐድኒ’ቲ ዝሞተ ልኡል ኵርምይ በለ። ሞት ንዅርዓት ሄክቶር ኣይሰዓሮን፡ ምስ ክብረቱ ነበረ። ኣብ ነብሱ ዝነበረ ሑጻ ኣለየሉ’ሞ፡ እንቅዓ ኣስተንፈሰ። ኣዒንቱ ብንብዓት መልአ። ጻዕዳ ነጸላ ገይሩ ከኣ ጠቕለሎ፣ “ኣብ ሓጺር ግዜ ክንራኸብ ኢና፡” ድማ በሎ። ፕሪያም ብጓሂ ተዋሒጡ ክጽበ ድሕሪ ምጽናሕ ድምጺ ምስ ሰምዐ ንግዳም ወጽአ። ኣኪሊስ ንሬሳ ሄክቶር ብዝግባእ ኣብ ሰረገላ ሰቒሉ ጸንሖ። ፕሪያም ቀረበ።
“ወድኻ ልዕሊ ኵሎም ዝገጠሙኒ’ዩ። ኣብ ሃገረይ ናይ ሓዘን ወግዒ ንዓሰርተው ክልተ መዓልታት’ዩ ዝጸንሕ።”
“ኣብ ሃገረይ’ውን።”
“ኣብዚ 12 መዓልቲ ዝዀነ ግሪኻዊ ንትሮይ ኣይከጥቅዓን’ዩ። እዚ ልኡል እቲ ክብሪ ይግብኦ’ዩ።”
ኣኪሊስ ድምጺ ሰሚዑ ቍሊሕ በለ። ፕሪስያስ ካብቲ ዝነበረቶ ተመልሰት።
“ብሪስይስ፧!” በለ ፕሪያም፡ ኣትሪሩ ሓቘፋ፣ “ሞይታ ኢልና ቀቢጽና ነይርና፡” በላ። ብሪስይስ ናብ ኣኪሊስ ግምጥ ኢላ ጠመተቶ። ኣብ ኣዒንታ ንብዓት ነበረ።
“ኣብ ውሽጢ መናድቕ ትሮይ ውሕስነት ትረኽቢ ኢኺ፡” በላ ኣኪሊስ። ፓትሪኵልስ ዝመልሶ ዝነበረ ብዑንቂ ባሕሪ ዝተሰርሐ ካቴና ኣብ ክሳዳ ኣእተወላ። ጽግዕ ኢሉ ከኣ፡ “ኣጕሂየኪ እንተዀይነ ብፍታወይ ኣይኰነን። ኣብ ናይ ኲናት ዕድመይ ናይ ሓንቲ መዓልቲ ሰላም ስለ ዝሃብክኒ አመስግነኪ፡” ኣተኵራ ትጥምቶ ነበረት። ገጻ ብዝገራጨው ስምዒታት ተመሊኡ ነበረ። ኣብ መወዳእታ ኣኪሊስ ናብ ፕሪያም ግልጽ ድሕሪ ምባል፡ “ክትከይድ ትኽእል ኢኻ። ደው ዘብለካ የሎን። እንተ’ሎ ከኣ ሴፈይ እነሀት!”

ፕሪያም ኣብ ሰረገላ ተሰቕለ። ብሪስይስ ገና ናብ ኣኪሊስ ትጥምት ነበረት። ፕሪያም ተዳሃያ’ሞ ደየበት። ናይ ኣኪሊስ ወተሃደራት ብውሑስ መንገዲ ኣፋነውዎም። ኣኪሊስን ብሪስይስን ከኣ ካብ ኣዒንቶም ክሳዕ ዝኽወሉ ይጠማመቱ ነበሩ።


ኣጋሜምኖን ኣብ ቴንዳኡ ኰይኑ ብሕርቃን ናብዝን ናብትን ይንቀሳቐስ። ኦዲሰሰ፡ ኔስቶርን ካልኦት ኣማኸርቱን ደው ኢሎም ይዕዘቡ።
“ኣኪሊስ ምስጢራዊ ውዕል ገይሩ ኣሎ። ነቲ ውዕሉ ከኽብሮሉ ድዩ ዘለኒ፧ ናይ ምንታይ ንዕቀት’ዩ’ዚ፧ ምስ ጸላኢኻ ምድንጋጽ እንታይ ይበሃል፧ 12 መዓልቲ ሰላም፧ ልኡሎም ሞይቱ ኣሎ። ሰራዊቶም መራሒ የብሉን። እዚ ግዜ፡ ከነጥቅዓሉ ዝነበረና ግዜ’ዩ!” ኣንጸርጸረ።
“ሄክቶር ይሙት ደኣ’ምበር፡ ንድፋዖም ጥሒስና ክንከደሉ እንኽእል መንገዲ የሎን። ክሳዕ እንኸይድ ዓሰርተ ዓመት’ውን ይኹን ክጽበዩና ዝኽእሉ ይመስለኒ።”
“ዋላ 40 ሽሕ ግሪኻውያን የድልዩ፡ ድፋዓቶም ከፍርሶ’የ። ዝዮስ ስምዓኒ፡ ዕርድታቶም ናብ ሓሙዅሽቲ ክልውጦ እየ!” ኔስቶርን ኣኪሊስን ብኣግርሞት ሓድሕዶም ተጠማመቱ።


ወተሃደራት ኢታካ ሓዊ ኣጕዶም እናተመገቡ የዕልሉ ነበሩ። መራሒኦም ኦዲሰስ ምስኦም ነበረ። ሓደ ወተሃደር ኣብ ጐድኒ ኦዲሰስ ብኻራ እናሓርሓረ ንእሽቶ ፈረስ ይጸርብ። ኦዲሰስ ነቲ ዝጽረብ ዝነበረ ቅርጺ ቀው ኢሉ ይጥምቶ። ይጥምቶ ከም ዘሎ ዘስተብሃለ ወተሃደር፡ “ናብ ገዛ ክምለስ እንከለኹ ንወደይ ክማልኣሉ’የ፡” በሎ ፍሽኽ ብምባል። ኣኪሊስ ርእሱ ነቕነቐ። ኣዒንቱ ግን ካብቲ ዝጽረብ ዝነበረ ፈረስ ኣይኣለየንን። ካብ ዓዶም ካብ ዝርሕቁ፡ ካብ ኣንስቶም ካብ ዝፈላለዩ ትሽዓተ ዓመታት ሓሊፉ ነበረ። ኦዲሰስ ሃንደበት ብድድ በለ። ኣብ ርእሱ ዝመጽኦ ሓሳብ ከይበኖ ከም ዝፈርሐ ቅልጥፍ ቅልጥፍ እናበለ ናብ ኣጋሜምኖን ከደ። ኣጋሜምኖን ነቲ ብኦዲሰስ ዝቐረበ ሓሳብ ተቐበሎ። ጸኒሖም ኦዲሰስን ኣኪሊስን ተራኸቡ። ኣኪሊስ ግና በቲ ሓሳብ ኣይተመሰጠን። እኳ ደኣ፡ “ኣጋሜምኖን ንሰብኡት፡ ኣንስትን ቈልዑን ከይገደፈ ንዅሎም ከም ዝቐትሎም ትፈልጥዶ፧” በሎ።
“ኣነ ናይ ኢታካ’ምበር ናይ ትሮይ ንጉስ ኣይኰንኩን። ኣገልግሎተይ ከኣ ንኢታካ እዩ። እዚ ውጥን እንተ ሰሪሑ፡ እዚ ኲናት ኣብ ሓደ ለይቲ ከብቅዕ’ዩ። ሰራዊተይ ድማ ናብ ኣንስቶም ክምለሱ’ዮም፡” ብምባል መለሰሉ። ቀጺሉ፡ “ትሮይ ዘገደሰትካ ከኣ ኣይመስለንን። ሓንቲ ትሮያዊት’ያ ኣገዲሳትካ። ሓንቲ ጓል ትሮይ!”
“ኦዲሰስ ኵሉ ግዜ’የ ዝፈትወካ። ብሰንኪ ውጥንካ እዛ ጓል እንተ ሞይታ ግን ናብ ሰበይትኻ ኣይክትምለስን ኢኻ፡” ክብል ተዛሪቡ ግምጥል ኢሉ ከደ። ኦዲሰስ ብዓሚቝ ኣስተንፈሰ። ኣኪሊስ ናብ ቴንዳኡ በጽሐ’ሞ፡ ንኢዶርስ ናብ ገዛኹም ተበገሱ በሎ። ኢዶርስ፡ “ንስኻኸ ምሳና ኣይትኸይድን ዲኻ፧” ክብል ሓተቶ። ኣኪሊስ ግና ዝጽበዮ ሒደት ግጥማት ነይሩዎ’ዩ።


ፈረስ ትሮይ

ድሕሪ 12 መዓልታት ግሪኻውያን ወተሃደራት መራኽቦም ተጻዒኖም ኣብቲ ባሕሪ እናኸዱ ይርኣዩ። ኣብቲ ገማግም ባሕሪ ዝተረፈ ሓደ ግሪኻዊ’ኳ ኣይነበረን። ብዕንጸይቲ ዝተሰርሐ ዓቢ ፈረስ ግን ይርአ ነበረ።
ፓሪስ፡ ፕሪያምን ኣማኸርቱን ኣብ ፈረስ ተወጢሖም ብወተሃደራት ተዓጂቦም ኣብቲ ቦታ በጽሑ። እቲ ስርሓት ዕንጸይቲ ፈረስ ኣዝዩ ዓቢ እዩ። ትሮያውያን ነቲ ፈረስ ኰሊሎም ካባቢኡ’ውን ፈተሹ። ዝረኸቡዎ ግን ኣይነበረን። እቶም ኣማኸርቲ ኣፎም ዘዝሃቦም ይዛረቡ ነበሩ፣ “ዝስዕሩና መሲሉዎም… ሕጂ መራኽቦም ተጻዒኖም ተመሊሶም…” እናበሉ የዕልሉ። ነቲ ፈረስ ቀው ኢሉ ዝጥምቶ ዝነበረ ንጉስ ፕሪያም ግን፡ “እንታይ’ዩ’ዚ፧” ኢሉ ሓተተ።
“ሞባእ ንፓሰድዮን’ዩ። ንገዛኦም ብሰላም ምእንቲ ክበጽሑ ዝሓደጉዎ ሞባእ ንኣምላኽ ባሕሪ’ዩ፡” ክብል መለሰሉ ሓደ ካብ ኣማኸርቱ።
“መልኣኽ ባሕሪ ንሞባኦም ኣይቅበሎን ግዲ ይኸውን። ኵሎም ኣብ ማዕሙቕ ባሕሪ ይጥለቑ፧!” በለ ካልእ’ውን።
“እዚ ህያብ ስለ ዝዀነ፡ ናብ ቤት-መቕደስ ፓሰድዮን ንውሰዶ፡” በለ እቲ ቀዳማይ። ፓሪስ ነቃጽሎ ዝብል ሓሳብ ኣቕረበ። ንመላእኽቲ ዝተዋህበ ሞባእ ምቅጻል ቅኑዕ ዘይምዃኑ ተዛረቡ። ንሞት ሄክቶር’ውን ምስ ዘይምእዛዝ መላእኽቲ ኣተሓሒዞም ተዛረብሉ። ንጉስ ፕሪያም፡ “ካልኣይ ወደይ ክሞተኒ ኣይደልይን’የ፡” ብምባል ነቲ ሓሳብ ተቐበሎ። እቶም ወተሃደራት ገመድ ገይሮም እናጐተቱ ናብ ውሽጢ እታ ከተማ ኣእተውዎ። እቲ ሓወልቲ ፈረስ ኣብ ጥቓ ቤት-መቕደስ ኣምላኽ ባሕሪ ፓሰድዮን ተቐመጠ። ትሮያውያን ኣብቲ ጐደናታት መስተታቶም እናጨለጡ፡ ደርፍታቶም እናደረፉ ረኺብናዮ ንዝበሉዎ ዓወት ይጽንብሉ ነበሩ። ምስ መሰየ ኵሎም ነናብ ገዛኦም ኣትዮም ደቀሱ። እቲ ፈረስ ንበይኑ ተረፈ። ወርሒ ደሚቓ ትርአ ነበረት። ጽምጽም ምስ በለ፡ ኣብ ውሽጡ ተሓቢኦም ዝነበሩ ግሪኻውያን ገመድ እናተጠቕሙ ንታሕቲ ክወርዱ ጀመሩ። ኣኪሊስ፡ ኦዲሰስን ካልኦትን ኣብ ሞንጎኦም ነበሩ። ነናብ ዝተዋህቦም ዕማም ድማ ተጓየዩ። ነቶም ዋርድያታት ቀቲሎም ሰጐሙ። ወተሃደራት ግሪኽ ለመም እናበሉ ናብ ኵሉ ቦታታት ተዘርዉ። ንዘዝረኸቡዎ እናቐተሉ ነታ ከተማ ሓዊ ኣእተውላ። ኣብ ትሮይ ስንባደን ኣውያትን ኮነ። ትሮያውያን ክከላኸሉ’ኳ እንተ ፈተኑ ሃንደበትን ዕጥቆም ከይዓጠቑን ስለ ዝዀኖም ዝፈጠሩዎ ለውጢ ኣይነበረን። ንጉስ ፕሪያም ምሉእ ዕድመኡ ዝሃነጻ ከተማ ኣብ ሓጺር ግዜ ክትዓኑ ብዓይኑ ርኣየ። ኣጋሜምኖን በቲ ዓወት መርቂኑ ንሓዉ ዝኣተወሉ ቃል ኣብ ግብሪ ምትርጓሙ ኵርዓት ተሰምዖ። ኣኪሊስ ብሞንጎ ሓዊ እናተናጠረ ንብሪስይስ ክረክብ ላዕልን ታሕትን ይብል። ፓሪስ ቀስቱ ሒዙ ብቝጥዐ ገጹ ይዓትብ። ሄለን ዓይኒ ዓይኑ ትርእይ። ሰበይቲ ሄክቶር ማዕጾ ደፊኣ ኣትያ፡ “ንህደም!” ትብሎም።
“ናበይ፧” ትሓትት ሄለን።
“ባዕለይ ክመርሓኩም’የ።”
“ፓሪስ ንዓናይ፡” ኣድመጸት ሄለን። ተተሓሒዞም በቲ ሄክቶር ንሰበይቱ ዘርኣያ ገይሮም ተነቝቱ። ኣብ መውጽኢ ማዕጾ ምስ በጽሑ ፓሪስ ደው በለ፣ “ክምለስ’የ፡” በለን። ሄለን ክምለስ ኣይደለየቶን።
“ኣቦይ ከተማኡ ሓዲጉ ኣይከይድን’ዩ። ኣነ ድማ በይኑ ኣይገድፎን’የ።”
“እዛ ከተማ ሞይታ’ያ። ናብ ሓሙዅሽቲ ቀዪሮማ’ዮም።”
ፓሪስ ካብ’ቶም ምስኦም ዝነበሩ ንሓደ ንእሽቶ ወዲ ርኣየ። እቲ ወዲ ኣብቲ ዝነበረ ዕግርግር ህዱእ ነበረ’ሞ፡ “መን’ዩ ስምካ፧” ክብል ሓተቶ።
“ኤንያስ።”
“ብሴፍ ከመይ ከም እትዋጋእ ትፈልጥዶ፧” ኤንያስ ናይ እወ ምልክት ርእሱ ነቕነቐሉ። ፓሪስ ነታ ኣቦኡ ዝሃቦ ሴፍ ኣብ ኢዱ ኣዕተሮ።
“ናይ ትሮይ ሴፍ’ያ። ኣነ ኣብ ሴፍ ንፉዕ ኣይኰንኩን። ግና ጽብቕቲ ሴፍ እያ። ኣብ ኢድ ትሮያዊ ክሳዕ ዝሃለወት፡ ህዝቢና መጻኢ ኣሎዎ። ተኸላኸለለን። ሓድሽ መዕቈቢ ርኸበለን ኢኻ፡” በሎ። ኤንያስ ከኣ ቃል ኣተወሉ። ሰበይቲ ሄክቶር፡ ብሪስይስ ምስአን ስለ ዘይነበረት ሻቝለታ ገለጸትሉ። ፓሪስ፡ “ክደልያ እየ፡” ኢሉወን ተበገሰ። ተሰዓዒሞም ተፈላለዩ። ሄለን ንምፍልላይ ክትጻወሮ ኣይከኣለትን። “ኣብዚ ይኹን ኣብቲ ዝስዕብ ዓለም ክንራኸብ ኢና፡” ኢሉዋ በቲ ዝመጽኡዎ ተመለሰ። ብሪስይስ፡ “ፓሪስ! ሄለን!..” እናበለት ካብን ናብን ትጐዪ ነበረት። ኣኪሊስ ከኣ፡ “ብሪስይስ! ብሪስይስ!” እናበለ ካብ ሓዊ ናብ ሓዊ ይናጠር። ሓያሎ ግሪኻውያን ዋርድያታት ሓሊፎም ንቤት ንጉስ ኣተውዎ። ዝረኸብዎ ክቡር ንብረታትን ኣዋርቕን እናዘረፉ ቀጸሉ። ፕሪያም ምሉእ ዕጥቁ ዓጢቑ፡ ሴፉ ዓቲሩ ይጽበ። ክልተ ግሪኻውያን ናይ ኣማልኽቲ ወርቂ ከልዕሉ ምስ ርኣየ ሴፉ ሓፍ ኣበለ፣ “ኣቱም ግቡዛት ክብሪ የብልኩምንዶ፧ ናይ ኣማልኽቲ ክብሪ የብልኩምን፧” በለ። ፕሪያም ናብኦም ክስጕም ክብል ብሕቖኡ ሴፍ ኣትያቶ ወደቐ። ኣጋሜምኖን ኣብ ልዕለኡ ቈመ።
“ዓቢ ንጉስ! ክትነብር’የ ዝደልየካ ነይረ። ከተማኻ እናነደደት ክትርእያ እደሊ ነይረ፡” በሎ።
“በጃኻ ንሕጻናት ርአ። ንግርህናኦም ርአ…”
“ንጹህ መን ምዃኑ ኣምላኽ ሞት ይወስኖ፡” ኢሉዎ ብርግኣት ሰጐመ። ፕሪያም ህይወቱ ሓለፈት።

ኣኪሊስን ብሪስይስን ገና ኣይተራኸቡን። ኣኪሊስ ፍቐዶኡ ክደልያ እንከሎ። ንሳ ናብ ቤት-መቕደስ ኣፖሎ ከይዳ ትጽሊ ነበረት። ተደቢራ ልመናኣ እናስመዓት እንከላ ኣጋሜምኖን ብድሕሪኣ መጽአ።
“ሕጂ፡ ንጸሎት ግዜኡ ኣይኰነን። ደንጕኺ፡” በላ። ብሪስይስ ቍሊሕ’ኳ ኣይበለቶን። ኣጋሜምኖን ነዊሕ ጸጕራ ኣብ ኢዱ ጠምጢሙ ሴፉ ኣብ ክሳዳ ኣንበረላ። ክልተ ዓጀብቱ ብድሕሬኡ ነበሩ።
“ስድራኺ ንጉስ ከተኽብሪ ክምህሩኺ ነይሩዎም።”
“ምሂሮሙኒ’ዮም።”
“ብሰንክኺ ነዚ ኲናት ክኸስሮ ቍሩብ ተሪፉኒ ነይሩ። እቲ ኣኪሊስ ዝጠዓሞ ክጥዕሞ እደሊ’የ።”

ኣኪሊስ ዝወደቑ ትሮያውያን ተናጢሩ ናብ ከባቢኦም በጽሐ። ኣብ በሪኽ ቦታ ኰይኑ ብሪስይስ ኣብ ኢድ ኣጋሜምኖን ኣትያ ርኣየ። ኣጋሜምኖን ናብ እዝኒ ብሪስይስ ቅርብ ኢሉ፡ “ኣብ ሚሲኒ ግልያይ ክትኰኒ ኢኺ፣ ገዛይ እትውልውል ቤተሰብ ንጉስ። ብግዜ ምሸት ከኣ…” ብምባል ክዳና ቀደዶ። ብሪስይስ ካብ ክፋፎት ክዳን ናይ ኢዳ ንእሽቶ ካራ ኣውጺኣ ኣብ ክሳዱ ኣእተወትሉ። ኣዒንቱ ፈጠጠጥ በላ። ነታ ካራ ንውሽጢ ኣእተወታ። እቶም ብሕቖኣ ዝርእዩዋ ዝነበሩ ዓጀብቱ ንጉሶም ክወድቕ ምስ ርኣዩ ክኣምኑ ኣይከኣሉን። ሴፎም መሊሖም ጐየዪዋ። ሓደ ካብኦም፡ ኣብ ክልተ ንኽመቕላ ሴፉ ሓፍ ከብልን ርእሱ ካብ ክሳዱ ተመንጢላ ክትከይድን ሓደ ኮነ። ኣኪሊስ ነቶም ካልኦት ዓጀብቲ’ውን ኣይገደፎምን። ኣኪሊስ፡ ኣጋሜምኖን ኣብቲ መሬት ተደርብዩ ርኣዮ። ናብ ብሪስይስ ቍሊሕ ኢሉ፡ “ንዒ ናባይ። ንዒ ባዕለይ ክከላኸለልኪ’የ፡” በላ። ፓሪስ ኣብቲ ርሻን ኰይኑ ንቐታሊ ሓዉ ዝዀነ ኣኪሊስ ምስ ርኣዮ ብስምዒት ቀስቱ ገተረ። ብሪስይስ ንኣኪሊስ መልሲ ቅድሚ ምሃባ፡ ፓሪስ ቀስቱ ስሒቡ ፍላጻኡ ክውርውር ርኣየቶ’ሞ፡ “ኖ! ኖእ!” ኢላ ወጨጨት። እታ ፍላጻ ኣብ ኣየር እናተሓምበበት ኣብ ከባቢ ዓንካር ዓንካሪቱ ተጀቕተት። ኣኪሊስ ግልጽ በለ ንፓሪስ ርኣዮ። ፓሪስ ዳግማይ ኣነጻጺሩ ብተኣምራታዊ ቅልጣፈ ወርወረ። ብሪስይስ፡ “ግደፍ! ግደፍ! ፓሪስ፡” እናበለት ጨደረት። ፓሪስ ደጋጊሙ ንፍላጻታቱ ኣብ ኣካላት ኣኪሊስ ኣውዓለን። ኣኪሊስ ኣይወደቐን። ንእሽቶ ፍሽኽ እናበለ ናብ ብሪስይስ ይቐርብ። ምሉእ ዕድመኡ ነዛ ህሞት’ዚኣ’ዩ ዝጽበ ዝነበረ። ካልእ ፍላጻ መጺኣ ኣብ ከብዱ ተሸኽተት። ብሪስይስ ኣውያታን ምሕጽንታኣን ኣየዕረፈትን። ፓሪስ፡ ምስ ወደቐሉ’ውን ፍላጻኡ ካብ ምውርዋር ዘዕርፍ ኣይመስልን። ኣኪሊስ’ውን ሓይሉ ዋላ’ኳ እንተቐነሰ ምስጓም ኣየቋረጸን። ብሪስይስ ናብ ፓሪስ ከይዳ ብነብሳ ከልከለቶ። ኣኪሊስ ሴፉ መልሐ። ግናኸ ኣይከኣለን ኢዱ ንታሕቲ ወረደ። ኢዱ ናብ ክሳዱ ሰዲዱ ካቴናኡ ኣውጽአ፣ “ኣደይ ዝሰርሓትለይ እያ፡” ኢሉ ኣብ ክሳዳ ኣእተወላ’ሞ፡ “ክትከዲ ኣለኪ፡” በላ። ብሪስይስ ደጋጊማ ስዒማ፡ “መውጽኢ የሎን፡” በለቶ። ደሙ ይፈስስ ነበረ። “ኣነ ከይደ’የ። ንስኺ ግን ዳግማይ ጸሓይ ክትርእዪ ኢኺ። ክትነብርለይ እየ ዝደሊ። ንበሪ…” በላ።
“ብሳላኻን ምእንታኻን ክነብር’የ።” ደጊሙ፡ “ኪዲ” ምስ በላ ምስ ፓሪስ ተተሓሒዛ በቲ መወራርዶ ወረደት። ኣኪሊስ በተን ዝደኸማ ኣዒንቱ ኣርሒቓ ክሳዕ እትኸይድ ተኸተላ። ኣብ ገምገም ምቕያር ዓለም’ዩ ዝነበረ። ሰገረ። ሓረስታይ ኴንካ ነዊሕ ዕድመ ካብ ምንባር፡ ሓጺርን ክብሪ ዘሎዎን ህይወት ዝመረጸ ጅግና ኣኪሊስ መፈጸምታኡ በጽሐ።

እቲ ዝነድድ ነዲዱ። እቲ ዝመውት ሞይቱ። እቲ ዝስንክል ሰንኪሉ። እቲ ዝዝኽትም ዘኽቲሙ። ትሮይ ናብ ሓሙዅሽቲ ተቐየረት። እቲ ብሓንቲ ቆንጆ ጓል ዝፈለመ ኲናት፡ ብዙሕ ነገር እናተሓወሶ ዓሰርተ ዓመት ወሲዱ። ውሳነታት ንመጻኢ ወሰንቲ’ዮም። ኵሎም እተወሰኑ ውሳነታት ድማ ናብዚ ናይ ዓሰርተ ዓመት ጕዕዞ መርሑ። ሜነሎስ ብዓልቲ-ቤቱ ኣይረኸበን። ኣጋሜምኖን ንትሮይ ናብ ሓሙዅሽቲ’ኳ እንተ ቀየራ ግዝኣቱ ኣስፊሑ ክርኢ ኣይከኣለን። ጽሕፍቶኡ ዝጽበ ዝነበረ ጅግና ተዋጋኢ ኣኪሊስ’ውን ኣብ ሑጻታት ትሮይ ተረፈ። ኣብ ኣማልኽቲ ዝኣምን ንጉስ ፕሪያም እምነቱ ኣይሓገዞን። እኳ ደኣ ንርእይቶ መስተውዓሊ ወዱ (ሄክቶር) ብዘይምስምዑ ናብ ዕንወት በጽሐ። ምሉእ ዕድመኡ ዝሃነጾ ኣብ ሓጺር ግዜ ክዓኑ ርእዪዎ። ነተን ብዘይ ሰብኣይ ዝተረፋ ኣንስቲ፡ ነቶም ዝዘኽተሙ ቈልዑ መን’ዩ ክእብዶም፧

(ኣብ 2009 ኣብ ዓምዲ “ሕብራዊት ብርዒ” ጋዜጣ ሓዳስ ኤርትራ በብኽፋላት ኣውጺአዮ ዝነበርኩ እዩ።)

ዝባን ጨርሒ

ሎሚቕነ ዝጋዕዘየት ኮምፕዩተረይ እናወጋገንኩን እና’ጽረኹን፡ ኣብ መወዳእታ ወርሒ ናይ 2006 ኣብ ጨርሒ ኮፍ ኢለ ዝጸሓፍኩዋ ንእሽቶ ጽሑፍ ረኸብኩ – ናብቲ እዋን ተመለስኩ። ቃለይ ከም ዘየኽበርኩ ድማ ተሰምዓኒ። ዝነደየ ነጋዳይ ሕሉፍ መዛግብቱ እዩ ዝፍትሽ. .

ጨርሒ፡ እታ ሓደ እዋን ዘበና መጺኡላ ዝነበረት መናፈሲ ቦታ’ያ። ሓያሎ መንእሰያት ክፋቐሩን ክፈላለዩን ርእያ። ክንደይ ሕሽዅታ ፍቝራት ሰሚዓ። ንኽንደይ ተቐቢላን ኣፋንያን። ገለኦም ትዝታ ሓዚሎም፣ ገለኦም በሰላ ተሰኪሞም… ብኣኣ ሓሊፎም። ንሳ ግን ኣሕሊፋቶም’ምበር ኣብኣ ኣላ – ከምኣ ኢላ። ጨርሒ፡ ሓበን ኣባሻውል፣ ግርማ ገዛ ብርሃኑ፣ ከውሊ ሓድሽ ዓዲ፣ ኣብቲ ዝባና ተጨሪሐ፡ ንኣስመራ ክርእያ ደስ ይብለኒ። መንፈስ ኣስመራ ኣበይ ምዃኑ ግን ይሕርብተኒ። እታ ናተይ ኣስመራ ኣየነይቲ እያ፧

ብቕድመይ ማእከል ከተማ ምስ ስሩዕ ህንጻታቱ ኣሎ። ብየማነይ ገለ ክፋል ኣባሻውል፡ ዕዳጋ ሓሙስ፡ ማይተመናይ፡ ቪያጂዳ፡ እምባጋልያኖ… ይርኣየኒ ኣሎ። ብጸጋመይ ገዛ ብርሃኑ፡ ዕዳጋ ዓርቢ፡ ሞደሽቶ፡ ደቦዚቶ፡ ፎሮቪያ… ተቐኒቱኒ ኣሎ። በዚ፡ ናብ ሕምብርቲ ኣስመራ ቀሪበ ከም ዘለኹ እስምዓኒ። ኣብቲ ማእከላ ምህላው፡ ኣብቲ መንፈሳ ምህላው ማለት ዘይክኸውን ግን ይኽእል’ዩ። ኣስመራ ኣብ ኢድ መን ኣላ ኣይፈልጥን። ንመን ሓቝፋ ንመን ትነጽጐ ክፈልጥ ምፈተኹ። ንመን ተሐንቅቘ፧ ንመን ሕንትኽቲኽ ተብሎ፧ ንመን እሾኽ ኰይና ምርጋጽ ትኸልኦ፧ ብዙሕ፣ አረ ማእለያ ዘይብሎም ሕቶታት ምደርደርኩ። ንዓይ ኵሉ ሳዕ ሕቘኣ ኣይትህበንን፣ ጽቡቕ ገይራ’ውን ሕቝፍ ኣቢላ ኣይተማምቘንን። ከም መስለምለሚት ጐርዞ ደኣ ወትሩ ተወናውነኒ፤ ከናፍራ እንተ ዝረኽቦም፡ ዕስለ ንህቢ ዕንባባ መሲሉዎም ክሳብ ዝዓልቡዎ ሕብርታት መሮር ገይረ ምቐባእኩዋ፣ መጋረጃ ሕሰማ ቀንጢጣ ኣጥባታ እንተ ትቐልዓለይ፡ ብልኡም ትሕዞይ መበራበርኩዋ፣ ኣፍደገ ፍልጠታ እንተ ትኸፍተለይ፡ ዓማጺኣ ክፈልጥ ካብ ሞንጎ ኣርት ዴኮ ኣስላፋታ ኣይምወጻእኩን፣ እህህታኣ እንተ ዝሰምዖ፡ ብግጥመይ ገይረ ምዘመርኩዎ፣ ቃና ባህታኣ እንተ ዝሰምዖ፡ ልበይ ኣጥፊአ ምዘየምኩዎ፣ ጸሓይ ኣዒንታ ደፊረ እንተ ዝጥምቶ፡ ብቕብኣይ ገይረ ዘልኣለማዊት ምገበርኩዎ. . .። ካብ ነዊሕ መገሻ ድቃሰይ ተበራቢረ ዓይነት ክፉት ኣብ ዘብለሉ መዓልቲ፡ ዕንባባ ኣቐብል እንተ ኣበለትኒ እንታይ ይፍለጥ ኢለ፡ ከም’ቶም ዝረሓቑዋ ኣይረሓቕኩዋን።  ቍልዐይ ኣልየ ብምልኣት ኣዒንቲ ምእንቲ ክርእያስ ክህሉ እየ።

ሓደ መዓልቲ

ዓመተ-ምሕረቱ ኣይዝክሮን፣ ሓደ መዓልቲ ኣብ ኣስመራ እዩ። ኣነ፡ ኣብርሃምን ሓንቲ መሓዛናን ብጐድኒ ካቴድራል እናሓለፍና፡ ሓዳስ ዝተኽፈተት ካፈ (ሞኒካ) ስለ ዝርኣና፡ “ንመውሳዶ፧” ተበሃሂልና ናብ ውሽጢ ኣተና።

ሰቲ ተነስኒሱ፡ ዝተቘነና ወይዘራዝር፡ ሱፍ ዝተኸድኑ ሰብኡት . . . ነበሩ። ዕንባባ፡ ባሽኮቲ፡ ካራሜላ መጽኣና – ለካ መመረቕታ ነበረ። ፓኒኖ ቋንጣ’ውን ተቐረበልና። መወዳእታኡ፡ ዓፍ-ዓፍ ዝብል ጸባ ሰዓበ። ነቲ ጸባ ሓንሳብ ፊት ምስ በልኩዎ፡ ንእለቱ ናብ እዋናት ቍልዕነተይ መለሰኒ፣ ትምህርቲ ምስ ተዓጽወ ኣብ እንዳ ኣቦ’ሓጎይ ዝኸርመሉ ዝነበርኩ እዋን። ድምጺ ጥሪት፡ ሽታ ኣቝጽልትን ዒባን፡ ውዑይ ጣይታ፡ ትኪ መጎጎ. . . ንእለቱ ተቐጀለኒ። ዳግማይ ካብ ዘይምለሶ ነዊሕ ዓመታት ገይረ ነበርኩ’ሞ፡ ናፈቕኩ። ነቲ ኣስሊ መቐረት ጸባ ረሲዐዮ ምንባረይ ከኣ ገረመኒ።

እታ መሓዛና ጥዕም ምስ ኣበለቶ፡ “ኣደድ፡ እንታይ ደኣ እዩ ዝጥዕም እዚ ጸባ፧” ኢላ ካብ ዓዲ ናብ ኣስመራ መለሰትኒ፣ ከምቲ ምጅማር ትምህርቲ ካብ ዓዲ ክምለስ ዝግድደኒ ዝነበረ። ኣብ ገጻ ዝተጠናነገ ጽዋገታት ነበረ።

“ጥዑም እምበር፡ ሓቀኛ ጸባ፡” በልኩዋ።

“ኣነስ ኣይፈተኹዎን፣ ጣዕሙ ተቐዪሩኒ።”

ሓቃ እያ፣ ጣዕሙ ተቐዪሩዋ። ‘ሳልሳይ ዓለም’ ዝበሃል ሓሩጭን ዝተቓጠነ ጸባ ኣቺን እያ ትፈልጥ። እቲ ኣስሊ ጸባ – ጋሻ፡ እቲ ምጅሉሕ – ወዲገዛ ኰይኑ። ኣንጭዋ ደምበ ንኣንጭዋ ገዛ ኣውጺኡዎ። ኣብ ካልእ ህይወትና’ውን ከምኡ ንኸውን ’መስለኒ። እቲ ብጌጋ ዝተለምደ ቅኑዕ ይኸውን። ወዮ ቅኑዕ መልክዑ ምስ መጽአ ከኣ ኣይንቕበሎን።